Kỹ sư xây dựng bỏ nghề, bán cá kho Bá Kiến doanh thu 5 tỷ mỗi năm

Bị cá kho mê hoặc ngay lần đầu thưởng thức

Sau khi tốt nghiệp trường ĐH Giao Thông vận tải, anh Nguyễn Bá Toàn (sinh năm 1982 tại Ninh Giang, Hải Dương) làm kỹ sư xây dựng công trình, gần 5 năm trong nghề, trải qua nhiều vị trí từ nhà thầu phụ, nhà thầu chính, tư vấn giám sát cho chủ đầu tư. Làm tư vấn giám sát, đi đâu anh cũng được chào đón, quà cáp ngày lễ lạt nhưng anh vẫn cảm thấy triển vọng công việc không cao nên luôn có suy nghĩ muốn tự mình kinh doanh.

Anh Nguyễn Bá Toàn mong muốn đặc sản cá kho sẽ được biết đến ở nhiều nước trên thế giới

“Kinh doanh trong lĩnh vực xây dựng thì mình không đủ sức, phức tạp và đòi hỏi phải uống được rượu bia. Nói chung lúc đó trong đầu cũng mơ hồ, chưa biết làm gì, chỉ nghĩ là mình sẽ làm kinh doanh thôi. Rồi một lần về Hà Nam công tác, tình cờ được thưởng thức món cá kho Vũ Đại, tôi thực sự ấn tượng với món ăn này. Thấy nó ngon quá, đặc biệt quá. Món cá kho có hương vị đặc biệt, thịt cá vừa bùi, thơm, ăn đưa cơm, ăn hoài không chán. Tuy nhiên món cá kho vẫn bó hẹp trong khuôn khổ của làng, ai muốn biết đến, muốn ăn phải đến tận làng hoặc đặt kho cá rồi đợi cả tuần mới được lấy mang về. Ngay lúc đó tôi đã nghĩ sẽ bắt đầu với món cá kho truyền thống này”, anh kể lại.

Nói là làm, sau đó, anh xin nghỉ việc trong sự ngỡ ngàng của gia đình, đồng nghiệp, bạn bè. Hầu hết mọi người đều phản đối, đặc biệt bố anh là người phản đối gay gắt nhất.

Biết chuyện, bố anh còn lên tận Hà Nội can ngăn anh không được bỏ việc. Nhưng nói thế nào cũng không được, bố anh giận bỏ về quê.

Là dân kỹ thuật, không có một chút kinh nghiệm nào về kinh doanh nên tất cả anh Toàn đều phải tự mày mò, thấy họ làm thế nào thì làm theo thế đấy.

Ban đầu anh đi phát tờ rơi khắp ngã tư đường và các chung cư để quảng cáo cá kho Vũ Đại.

“Hồi đó đi phát nhưng cả tuần chẳng có khách nào mua. Phát ở chung cư thì bị bảo vệ đuổi, còn phát ở ngã tư đèn đỏ thì mọi người cầm trên tay xong rồi vứt ngay xuống. Nhìn cảnh đấy cảm thấy rất xót xa. Lúc đó thực sự tôi cũng rất nản”, anh kể.

Sau đó anh nghĩ cần phải tìm cách mới để quảng bá cho món cá kho này. Anh chuyển sang quảng cáo trên báo giấy, báo mạng, khách nhiều hơn nhưng chi phí lớn nên không có lãi. Rồi món cá kho được biết đến nhiều nhất khi anh quảng cáo trên Google. “Hồi đó món cá kho chưa được nhiều người biết đến, cũng không ai quảng cáo, tôi là người tiên phong quảng cáo Google adwords”, anh nói.

Thời điểm 2012- năm đầu tiên anh bán cá kho chỉ bán được mấy chục nồi vào dịp Tết nhưng sau đó cứ mỗi năm lại tăng thêm gấp mấy lần. Năm tiếp theo bán được khoảng 600 nồi, bắt đầu từ năm 2014, anh bán 5.000- 6.000 nồi vào dịp Tết. Doanh thu đạt khoảng 5 tỷ đồng/năm.

