Thiếu cơ sở pháp lý hoạt động: Công ty tài chính lâm vào thế bí

Chỉ còn 1 tháng nữa, quy định "áp trần lãi 20%" sẽ chính thức có hiệu lực. Tuy nhiên, hiện vẫn còn một số nội dung chưa rõ ràng khiến công ty tài chính (CTTC) có thể gặp nhiều khó khăn trong hoạt động cho vay tiêu dùng,

Chỉ còn 1 tháng nữa, quy định "áp trần lãi 20%" sẽ chính thức có hiệu lực. Tuy nhiên, hiện vẫn còn một số nội dung chưa rõ ràng khiến công ty tài chính (CTTC) có thể gặp nhiều khó khăn trong hoạt động cho vay tiêu dùng, đặc biệt là đối với điều khoản "trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác" đã được quy định tại Điều 468, Luật Dân sự sửa đổi năm 2015.

Thiếu cơ sở pháp lý hoạt động: Công ty tài chính lâm vào thế bí - ảnh 1

Không thể “cho vay lấy lỗ”

Một năm trở lại đây, các CTTC như “ngồi trên đống lửa” khi Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định: "Lãi suất vay do các bên thỏa thuận. Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác”.

Trước đó, quy định áp trần lãi suất không vượt quá 150% lãi suất cơ bản của Bộ luật Dân sự 2005 đã gây không ít khó khăn cho hoạt động của các tổ chức tín dụng (TCTD), để tháo gỡ khó khăn, ở nhiệm kỳ trước Quốc hội đã ra nghị quyết "cởi trói" nhằm tạo điều kiện cho các TCTD hoạt động trong cơ chế thị trường. Tương tự, với việc áp trần lãi suất xuống mức 20% tại Bộ luật Dân sự sửa đổi năm 2015 cũng đã khiến cho nhiều CTTC rơi vào tình trạng "tiến thoái lưỡng nan" vì luật "chồng" luật.

Không chỉ vậy, quy định này cũng gây rất nhiều tranh cãi trong dư luận. Bởi  Điều 91 Luật Các tổ chức tín dụng năm 2010 có quy định: "TCTD và khách hàng có quyền thỏa thuận về lãi suất, phí cấp tín dụng trong hoạt động ngân hàng của TCTD theo quy định của pháp luật”. Theo phân tích của giới chuyên gia kinh tế, nếu Bộ luật Dân sự sửa đổi 2015 cố định 20%/năm của khoản vay để áp dụng cho các TCTD, mâu thuẫn với quy định nêu trong Luật Các tổ chức tín dụng.

Theo quan điểm của một số chuyên gia kinh tế, sẽ không phù hợp với nên kinh tế thị trường nếu áp trần lãi suất cứng cả với các TCTD. Giả sử lạm phát lên cao tới trần thì ngân hàng sẽ phải xử lý ra sao? Và nếu áp trần 20% với các TCTD thì ngay trong hoàn cảnh hiện nay, hàng loạt các hoạt động dịch vụ tín dụng đặc thù đang triển khai như cho vay tiêu dùng, tài chính vi mô… sẽ lập tức "phá sản". Bởi vì, tính tất cả các chi phí thì "đầu vào" của loại hình tín dụng này đã lên đến 20%, thậm chí là hơn, trong khi các TCTD thì không thể "cho vay lấy lỗ".

Quy định chung chung, chưa rõ ràng

Không chỉ đóng khung mức trần lãi suất cho vay, Bộ luật Dân sự sửa đổi 2015 còn bổ sung thêm điều khoản "trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác".

Các CTTC cũng không biết đối tượng mà điều này này hướng đến là ai. "Trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác" liệu có phải là một cách cởi trói cho hoạt động vay tiêu dùng của CTTC hay không? Các CTTC chưa thể khẳng định, bởi cho đến nay vẫn chưa có một văn bản cụ thể nào  hướng dẫn cụ việc thực thi Bộ luật Dân sự 2015.

Phân tích về vấn đề trên, các chuyên gia kinh tế cho rằng, hoạt động vay mượn dân sự giữa các cá nhân với nhau, vay mượn thỏa thuận "tín dụng đen" hoàn toàn khác với cơ chế vay mượn của khối các TCTD. CTTC vay mượn thỏa thuận trên cơ sở quy định của các luật chuyên ngành (Luật Các tổ chức tín dụng, Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam...). Do vậy, các điều khoản quy định tại Bộ luật Dân sự 2015 cần phải được hướng dẫn rõ ràng và xác định cụ thể về đối tượng điều chỉnh trong một văn bản hướng dẫn dưới Luật

Nói về mội dung "trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác", TS. Cao Sĩ Kiêm, nguyên Thống đốc Ngân hàng Nhà nước  cho rằng, cần thiết phải làm rõ nội hàm của từng điều khoản nêu trong Bộ luật Dân sự 2015.

“Chúng ta nên hiểu rằng, quy định trần lãi suất cho vay 20%/năm chỉ được sử dụng nhằm điều chỉnh hoạt động tín dụng phi chính thức, khống chế nạn cho vay nặng lãi. Còn nội dung “trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác” đi kèm hàm với mức trần lãi suất 20% ý chỉ rằng, các TCTD sẽ được cho vay theo lãi suất thỏa thuận theo quy định của Luật Các TCTD”, TS. Cao Sỹ Kiêm phân tích.

