Nord Stream-2 như ‘một khúc xương trong cổ họng’ các chính trị gia Mỹ

Số phận của dự án Dòng chảy phương Bắc 2 sẽ ra sao?

Dự án đường ống dẫn khí “Dòng chảy phương Bắc-2” (Nord Stream-2) trong bất kỳ hoàn cảnh nào cũng sẽ được hoàn thành, tuy nhiên việc đưa công trình vào sử dụng có thế mất vài năm.

Theo đó, một số thượng nghị sĩ Mỹ gần đây đã đệ trình lên Quốc hội dự luật trừng phạt đối với đường ống dẫn khí “Dòng chảy phương Bắc-2” (Nord Stream-2), đang được xây dựng như một phần của hợp tác Nga-châu Âu. Dự luật này đề xuất áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với các công ty bảo hiểm, tham gia bảo hiểm cho các tàu thi công lắp đặt đường ống dẫn khí đốt nói trên.

Trên thực tế, vào cuối năm ngoái, Mỹ đã thông qua Đạo luật Chi tiêu Quốc phòng 2020 (NDAA), trong đó chỉ thị chính quyền Tổng thống Donald Trump áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với các công ty tham gia lắp đặt đường ống Nord Stream-2.

Theo ấn phẩm của Trung Quốc, sự can thiệp “thô bạo” của Mỹ vào hợp tác năng lượng châu Âu-Nga cũng bị châu Âu và Nga lên án gay gắt. Họ cho rằng Mỹ đã tối ưu hóa việc sử dụng áp lực chính trị như “cánh tay nối dài” để răn đe, trong đó đặt lợi ích của mình lên trên cả chính trị.

Tàu lắp đặt đường ống “Dòng chảy phương Bắc-2”. (Ảnh: nord-stream2.com)

Được biết, đường ống khí đốt “Dòng chảy phương Bắc-2” liên quan đến việc xây dựng hai tuyến đường ống dẫn khí đốt có tổng công suất 55 tỉ mét khối khí mỗi năm. Đường ống sẽ đi qua lãnh hải hoặc các vùng đặc quyền kinh tế của Nga, Phần Lan, Thụy Điển, Đan Mạch và Đức. Dự án trị giá 11 tỉ USD, một nửa do Tập đoàn Gazprom của Nga tài trợ và nửa còn lại chia đều cho 5 công ty châu Âu (OMV, Wintershall Dea, Engie, Uniper và Shell). Dự kiến tăng gấp đôi lượng khí đốt tự nhiên được vận chuyển từ bờ biển Nga qua biển Baltic đến Đức.

Tuy nhiên, theo ấn phẩm, đối với chính phủ Mỹ dự án “Dòng chảy phương Bắc-2” giống như “một khúc xương trong cổ họng”. Mỹ chỉ trích dự án và cho rằng “Đức đang đưa tiền cho Nga một cách ngu ngốc”. Ngoài ra, trong những năm gần đây, giữa Mỹ và châu Âu đang diễn ra tranh cãi về các khoản cho chi tiêu quốc phòng của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) gắn liền với các vấn đề kinh tế và thương mại.

Đồng thời, mới đây Mỹ cũng đe dọa sẽ giảm số lượng binh lính Mỹ đồn trú tại Đức. Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ, Đại sứ Mỹ tại Đức và Bộ trưởng Năng lượng trong những năm gần đây thường hoạt động ở châu Âu để cố gắng thuyết phục và thậm chí đe dọa các nước dưới cái cớ “vấn đề an ninh năng lượng”.

“Mỹ đang cố gắng sử dụng chính sách gây áp lực chính trị của mình như “cánh tay nối dài”, nghĩa là để trừng phạt các doanh nghiệp và cá nhân ở các quốc gia khác thông qua luật trong nước”, ấn phẩm viết.

Thứ nhất, Mỹ làm suy yếu sự hợp tác thông thường giữa các quốc gia khác vì lợi ích kinh tế của chính họ. Kết quả là cuộc cách mạng dầu đá phiến gần đây ở Mỹ, dẫn đến sự gia tăng đáng kể trong quá trình sản xuất. Châu Âu đã trở thành mục tiêu quan trọng của Mỹ đối với khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) và Nga là nhà cung cấp khí đốt tự nhiên lớn nhất cho EU, trở thành đối thủ cạnh tranh chính của Hoa Kỳ. Theo đó, một mặt Mỹ can thiệp vào dự án “Dòng chảy phương Bắc-2”, đồng thời tiếp tục quảng bá sản phẩm của chính mình và “buộc” châu Âu phải từ bỏ các hợp đồng thương mại hợp pháp để chuyển sang sử dụng sản phẩm của Mỹ.

