Người Việt vay nợ 28 tỷ USD để mua sắm

Ông Phạm Xuân Hòe, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược ngân hàng.

Theo các chuyên gia, thị trường tài chính tiêu dùng Việt Nam đang đứng trước cơ hội phát triển vàng nhờ những điều kiện lý tưởng như: Nền kinh tế đang trong giai đoạn phát triển, quy mô dân số đạt ngưỡng gần 95 triệu người với tỷ lệ dân số trong độ tuổi lao động chiếm 52%; nhóm lao động có xu hướng chuyển đổi hành vi từ tiết kiệm sang mua sắm và chuyển từ việc sử dụng tiền mặt sang tín dụng tiêu dùng.

TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế cho biết tính đến cuối năm 2016, dư nợ tín dụng tiêu dùng là 646.000 tỷ đồng, tương đương 28 tỷ USD, chiếm 11,7% tổng dư nợ của nền kinh tế. Theo báo cáo mới nhất của Công ty Chứng khoán Bản Việt, quy mô thị trường tài chính tiêu dùng sẽ đạt mốc 1 triệu tỷ đồng vào năm 2019. Tuy nhiên, với mức tăng trưởng liên tục 20%-30%/năm từ năm 2010, con số 1 triệu tỷ đồng có thể sẽ còn đạt được sớm hơn so với dự báo.

Ông Nguyễn Tú Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, NHNN cho biết, tỷ trọng tiêu dùng trong tổng GDP của Việt Nam đã tăng phi mã từ 52,5% vào năm 2005 lên đỉnh điểm 77,7% vào năm 2009. Giai đoạn 2010-2016, nền kinh tế rơi vào giai đoạn suy giảm khiến chỉ số này cũng suy giảm đến đáy vào năm 2012, nhưng từ năm 2013 đến nay tỷ lệ này liên tục tăng cao và đạt 78,34% vào năm 2016.

Trên thực tế, lãi suất cho vay trung bình tại các CTTC đã giảm mạnh so với giai đoạn đầu. Các CTTC cùng hợp tác với các nhà bán lẻ đồng loạt triển khai nhiều sản phẩm ưu đãi dành cho khách hàng với mức lãi suất thấp.

Ông Nguyễn Tú Anh cho rằng cần bảo vệ người tiêu dùng trước nguy cơ vỡ nợ. Bảo vệ người tiêu dùng cũng chính là bảo vệ các CTTC.

“Các CTTC cần nâng cao quy trình thẩm định, đánh giá khả năng trả nợ, lịch sử vay và trả và các yếu tố khác của khách hàng để tránh những xung đột xã hội”.

Chuyên gia tài chính -TS. Cấn Văn Lực cũng nhấn mạnh, muốn phát triển thị trường tài chính tiêu dùng, NHNN, các cơ quan quản lý nhà nước không chỉ cần hoàn thiện hành lang pháp lý mà còn phải tăng cường giáo dục tài chính, nâng cao nhận thức tài chính tiêu dùng và văn hóa tiêu dùng của người dân theo xu hướng phát triển chung của thế giới.

Hiện nay vẫn còn có các ý kiến khác nhau về mức lãi suất cho vay tiêu dùng của các công ty tài chính (CTTC), nguyên do mức độ rủi ro khi cho vay của các CTTC cao hơn nên lãi suất tăng cao. Các CTTC cung cấp các khoản vay nhỏ, không tài sản đảm bảo, phục vụ nhu cầu mua sắm trang thiết bị gia đình, xe máy, tiền mặt phục vụ nhu cầu đột xuất,… thủ tục lại phải rất nhanh chóng, thuận tiện. Trong khi đó, quy định, thủ tục của các NHTM thường rất nhiều và tốn kém thời gian thẩm định.