Không chi 300 tỷ để in tiền lẻ Tết 2014

300 tỷ đồng in tiền mệnh giá dưới 2.000 đồng

Trong cuộc họp về cung ứng tiền lẻ trong dịp Tết Nguyên đán 2014 chiều 24/12, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú cho biết, NHNN đã chuẩn bị đủ lượng tiền cung ứng cho địa phương cả về số lượng và cơ cấu mệnh giá để đảm bảo đáp ứng nhu cầu tăng cao của người dân trong dịp Tết Nguyên đán 2014 sắp tới.

Tuy nhiên, đối với tiền lẻ mệnh giá từ 2.000 đồng trở xuống, Phó Thống đốc cho biết, năm nay NHNN sẽ hạn chế in mới loại tiền này, mà chỉ in ấn phát hành đủ số lượng bù cho những tờ tiền bị rách, hỏng không thể đưa vào trong lưu thông.

Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú: "Tiền lẻ in ra mà chỉ dùng đi lễ đền, chùa thì rất lãng phí"

Lý giải nguyên nhân việc không in mới thêm tiền mệnh giá nhỏ dưới 2.000 đồng, ông Đào Minh Tú cho hay, nhu cầu tiêu dùng tiền mới mệnh giá nhỏ của người dân tăng mạnh vào các dịp lễ, Tết, nhưng lại chủ yếu dùng vào đi lễ đền, chùa. “Tại nhiều đền, chùa người dân nhét tiền lẻ vào bất cứ đâu có thể, như khu vực đền Giải oan (chùa Hương) rải trắng tiền lẻ, thậm chí miệng tượng, thánh cũng bị “nhét” tiền... Như thế rất lãng phí, vì mục đích sử dụng của đồng tiền khi được in ra đã không được dùng đúng chức năng”- Phó Thống đốc nói.

Ngoài ra, theo thống kê của NHNN, riêng chi phí in ấn loại tiền mệnh giá 2.000 đồng và đưa ra lưu thông mỗi dịp Tết là 300 tỷ đồng, chưa bao gồm các chi phí phát sinh như kiểm đếm, bảo quản... Trong điều kiện ngân sách Nhà nước còn khó khăn thì 300 tỷ đồng còn dùng vào nhiều mục tiêu khác mang lại lợi ích dân sinh hơn  như xây trường học, bệnh viện ở vùng nông thôn khó khăn. Vì thế, thay vì cung ứng thêm tiền lẻ mới dịp Tết sắp tới, NHNN sẽ chỉ đưa van lưu thông loại tiền  500 đồng, 1.000 đồng, 2.000 đồng... đã qua sử dụng một lần để tránh gây lãng phí.

Tiền lẻ mệnh giá dưới 2.000 đồng sẽ không được in mới

Tuy nhiên, trả lời câu hỏi về lượng tiền mệnh giá dưới 2.000 đồng hiện đang tồn kho bao nhiêu trong kho quỹ của NHNN, Phó Thống đốc Đào Minh Tú từ chối tiết lộ con số chính xác với lý do “đây là những con số tuyệt mật, bí mật quốc gia không thể công bố”.

“ Hiện số lượng này còn rất nhiều và chủ yếu mới được lưu thông một lần. Việc đưa số lượng tiền này ra lưu thông và không in mới là để tránh lãng phí” – ông Tú nhấn mạnh.

Phân tích rõ hơn về chi phí tốn kém in tiền lẻ so với mệnh giá lớn, ông Nguyễn Chí Thành – Cục trưởng Cục Kho quỹ  (NHNN) cho hay, thường chi phí in tờ tiền mệnh giá 1.000 đồng thì chi phí cao gấp đôi do với tiền mệnh giá cao. Trong khi đó, những tờ tiền mệnh giá nhỏ người dân lại dùng chủ yếu vào việc đi lễ đền, chùa.

