“Khả năng huy động và trả nợ công rất khó khăn”

Xin bổ sung 170 nghìn tỷ vốn TPCP

Theo phương án được Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Bùi Quang Vinh trình Quốc hội chiều 23/10, giai đoạn 2014-2016 Chính phủ sẽ xin bổ sung 170 nghìn tỷ đồng vốn TPCP.

Trong đó 61,68 nghìn tỷ đồng sẽ được bố trí đầu tư dự án Quốc Lộ 1A và Quốc lộ 14 (Đường Hồ Chí Minh đoạn qua khu vực Tây Nguyên). Đây được xem là 2 dự án rất quan trọng, cấp thiết, có ý nghĩa tác động mạnh mẽ đến sự phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng của cả nước.

Chủ nhiệm UBTCNS Phùng Quốc Hiển: Khả năng huy động và trả nợ công rất khó khăn. Ảnh LĐ

Tuy nhiên, do việc huy động vốn gặp nhiều khó khăn, nên Chính phủ trình Quốc hội cho phép phát hành trái phiếu Chính phủ để đầu tư hoàn thành 2 dự án này trước năm 2016.

Đối với Quốc lộ 1A, hiện mới có khoảng 479 km đạt quy mô 4 làn xe và 164 km/18 tuyến tránh thành phố. Đến nay, nhiều đoạn đã xuống cấp nghiêm trọng. Một số đoạn qua khu vực miền Trung thường bị ngập vào mùa mưa lũ gây ách tắc giao thông.

Còn Quốc lộ 14 có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh, quốc phòng, phát triển kinh tế - xã hội của khu vực và cả nước. Trong khi đó, do khó khăn về nguồn vốn, Quốc lộ 14 chưa được đầu tư, nên nhiều đoạn đường xuống cấp nghiêm trọng, không đáp ứng được yêu cầu vận tải ngày càng tăng cao.

Ngoài số tiền dành cho hai dự án giao thông, nguồn vốn bổ sung được dành cho các dự án đang đầu tư dở dang bằng nguồn vốn TPCP 2011 – 2015 để thúc đẩy tiến độ thi công, sớm hoàn thành đưa vào sử dụng 73,32 nghìn  tỷ đồng.

Chính phủ cũng đề nghị bố trí 20 nghìn tỷ đồng vốn đối ứng các dự án ODA. Ngoài ra còn bố trí 15 nghìn tỷ đồng đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng nông thôn theo Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới.

Khả năng trả nợ rất khó khăn

Đồng tình với đề nghị của Chính phủ việc phát hành bổ sung 170 nghìn  tỷ đồng vốn TPCP, song Chủ nhiệm UBTCNS Phùng Quốc Hiển cho rằng, mặc dù nợ công chưa vượt giới hạn được Quốc hội cho phép nhưng trên thực tế khả năng huy động và trả nợ rất khó khăn, đòi hỏi Chính phủ phải có những giải pháp tích cực để xử lý.  

Theo ông Hiển, khối lượng huy động vốn TPCP để thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội hàng năm rất lớn, mức huy động vốn TPCP trong 3 năm tới bình quân khoảng trên 400.000 tỷ đồng/năm, bằng khoảng 8-9% GDP, bao gồm huy động để bù đắp bội chi, đảo nợ, phát hành trái phiếu để đầu tư.

Trong khi đó việc huy động trong nước chủ yếu là vay ngắn hạn và trung hạn chiếm tới 80%, vay dài hạn chỉ chiếm 20%. Theo đó, tần suất, mức trả nợ sẽ rất cao. Mặt khác, việc huy động hoàn toàn phụ thuộc vào các định chế tài chính như ngân hàng thương mại chiếm 86%, các định chế tài chính khác như công ty bảo hiểm, chứng khoán chiếm 12%, có thể sẽ dẫn đến việc dòng tiền chỉ tập trung vào TPCP mà thu hẹp đầu tư vào sản xuất.

UBTCNS cũng cho rằng, khả năng trả nợ sẽ rất khó khăn. Do vậy, Chính phủ cần đánh giá khả năng trả nợ đến năm 2015 - 2016 có vượt các quy định không.

Theo thông lệ quốc tế thì số nợ phải trả hàng năm không nên vượt quá 30% so với số thu ngân sách hàng năm. Đồng thời, Chính phủ cần tính toán bố trí đủ nguồn để trả nợ các khoản đến hạn.

Cũng có ý kiến trong UBTCNS đưa ra đề nghị, để bảo đảm an toàn nợ công, phù hợp với khả năng huy động và khả năng trả nợ của NSNN và không để ảnh hưởng đến các nhiệm vụ chi khác, chỉ nên phát hành bổ sung vốn TPCP ở mức 120.000 tỷ đồng.