Mùa vớt rau câu

Buộc sợi dây nối với chiếc sõng nhỏ vào ngang lưng, hành trình của họ bắt đầu.

Sau 2 giờ dò dẫm giữa nước, ông Phan Văn Mai đã thu được đầy sõng rau câu.

Trên nắng, dưới nước

Hơn một tháng nay, bà con ở xã Phước Thuận vào mùa vớt rau câu - loại dùng để nấu thạch, xoa xoa. Mặc kệ cái nắng gắt gỏng trên đầu, nước vừa rút xuống, bà con đã vội chèo sõng ra vùng cạn của đầm Thị Nại để bắt đầu cuộc mưu sinh. Buộc ngang lưng sợi dây nối với chiếc sõng, ông Phan Văn Mai, 70 tuổi, ở xóm 3, thôn Diêm Tiêu, ngụp vội xuống nước để vốc mớ rau câu dưới chân mình lên trên mặt nước. Nhúng số rau câu ấy thêm vài lượt dưới nước để làm sạch, ông đặt mớ rau câu đầu tiên vào lòng sõng.

Phía bên kia chiếc sõng, vợ ông, bà Phan Thị Dưỡng, 65 tuổi, cũng đang dùng chân dò dẫm để tìm rau câu. Thấy chúng tôi tò mò về cách nhận biết rau câu bằng chân, bà Dưỡng cười xòa, bảo: “Rau câu đích thực thì khi chạm chân trúng sẽ có cảm giác nham nhám. Những thứ lùng nhùng khác dưới chân cho cảm giác trơn nhớt thì chỉ có thể là rong rêu. Cứ theo kinh nghiệm ấy mà làm thì chẳng sai bao giờ”.

Cạnh đó, anh con trai út của ông bà Mai và Dưỡng, cố gắng lần ra xa hơn để tìm rau câu. Còn trẻ tuổi, nên anh nhanh chân lẹ tay hơn hẳn. Chẳng mấy chốc đã ném dăm bảy vốc rau câu lớn về phía chiếc sõng nhà mình.

Ở cách đó không xa chị Nguyễn Thị Lệ Thủy, 44 tuổi, ở thôn Bình Thái, cùng với em gái, đang dập dềnh giữa nước. Hai chị em chị là “đội” duy nhất không có nam đi cùng ở bãi vớt rau câu hôm ấy. Nghe chị Thủy bảo: “Vớt rau câu dễ lắm! Không có đàn ông, phụ nữ vẫn làm được. Chỉ cần dắt chiếc sõng đi bên mình và vớt rau câu cho vào là xong. Có điều, năng suất nhiều khi không bằng mấy ổng vì phụ nữ yếu sức hơn. Tranh thủ lúc rảnh rỗi, mình đi vớt rau câu kiếm thêm thu nhập phụ chồng thôi”.

Ôm một vốc rau câu lớn về chỗ sõng nhà, ông Nguyễn Văn Sửu, 69 tuổi, cũng ở thôn Diêm Vân, phấn khởi: “Chỗ này có số rau câu khá lớn. Như thế này thì chiều nay, bọn tôi cũng được về nhà với sõng đầy rau câu rồi”. Ông Sửu vui đến thế là bởi không ít bữa, vợ chồng ông trở về với cái sõng lèo tèo vài mớ rau câu. Vậy nên, những bữa rau câu trĩu sõng, ông và những người ở đây như quên hết cái nắng chói chang trên đầu và luồng nước đang thấm vào người bên dưới. Nụ cười rám nắng cũng vì thế mà miên man mãi theo con nước trên đầm.

Chị Nguyễn Thị Lệ Thủy làm sạch số rau câu vừa vớt được với em gái.

Nhiều mà không được bao nhiêu

Giá rau câu khô hiện nay là 5.500 đồng/kg. Sau 5 ngày của con nước đầu tiên của tháng 4 âm lịch, nhà ông Mai thu về 150 kg rau câu. “Vậy là kiếm được 800 ngàn đồng. Nghe qua, thấy thu nhập như vậy là cũng khá với những người lao động. Nhưng tính ra cũng chẳng được bao nhiêu. Vì mỗi tháng, số ngày nước rút chỉ chừng chục ngày. Mấy ngày đó, cả nhà cùng “ra quân” thu vớt rau câu mới kiếm được chừng ấy tiền nhưng loay hoay với gạo, mắm muối và lễ nghĩa, hiếu hỉ là hết”, bà Dưỡng xuýt xoa khi kể về nguồn thu từ rau câu.

Nói đi vớt rau câu là dễ nhưng phơi rau câu thì vất vả. Để rau câu sạch, đẹp màu, được lòng người mua, ngoài khâu rửa sạch trong nước ngay tại lúc vớt, về nhà, các bà, các chị phải nhặt từng cọng rong xanh. Để rau câu khô đều, người phơi phải chịu khó trải thành lớp mỏng, thường xuyên trở tay. Phơi rau câu cũng giống như phơi lúa, không được để mắc mưa, kẻo rau câu rã ra thì coi như mất hết công sức ngụp lặn giữa đầm của mấy hôm trước. Đồng tiền từ mớ rau câu vốn chẳng dễ dàng gì.

Vùng ven đầm Thị Nại, chỉ những hộ không có khả năng sắm ghe thuyền hay lập hồ nuôi hải sản… thường chọn “bám” vào đầm để mưu sinh. Đầm có gì họ làm nấy. Khi là con phễn, con cua, rồi rau câu… Bà con đều cho rằng nhờ đầm mà họ không đói. Nhưng ai muốn bám đầm, thì phải dầm mình trong nước. Số đông những người dầm mình trong nước để nhặt “lộc đầm” ở nơi đây đều đã lớn tuổi. “Ngâm mình trong nước nhiều ở cái tuổi thất thập này là điều không tốt. Chúng tôi biết vậy nên thường nhắc nhở nhau chỉ nên ngâm trong nước tối đa chừng 3 - 4 giờ đồng hồ. Nhiều lúc, trúng phải chỗ rau câu nhiều, nhiều anh cố vớt quên thời gian là rất dễ bị ngộp, dẫn tới nguy hiểm tính mạng”, ông Mai kể.

Theo báo Bình Định