Một số nhà nghiên cứu luật khác cũng cho rằng, việc "trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác” có nghĩa đã cho phép các TCTD tiếp tục thực hiện lãi suất thỏa thuận như trước đây theo quy định tại Luật Các tổ chức tín dụng. Trần lãi suất trong Bộ luật Dân sự 2015 không tác động đến hoạt động cho vay của các TCTD.

Có thể thấy, thời gian qua, hoạt động tài chính Việt Nam đã có những bước tiến rõ rệt, tuy nhiên, việc "luật chồng luật", chưa rõ ràng đã khiến cho nhiều CTTC băn khoăn không biết hành lang quy định cho các hoạt động lĩnh vực này như thế nào.  Do vậy, để thu hẹp thị trường tín dụng phi chính thức, Ngân hàng Nhà nước cần xây dựng một hành lang pháp lý rõ ràng, bên cạnh việc ban hành thông tư hướng dẫn cụ thể cho hoạt động vay tiêu dùng. Khi đó, thị trường vay tiêu dùng sẽ phát triển theo hướng lành mạnh, hiệu quả, cung cấp tối đa các dịch vụ tín dụng tốt nhất đến đa số người dân.

Mộc Miên

Căn hộ Sun Urban City Hà Nam: không gian sống sáng tạo, thông minh

Thiết kế thông minh, tối ưu trải nghiệm, căn hộ nghệ thuật Art Residence tại Sun Urban City Hà Nam không chỉ chinh phục khách hàng mọi lứa tuổi, mà còn được ví như một “biểu tượng” của sự sáng tạo và tối ưu không gian sống.

Dư âm sự kiện ‘Kỷ nguyên vươn mình - Hành trình rực rỡ’ của Sun Property

Diễn ra từ 9-11/12, chuỗi sự kiện “Kỷ nguyên vươn mình - Hành trình rực rỡ” được Sun Property (thành viên Sun Group) tổ chức để tri ân các đại lý trên khắp ba miền Bắc - Trung - Nam.

Bỏ việc lương cao, chàng trai về quê nuôi hươu thu 600 triệu đồng mỗi năm

Nghỉ việc lương cao ở Nhật Bản để về quê nuôi hươu lấy nhung, chàng trai 9x có thu nhập hơn 600 triệu đồng mỗi năm.

Đô thị Sun Group tại Hà Nam - tái định nghĩa lại khái niệm ‘ngôi nhà’ hiện đại

Trần cao mọi căn hộ lên đến 5m, cửa kính “khổng lồ” 4m, công năng tối ưu đến từng chi tiết … là một phần trong “từ điển vị nhân sinh” tại đô thị nghỉ dưỡng Sun Urban City Phủ Lý, Hà Nam.

Cách SHB truyền cảm hứng cho thế hệ nhân sự tương lai

Thế hệ trẻ có xu hướng tìm kiếm môi trường làm việc hiện đại, linh hoạt, có nhiều cơ hội để phát triển bản thân. Hiểu được điều đó, SHB đang nỗ lực để tạo ra một môi trường làm việc “không giới hạn”, hướng tới xây dựng mô hình ngân hàng tương lai.

Vinamilk liên tục được gọi tên tại các giải thưởng về phát triển bền vững

Cam kết mạnh mẽ hướng đến mục tiêu Net Zero 2050 đã giúp Vinamilk lan tỏa tinh thần phát triển bền vững đến cộng đồng doanh nghiệp. Cũng vì vậy mà cái tên Vinamilk liên tiếp được xướng lên tại các giải thưởng về ESG, phát triển bền vững vừa qua.

Vinamilk - hành trình ấn tượng 16 năm liền là Thương hiệu Quốc gia

Vinamilk tiếp tục được vinh danh Thương hiệu Quốc gia Việt Nam 2024, viết tiếp một hành trình đặc biệt và khác biệt của doanh nghiệp sữa Việt duy nhất giữ vững danh vị này trong 16 năm liên tiếp.

Thế mạnh Việt thu về 3,6 tỷ USD, thế 'vô địch' tại thị trường Mỹ

Một thế mạnh của Việt Nam đang chiếm lĩnh tại thị trường Mỹ, chiếm gần 89,4% tổng giá trị nhập khẩu của quốc gia này. Nước ta cũng đã thu về gần 3,6 tỷ USD trong 10 tháng qua.

Thị trường bất động sản Thủ đô sẵn sàng bước vào chu kì mới

Chu kì mới của thị trường bất động sản dần khởi động với sự trỗi dậy của những địa hạt đầu tư mới. Tại Hà Nội, sự khởi sắc của thị trường đang gọi tên điểm đến mới của dòng tiền: khu vực đông bắc Thủ đô.

Đặc quyền độc nhất chỉ có tại 2 tòa phức hợp đa tiện ích The Sola Park

Sở hữu loạt tiện ích đẳng cấp, đáp ứng nhu cầu sinh sống - làm việc - giải trí trong 1 tòa tháp, đảm bảo an ninh an cư - đó là những đặc quyền chỉ có tại 2 tòa phức hợp The Avenue và The Sky, thuộc dự án The Sola Park.