Hiện nay anh đã liên kết với 3 cơ sở sản xuất cá kho ở làng Vũ Đại, tạo việc làm cho hàng trăm lao động.

Để có được lượng khách lớn như hiện nay, ngoài cách quảng bá món đặc sản Việt, anh Toàn phải sát sao nguyên liệu chế biến cá kho, tăng chất lượng cả về món, bao bì và cách phục vụ khách. 

“Khâu chế biến được giám sát rất chặt chẽ. Tôi đưa ra hình phạt nếu để xảy ra những sai phạm như cân ẩu, nhầm lẫn hàng cũ, mới, cá không đủ giờ, phạt tiền hoặc hoặc cắt hợp đồng, chính vì thế mà mọi người thực hiện rất nghiêm túc”, anh nói.

Đưa cá kho ra nước ngoài

Anh Toàn chia sẻ, để có kết quả như ngày hôm nay, bản thân anh đã trải qua rất nhiều vất vả, rút ra được nhiều bài học kinh nghiệm.

Những năm đầu kinh doanh anh phải vay vốn ngân hàng, người thân, bố mẹ có ít tiền cũng đưa cho hết, rồi thế chấp sổ đỏ. Do chưa có kinh nghiệm kinh doanh, chưa chuẩn bị kỹ càng nên hai năm đầu anh lỗ mỗi năm vài trăm triệu.

Anh Nguyễn Bá Toàn giới thiệu món cá kho tại hội chợ ở Nga

Khó khăn chồng chất nhưng anh Toàn chưa từng có ý định từ bỏ công việc này. Sau mấy năm, anh đã xây dựng được thương hiệu món cá kho Bá Kiến nổi tiếng.

Năm 2014, cơ sở chế biến cá kho của anh Toàn còn được chọn là một trong 3 địa điểm ở Thái Bình Dương mà Google về quay clip, quảng bá thương hiệu đặc sản món ăn ngon của Việt Nam trên toàn thế giới.

“Hồi đó, hơn 20 người Mỹ đến Việt Nam, họ quay hình cơ sở của chúng tôi trong 4 ngày đêm. Clip đấy bây giờ xem đi lại vẫn thấy hay. Từ đó mọi người biết đến cá kho Vũ Đại nhiều hơn, không chỉ một mình tôi mà cả làng Vũ Đại cũng bán được nhiều cá kho hơn”, anh Toàn chia sẻ.

Để quảng bá hình ảnh, anh còn tự bỏ chi phí đi giới thiệu sản phẩm, tham gia hội chợ, kết nối kinh doanh ở nước ngoài.

Anh cho biết, món cá kho được gửi đi nước ngoài khá nhiều song vẫn bằng con đường xách tay. Chính vì thế anh muốn mang món cá kho sang tận nơi để họ nhìn tận mắt, được ăn thử. Đối tượng anh tiếp cận trước hết là cộng đồng người Việt ở nước ngoài.

“Thực sự trước khi đi mình cũng xác định đi để quảng bá hình ảnh, thương hiệu món cá kho của làng Vũ Đại còn thực sự công cuộc đưa thực phẩm ra nước ngoài, xuất khẩu được chắc chắn rất khó khăn, không thể chỉ một vài lần mà được ngay”, anh Toàn chia sẻ.

Theo anh khó khăn nhất chính là việc bảo quản. Món cá kho được chế biến sẵn, không có chất bảo quản nên hạn sử dụng ngắn.

“Bản thân mình khi mang cá kho sang nước ngoài, đặt chân đến nơi không kịp nghỉ ngơi mà phải lo đun lại cá, chỉ sợ nhất là cả hỏng. Mục tiêu của mình sang giới thiệu mà để cá hỏng thì hỏng hết. Chính vì thế mà lần nào tôi cũng bị bảo vệ hỏi thăm vì chuyên kho cá trong phòng”, anh Toàn chia sẻ.

Anh chia sẻ, cứ có cơ hội là anh lại mang cá kho đi quảng bá ở nước ngoài. Đến nay anh đã mang cá kho đi 8 nước Châu Âu và một số nước Đông Nam Á như Thái Lan, Campuchia…