Tiếng Anh và đường tắt

Ngồi ở Hà Nội nhưng bạn có thể nghe các bài giảng của các giáo sư tại Đại học Yale hay Santa Cruz ở Mỹ.

Thành lập năm 2012 bởi  hai giáo sư người Hong Kong và Israel ở đại học Stanford, Coursera với 120 nhân viên giờ đây đang cung cấp các khoá học cho 11,8 triệu người trên khắp thế giới, không chỉ bằng tiếng Anh, các khoá học của Coursera được cung cấp bằng 12 ngôn ngữ khác nhau. Một ứng dụng khác, edX của các nhà khoa học từ trường Harvard và MIT ra đời cùng năm 2012 cũng đang phục vụ 4 triệu người học.

Trong khi tôi đã tìm được một cơ hội tuyệt vời để có thể được học về kiến trúc La Mã với giáo sư Diana Kleiner từ đại học Yale, con trai tôi đã rất hứng thú với những bài giảng về lịch sử trung cổ và về nạn diệt chủng từ các bài giảng của các giáo sư từ Santa Cruz. Và chúng tôi đã thật sự tìm thấy hứng thú từ những bài giảng như vậy, tham gia các cuộc thảo luận với những người học khác cũng cho phép tôi học hỏi được nhiều hơn và hơn thế, chia sẻ những sở thích về môn học với họ.

Tương tự như vậy, các bài học về khoa học, toán, vật lý,...ở Khan Academy khá thú vị và phong phú với các cậu con tôi đang học phổ thông. Một ví dụ khác mà tôi từng dẫn ra, là Duolingo của giáo sư trí tuệ nhân tạo trường CMU Louis Von Ahn người Guatemala đã giúp tôi có thể học những bài tiếng Ý đầu tiên, trong khi các cậu con trai của tôi có thể thử học tiếng Đức và tiếng Tây Ban Nha, là những gì mà các cậu ấy thú vị. 

Không chỉ những khoá học "vì sở thích", hàng loạt các trường đại học trên thế giới cũng cung cấp những khoá học rất thiết thực, từ các khoá học về IT, đến các khoá về kinh tế, tài chính, khoa học tự nhiên, khoa học xã hội,... 

Internet, trong trường hợp này, đã thay đổi một cách sâu sắc việc học tập, cho phép bạn có thể học chuyên sâu và tiếp nhận kiến thức một cách hệ thống và cởi mở. Tham gia một khoá học trực tuyến không chỉ là việc xem và nghe các bài giảng qua video, bạn còn cần thảo luận, viết các bài khoá luận (essay), đọc các tài liệu tham khảo,...nhưng tiện hơn, vì bạn không phải đến trường, có thể học sau bữa ăn, giữa giờ nghỉ trưa,...

Tôi nghĩ, đây chính là một gợi ý quan trọng cho việc phát triển giáo dục và thúc đẩy một xã hội học tập ở nước ta.

Nếu chúng ta chưa thoả mãn với các khoá học ở các trường đại học, cao đẳng trong nước, chúng ta hoàn toàn có thể lựa chọn các khoá học phù hợp của những trường đại học hàng đầu trên thế giới. Các nhà khoa học và giáo viên hàng đầu của chúng ta cũng có thể phát huy tối đa khả năng của họ bằng việc chia sẻ các kiến thức và bài giảng trực tuyến trên các kênh internet phù hợp. Việc học giờ đây sẽ trở nên thuận lợi hơn rất nhiều, và cùng với việc học để làm việc, bạn sẽ có cơ hội để học về những gì bạn muốn biết, muốn được học, muốn mở mang hiểu biết của mình.

Và chúng ta sẽ nhìn thấy một rào cản khác, là ngôn ngữ. 

Ngôn ngữ, đặc biệt là tiếng Anh, sẽ là rào cản lớn cho việc tiếp cận các khoá học. Tuy nhiên, may mắn thay, chúng ta sẽ vẫn còn có internet là giải pháp.

Tôi cho rằng, phát triển các tiện ích trực tuyến nhằm cung cấp các khoá học ngoại ngữ, như tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Trung Quốc,...cho người nói tiếng Việt nên được coi là một ưu tiên quan trọng của việc phát triển giáo dục, cả giáo dục trong nhà trường và giáo dục thường xuyên, giáo dục từ xa. Internet nên được coi là nền tảng quan trọng nhất để phát triển và hỗ trợ cho việc học ngoại ngữ, ví dụ, chính Duolingo cũng đã cung cấp những nền tảng khá tốt cho việc học tiếng Anh. 

Và từ việc học ngoại ngữ, những cơ hội khác về học tập sẽ mở ra với người Việt Nam chúng ta, như một cách đi tắt đến kiến thức, không cần tiêu tốn quá nhiều tiền bạc và công sức. 

Học tập suốt đời và xây dựng một xã hội học tập là những nền tảng quan trọng để đất nước phát triển, và đương nhiên, các thành quả khoa học như internet và các ứng dụng của nó, chắc chắn cần được coi là những thành tố quan trọng để xây dựng một xã hội như vậy.