Mặt khác tại các khu di tích, đền chùa, lễ hội, tiền mệnh giá nhỏ được người hành hương đi lễ đền, chùa sử dụng chưa phù hợp, điều này đã phần nào tạo ra những hình ảnh phản cảm, ảnh hưởng tới sự tôn nghiêm của di tích, làm sai lệch giá trị bản sắc văn hóa trong đời sống tín ngưỡng dân gian và làm xấu đi hình ảnh đồng tiền Việt Nam. Nhu cầu tiền mới mệnh giá nhỏ tăng cao cũng chính là nguyên nhân làm phát sinh loại hình kinh doanh dịch vụ đổi tiền hưởng chênh lệch nhằm trục lợi cá nhân, ảnh hưởng tới việc lưu thông tiền tệ và môi trường cảnh quan các khu di tích đền chùa lễ hội.

Mục tiêu cao nhất của NHNN là cung ứng, điều hòa đủ tiền mặt về số lượng, cơ cấu mệnh giá, không phân biệt tiền mới – cũ cho  nên kinh tế. Vì vậy, NHNN mong muốn được nhân dân ủng hộ đối với chủ trương sử dụng đồng tiền Việt Nam một cách hợp lý, đúng chức năng góp phần hạn chế những tiêu cực trong việc sử dụng tiền mệnh giá nhỏ, đồng thời gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống, bảo vệ hình ảnh đồng tiền Việt Nam và tiết kiệm chi phí xã hội.

Nói về “vòng đời” của tờ tiền, ông Thành thông tin thêm, thường tiền cotton mệnh giá nhỏ tuổi thọ ngắn chỉ 2,5 – 3 năm, trong khi tuổi thọ của tiền polymer tới 7-8 năm đối với tiền mệnh giá 200.000 đồng, 500.000 đồng và 4-5 năm với tiền mệnh giá 10.000 đồng, 20.000 đồng, 50.000 đồng...

“Như thế nếu chúng ta phát hành tiền mới cotton ngày hôm nay thì 3 năm sau mới có thể thu về nếu đồng tiền quay vòng liên tục. Còn nếu là tiền mệnh giá nhỏ chỉ sử dụng một lần sau khi sử dụng trong lễ, hội rồi đưa về kho thì sẽ rất phí” – ông Thành nói.

Ông Thành cũng trấn an, hiện nay NHNN có lượng tiền đủ lớn để can thiệp cung ứng cho nhu cầu của xã hội. “Ở ngoài lưu thông một đồng thì trong kho dự trữ một đồng tương ứng, tỷ lệ 1:1. Không phát hành tiền mới không ảnh hưởng gì tới nhu cầu thanh toán, an ninh tiền tệ” – Cục trưởng Cục Kho quỹ NHNN nói.

Còn 7 tỷ đơn vị tiền xu đang lưu thông

Cũng tại cuộc họp báo về tình hình cung ứng tiền lẻ trong dịp Tết sắp tới, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cũng cho hay, hiện tiền xu vẫn được lưu thông một cách bình thường, cơ quan điều hành chỉ thu hồi và xử lý những đồng tiền xu bị hoen gỉ không đủ tiêu chuẩn.

Tuy tiền xu vẫn đầy đủ yếu tố pháp lý để lưu thông, nhưng Phó Thống đốc Tú khẳng định, NHNN sẽ không dập in tiền xu mới mà chỉ sử dụng tiền đang lưu hành và tiền cũ sẽ đưa vào tiêu hủy. “Do đặc thù, sở thích nên tiền xu chỉ được dùng tại một số tỉnh thành phía Nam, chứ phía Bắc người dân lại không chuộng, nhưng chắc chắn NHNN sẽ không dập thêm tiền xu mới” – ông Tú nêu quan điểm.

Ông cũng cho biết, hơn 10 năm qua NHNN đã cung ứng ra thị trường số lượng tiền xu các loại với khối lượng là 10 tỷ đơn vị. Số lưu trữ tại kho của NHNN là 3 tỷ đơn vị và còn 7 tỷ đơn vị tiền xu đang được lưu thông.