Sân bay Long Thành: Cần thiết nhưng... không cấp thiết!

Phó Chủ nhiệm Ủy ban kinh tế Nguyễn Đức Kiên (Ảnh ND)

Phó Chủ nhiệm Ủy ban kinh tế Nguyễn Đức Kiên trao đổi với phóng viên bên lề kỳ họp Quốc hội sáng 24/10 về chủ trương xây dựng dự án sân bay Long Thành.

Dư luận hiện đang quan tâm nhất vấn đề vốn của dự án sân bay Long Thành. Bộ GTVT có giải trình thêm về vấn đề này trong phiên họp với Uỷ ban Kinh tế chiều qua (23/10) không thưa ông?

Trước hết phải nói là cần làm theo luật. Hiện chúng ta đã có Nghị quyết 49 của Quốc hội về các công trình trọng điểm quốc gia. 

Tại kỳ họp 7 chúng ta cũng đã thông qua luật Đầu tư công, vấn đề là phải làm theo đúng quy trình của luật. Dự án này, bây giờ luật chưa nói đến câu chuyện vốn mà mới chỉ là câu chuyện quyết định chủ trương đầu tư, tức là nói đến việc làm Long Thành cấp bách hay cần thiết?

Vậy đánh giá của Ủy ban Kinh tế thế nào?

Chúng tôi đánh giá dự án chưa phải cấp bách nhưng cần thiết. Chúng ta cần một sân bay tầm cỡ xứng với tầm vóc, vị thế đất nước. Hiện nay chúng ta chưa có 1 sân bay tương đương với vị thế của đất nước trong khu vực. Vậy nên đây là nhiệm vụ không chỉ của nhiệm kỳ này mà cả nhiệm kỳ sau.

Sân bay Long Thành không phải ngày hôm nay mới đặt ra mà đã được bàn đến từ những năm 1998-1999 và giờ là thực hiện quy hoạch sân bay thế nào, ở thời điểm nào, theo phương án nào để hiệu quả nhất với đồng vốn từ ngân sách nhà nước.

Dự án sân bay Long Thành theo ông đánh giá là cần thiết, nhưng như phương án xây dựng, sân bay này có khả năng cạnh tranh được với các nước trong khu vực như Thái Lan, Singapore nếu chúng ta thực hiện?

Tôi nói cần thiết chứ không phải cấp thiết. Cấp thiết là khi không có nó thì toàn bộ nền kinh tế đình trệ.

Hiện nay chúng ta vẫn đang phải rà soát lại những vấn đề đang diễn ra với sân bay Tân Sơn Nhất, đặt vấn đề khả năng hiện nay của sân bay Tân Sơn Nhất với sân bay quốc tế Cần Thơ, Cam Ranh cũng như với tổng thế quy hoạch phát triển GTVT Việt Nam để xem ngành hàng không chiếm tỷ trọng được bao nhiêu trong vận tải hành khách, vận tải hàng hoá. 

Sau đó chúng ta mới tính ra mức độ tổng đầu tư nội địa với tổng dân cư, sau đó mới có thể biết ngoài vận tải nội địa thì vận tải quốc tế, khách quốc tế là bao nhiêu và đảm bảo xương sống cho vận tải hành khách quốc tế.

Ông đánh giá thế nào về hiệu quả của hệ thống sân bay Việt Nam hiện nay so với các nước trong khu vực?

Hiện các sân bay của chúng ta đang sử dụng hết công suất rồi. Còn tính hiệu quả kinh tế thì phải xem xét mục đích đó là đơn vị công ích hay đơn vị kinh doanh. Cần xem lại quyết định thành lập các sân bay và các cảng hàng không thì mới biết DN đó là loại hình gì.

Nếu cứ nói thế mà đem so sánh sân bay của Việt Nam và quốc tế thì rất khác nhau. Sân bay quốc tế của các nước đều làm kinh doanh trong khi sân bay ở Việt Nam vừa phải làm nhiệm vụ kinh doanh vừa để đảm bảo an ninh quốc phòng.

Ngoài câu chuyện về tính cấp bách hay cần thiết, Uỷ ban Kinh tế có yêu cầu Bộ GTVT giải trình thêm về nội dung nào liên quan đến dự án sân bay Long Thành?

Có rất nhiều vấn đề và sẽ đưa vào trong tờ trình đưa ra Quốc hội ngày 29/10 tới. Đầu tiên là phải rà soát lại quy hoạch tổng thể ngành GTVT, trong bối cảnh các sân bay quốc tế của chúng ta hiện có trong khu vực này.

Nếu đưa Cam Ranh lên thành sân nay quốc tế thì luồng hành khách từ Nga thay đổi, tác động lên việc khai thác sân bay Tân Sơn Nhất thế nào, phải tính toán lại xem nó sẽ chia sẻ khách với Tân Sơn Nhất như thế nào? Nếu Cần Thơ đưa công suất lên nữa thì tác động thế nào? Rồi sân bay Phú Quốc tới đây chắc chắn cũng hút lượng khách nhất định vào đó…Vấn đề ở đây là các sân bay lân cận sẽ chia sẻ dòng khách của Tân Sơn Nhất như thế nào?

Với nghiên cứu hiện tại như thế này thì chúng ta chưa trả lời được câu hỏi đó. Vậy nên chúng ta phải tiếp tục đề nghị cơ quan soạn thảo mà Chính phủ giao phải làm rõ thêm.

Ngoài ra, cũng đặt trong bối cảnh chúng ta đang tiến hành cải thiện hệ thống giao thông vận tải đường thuỷ khu vực Nam Bộ, đang đầu tư tuyến đường cao tốc Trung Lương đi Cần Thơ, nếu cho phép chạy tốc độ 120km/h thì thời gian đi từ Cần Thơ đến TPHCM và đi các tỉnh lân cận sẽ khác, phân luồng hành khách sẽ khác. Những yếu tố này cũng chưa được xét đến.

Bài toán này đã được các đại biểu QH, các chuyên gia của Hội đồng thẩm định nhà nước và các cán bộ của Bộ GTVT trao đổi, bàn rất kỹ trong cuộc họp chiều qua và chúng ta đều xác định sẽ làm hết sức để đáp ứng được mong mỏi của người dân.

Xin cảm ơn ông!