Syria có biến thành "Crimea thứ hai" của Nga?
Theo báo New York Post, trong nhiều năm, Nga đã hỗ trợ Tổng thống Syria Bashar al-Assad củng cố quyền lực của mình, nhưng tầm ảnh hưởng của ông này đang giảm dần. Báo này cho biết, mới đây những dấu hiệu cho thấy Nga đang muốn kiểm soát Syria đã xuất hiện.
Tờ báo này nhận định, ông Putin đã từng có những bước đi đối với các vùng lãnh thổ ở gần Nga, có ý định vượt ra ngoài quỹ đạo của Moscow và hủy hoại những tài sản chiến lược mà nước này đã có trong nhiều năm. Chiến lược của Nga thường là dựa vào một cộng đồng người địa phương cần sự giúp đỡ của Nga để can thiệp trực tiếp hoặc gián tiếp vào nước này.
![]() |
Cuộc nội chiến ở Syria trở nên phức tạp khi có sự xuất hiện của các tổ chức khủng bố. |
Báo này lấy dẫn chứng những chính sách của Putin đối với Georgia vào năm 2008, khi xe tăng Nga được điều động với lý do bảo vệ cộng đồng người Ossetia nói tiếng Ả Rập thiểu số và người Abkhazia nói tiếng Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chính phủ Tbilisi. Sự việc này diễn ra mà không có sự phản đối từ phía Mỹ cùng với Liên minh Châu Âu và dần chìm vào quên lãng.
Sau đó, khi cánh ủng hộ phương Tây của Ukraine có ý định gia nhập Liên minh Châu Âu (EU) và cả NATO, lật đổ chính quyền thân Nga cũ, bán đảo Crimea được sáp nhập vào Nga. Trong khi đó, miền Đông Ukraine cũng nổi dậy chống lại chính phủ Kiev. Mặc dù Nga khẳng định trong hàng ngũ quân ly khai chỉ có tình nguyện viên người Nga, các nước phương Tây tỏ ra không tin tuyên bố này.
Với Syria, Liên Xô đã thiết lập quan hệ quân sự với nước này kể từ năm 1971, khi cựu Tổng thống Hafez al-Assad, cha của ông Bashar, ký hiệp ước quốc phòng với Moscow. Thỏa thuận này cho phép Liên Xô có quyền neo đậu tại hai cảng Latakia và Tartus của Syria trên biển Địa Trung Hải. Tuy nhiên, Assad cha vẫn chưa cho phép Liên Xô đóng quân lâu dài trên lãnh thổ Syria.
Năm ngoái, Tổng thống Putin đề nghị Tổng thống Bashar al-Assad cho phép xây dựng căn cứ hải - không quân ở bở biển Syria để có thể củng cố hỗ trợ cho chính quyền Damascus. Ông Assad né tránh đề tài này khi tin rằng quân đội của ông có thể giải quyết cuộc nội chiến với sự trợ giúp của Iran.
Giờ đây, cả Assad và Tehran biết rằng họ không thể tiếp tục chiến đấu thêm nữa. Tổng thống Syria thừa nhận ông không có đủ người để giữ vững phần lãnh thổ mà chính phủ của ông kiểm soát, chưa kể đến việc còn phải giành lại 60% lãnh thổ đã mất của quốc gia này.
![]() |
Hai cảng chính tại Syria mà tàu chiến của Nga có thể neo đậu - Latakia và Tartus. |
Sau nhiều tuần đàm phán giữa Syria, Nga cùng với Iran, có vẻ Nga sẽ được phép xây dựng căn cứ hải – không quân ở bờ biển Syria. Theo những tấm ảnh vệ tinh thu được, các hoạt động xây dựng lớn đã bắt đầu. Trong khi đó, Nga cũng kiểm soát sân bay lớn thứ hai của Syria là Bassel al-Assad, cho phép Nga có thể thực hiện những chiến dịch không quân ra đến Iraq và Iran.
Nga sẽ mang đến các loại máy bay cùng tên lửa đất đối đất để cung cấp cho quân đội Syria, tuy nhiên nhiều chuyên gia cho rằng chúng sẽ thuộc kiểm soát của Nga. Theo ước tính của truyền thông Iran, Nga có khoảng 20.000 “kỹ sư và cố vấn quân sự” ở Syria.
Theo báo New York Post, Nga đang thực kiện kế hoạch của mình, giống như người Pháp đã từng làm vào những năm 1920 khi Syria là thuộc địa của nước này. Khi đó nó được chia thành năm khu vực, nhưng Pháp chỉ kiểm soát khu vực vùng núi ở phía Tây và dọc bờ biển. Pháp gọi đây là “la Syrie utile” (tạm dịch: vùng Syria có ích), và để toàn bộ phần còn lại của quốc gia này, phần lớn là sa mạc không có người sinh sống, trở thành vùng đất vô chủ.
Với diện tích chiếm 15% lãnh thổ đất nước, “vùng Syria có ích” giờ đây là nhà của hơn một nửa dân số Syria hiện nay. Dải đất nằm giữa biển Địa Trung Hải và đồi núi cũng là nơi định cư của cộng đồng người Alawite mà gia đinh Assad là một thành viên trong số đó.
![]() |
Syria sẽ biến thành một Crimea thứ hai của Nga hay không? |
Báo New York Post khẳng định, Nga sẽ trở thành nước bảo vệ cho cộng đồng người Alawite cùng với các dân tộc thiểu số khác như Turcoman, Armenia và cả những người Syria theo đạo Thiên chúa phải lẩn trốn các tổ chức khủng bố Hồi giáo. Điều này sẽ cho phép Nga có tiếng nói để khiến Syria lập nên một nhà nước phân quyền, giống như ở Georgia và Ukraine. Bờ biển Syria sẽ trở thành một Crimea mới, thuộc sự kiểm soát của Nga.
Vào ngày 18/9, máy bay chiến đấu của Nga đã đến Syria. Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Ashton Carter đáp lại rằng ông đã có cuộc trao đổi “mang tính xây dựng” với người đồng cấp của Nga, và nước này đáp lại rằng việc đưa các khí tài quân sự vào Syria là “mang tính phòng vệ”.
Nội dung được thực hiện qua tham khảo của báo New York Post, một nhật báo của Mỹ chủ yếu được phát hành tại thành phố New York và các vùng lần cận. Thành lập năm 1801, đây là báo lâu đời thứ 13 và có số lượng ấn phẩm lưu hành nhiều thứ 7 tại Mỹ.