Thứ hai, Mỹ không do dự tăng cường bất đồng giữa các quốc gia thành viên EU để đạt được mục tiêu của mình. Không phải tất cả các nước EU đều nhất trí về quan điểm hợp tác năng lượng với Nga. Trong đó, Ba Lan và các nước vùng Baltic, do lo sợ trở thành “con bài” để gây áp lực tâm lý và chính trị của Nga đã phản đối mạnh mẽ việc xây dựng đường ống “Dòng chảy phương Bắc-2” và các dự án khác cho phép Nga tiếp tục tham gia cung cấp năng lượng cho EU. Hoa Kỳ coi các quốc gia này là đồng minh “tự nhiên” và tìm cách sử dụng họ làm đối thủ chống lại dự án “Dòng chảy phương Bắc-2”, cũng như nhân cơ hội này thúc đẩy khí đốt tự nhiên của Mỹ.  

Đại sứ Mỹ tại Đức Richard Grenell thậm chí còn tự hào gọi các biện pháp trừng phạt mới là “một quyết định rất thân thiện với châu Âu”. Trên thực tế, bước đi này của Mỹ đã dẫn đến nhiều phản ứng khác nhau ở châu Âu. Đức ngay lập tức tuyên bố rằng họ đang xem xét việc đưa ra các biện pháp đối phó để chống lại các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với dự án “Dòng chảy phương Bắc-2”

Thứ ba, Mỹ đang cố gắng buộc châu Âu “phải chọn một bên”. Mỹ coi hành động của mình là dựa trên logic cạnh tranh giữa các cường quốc, xem xét mối quan hệ đối ngoại và quan hệ giữa các đồng minh thông qua lợi ích cá nhân. Họ coi Nga là một mục tiêu quan trọng nhất cần phải chống lại và châu Âu như là “một người hầu của hệ thống đồng minh”. Chừng nào châu Âu còn phải đối mặt với những thách thức bên trong và bên ngoài thì sự đối đầu với Nga vẫn sẽ còn tiếp diễn.

“Tôn trọng lợi ích cơ bản của nhau và hợp tác năng lượng là mối quan hệ ổn định giữa châu Âu và Nga”, ấn phẩm nhận định.

Tuy nhiên, các hành động hiện tại của Mỹ chắc chắn đã khiến các chính sách ngoại giao và năng lượng của EU phải chịu áp lực từ hệ thống đồng minh. Đồng thời, “chiến lược ngăn chặn Nga” của Mỹ sẽ đặt lợi ích riêng của châu Âu bị hy sinh.

Hiện tại, EU đang coi độc lập, gắn kết là mục tiêu phát triển và đang tìm cách bảo vệ lợi ích của chính mình. Nhưng các lệnh trừng phạt đối với Nord Stream-2 chắc chắn là một thách thức trực tiếp đối với những nỗ lực này.

Theo các chuyên gia của ấn phẩm, có thể thấy trước rằng mối quan hệ giữa châu Âu và Mỹ sẽ còn phải đối mặt với nhiều tranh cãi hơn nữa khi “Dòng chảy phương Bắc-2” ngày càng phát triển. Hiện nay, có rất nhiều bất đồng giữa họ về nhiều vấn đề, “từ lợi ích thực sự và các khái niệm cơ bản về quan hệ quốc tế đến trách nhiệm cũng như cách tiếp cận trong các vấn đề chung”.

Dự án “Dòng chảy phương Bắc-2” đã làm gia tăng thêm sự bất đồng của châu Âu với sự ích kỷ của Mỹ và sự can thiệp của họ vào quyền tự chủ trong việc đưa ra các quyết định. Rõ ràng, bước đi này của Mỹ cho thấy rằng họ muốn thâu tóm về lâu dài, trong chính trị, kinh tế, ngoại giao và an ninh các nước châu Âu, bao gồm cả các đồng minh.

Trước đó, phát ngôn viên của Bộ Kinh tế Đức cho biết, Berlin đang theo dõi chặt chẽ tình hình ở Mỹ xung quanh dự án “Dòng chảy phương Bắc-2”. Lập trường của Đức liên quan đến các biện pháp trừng phạt ngoài lãnh thổ vẫn không thay đổi: Berlin bác bỏ các lệnh trừng phạt từ phía Mỹ.

“Chúng tôi đang quan sát sự phát triển xung quanh dự án “Dòng chảy phương Bắc-2”, kể cả ở Mỹ. Chúng tôi không bình luận về điều này. Quan điểm và nguyên tắc của chúng tôi về các biện pháp trừng phạt ngoài lãnh thổ cũng rất rõ ràng. Chúng tôi không công nhận các biện pháp đó”, thông báo cho biết.

Thanh Bình (lược dịch)