HĐND nhiều địa phương đã quay video clip khi đi giám sát

Theo báo cáo này, việc giám sát của HDND các cấp đã có nhiều đổi mới, đặc biệt là công tác giám sát giữa hai kỳ họp. 

Hàng năm, căn cứ vào tình hình thực tế của địa phương, theo đề nghị của đại biểu, kiến nghị của cử tri, Thường trực HĐND các tỉnh, thành phố đã xây dựng chương trình giám sát trên các lĩnh vực, chủ động điều hòa, phối hợp giám sát của thường trực và các Ban của HĐND, tránh được sự trùng lắp về nội dung, đối tượng và thời gian giám sát; nội dung giám sát tập trung vào việc triển khai thực hiện nghị quyết của HĐND những vấn đề cử tri quan tâm, những vấn đề bức xúc trên các lĩnh vực đời sống kinh tế xã hội ; tổ chức tái giám sát những nội dung chậm được giải quyết, tăng hoạt động khảo sát, thu thập thông tin phục vụ hoạt động giám sát; tổ chức các buổi làm việc với các cấp, các ngành liên quan để giải quyết những vấn đề cử tri kiến nghị nhiều lần, kéo dài chưa được giải quyết triệt để.

Một số tỉnh đã tổ chức có hiệu quả chương trình đối thoại và chất vấn giữa hai kỳ họp; có địa phương đã phân công các Tổ đại biểu HĐND giám sát tại địa phương nơi ứng cử. Hình thức giám sát có nhiều đổi mới; một số địa phương khi đi giám sát đã quay thành video clip và trình chiếu tại kỳ họp để đại biểu có thể nắm bắt đúng tình hình, phục vụ hiệu quả hoạt động giám sát.

Mỗi nội dung giám sát có báo cáo kết quả giám sát riêng, trong báo cáo có nhận xét đánh giá mặt tích cực, những khó khăn, hạn chế trong quá trình thực hiện pháp luật, thực thi nhiệm vụ của các cơ quan, đơn vị được giám sát; những kiến nghị, đề xuất các biện pháp nhằm tổ chức thực hiện tốt hơn trong thời gian tới. Qua đó, góp phần nâng cao chất lượng quản lý, điều hành của UBND các cấp và đẩy nhanh tiến độ thực hiện Nghị quyết của HĐND. Trong những năm gần đây, các kiến nghị sau giám sát đã được các cơ quan thực hiện nghiêm túc, tỷ lệ giải quyết các ý kiến, kiến nghị sau giám sát đạt cao.

Tuy nhiên, cũng theo Đoàn giám sát, chất lượng chất vấn và trả lời chất vấn ở một số địa phương chưa thật sự đổi mới; số đại biểu HĐND tham gia chất vấn không nhiều và thường tập trung vào số ít đại biểu chuyên trách; nội dung trả lời chất vấn của một số người đứng đầu cơ quan chuyên môn của UBND, chủ yếu là giải trình đối với những tồn tại của ngành hoặc lĩnh vực mình phụ trách, chưa đưa ra giải pháp khắc phục cụ thể. Hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn chưa được HĐND xem xét ban hành nghị quyết một cách thường xuyên nên việc kiểm tra thực hiện “lời hứa” còn hạn chế.

Công tác điều hòa, phối hợp của Thường trực HĐND đối với hoạt động giám sát của các Ban HĐND có nơi còn chưa hợp lý, số lượng cuộc giám sát, khảo sát nhiều song còn trùng lặp về nội dung, đối tượng. Một số cuộc giám sát, khảo sát hiệu quả và chất lượng chưa cao, chưa có sự phân định rõ ràng giữa giám sát và khảo sát, trách nhiệm tham gia đoàn giám sát của một số thành viên Ban của HĐND còn hạn chế. 

Trong nhiều trường hợp hoạt động giám sát chỉ ở mức độ phát hiện, phân tích vấn đề. Một số nội dung kiến nghị sau giám sát chưa được các cơ quan chức năng thực hiện nghiêm túc, kịp thời, dẫn đến hiệu lực, hiệu quả giám sát chưa cao.

Việc kiểm tra, đôn đốc giải quyết các yêu cầu, kiến nghị sau giám sát chưa được quan tâm đúng mức. Chưa có cơ chế thông tin giữa HĐND, các cơ quan HĐND với cử tri, do đó một số đại biểu HĐND chưa kịp thời tiếp cận các vấn đề bức xúc phát sinh trong quá trình thực thi pháp luật của Nhà nước để đề xuất các cấp, các ngành xử lý kịp thời, hiệu quả. Việc tổ chức giám sát các văn bản quy phạm pháp luật, rà soát, bổ sung, bãi bỏ các văn bản quy phạm pháp luật hết hiệu lực thi hành hiệu quả chưa cao.

Việc theo dõi, xử lý và đôn đốc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân có lúc, có nơi chưa thường xuyên, việc thực hiện tiếp nhận ý kiến phản ánh, kiến nghị, đề xuất của công dân với cơ quan dân cử kết quả chưa cao. 

Đơn thư chuyển đến các cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết nhưng việc báo cáo kết quả giải quyết cho Thường trực HĐND theo quy định không kịp thời; việc giám sát việc giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo cụ thể của công dân kết quả chưa cao.

Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Quyền đưa ra ý kiến: Tính dân chủ đại diện của HĐND khá lu mờ, thể hiện mối quan hệ giữa đại biểu HĐND với cử tri lu mờ. Mỗi lần đi giám sát cử tri kéo đến kiện cáo rất nhiều và họ nói kiến nghị nhiều lần nhưng HĐND không giải quyết. Liên quan đến chức năng rất cơ bản là giám sát của HĐND, mặt lớn nhất không làm được là làm rõ trách nhiệm của các đối tượng chịu giám sát, trong đó có việc chỉ ra các đối tượng cụ thể liên quan rất yếu. Đây là điểm yếu của cả Quốc hội nhưng rõ nhất ở HĐND.

Ông Quyền cũng cho rằng, đây là điểm yếu nhất trong hoạt động giám sát. Giám sát là công việc rất khó khăn đòi hỏi chuyên môn sâu, tính hình thức cao. Quan trọng nhất là trách nhiệm của đại biểu.