"Đến tuổi cứ đi nghĩa vụ quân sự rồi về làm gì thì làm!"

Lực lượng thanh niên thủ đô lên đường nhập ngũ (Ảnh: Nguyễn Dũng)

Ngày 14/8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội  cho ý kiến về dự thảo Luật nghĩa vụ quân sự (sửa đổi). Theo Ban dự thảo, thời hạn phục vụ tại ngũ trong thời bình của hạ sỹ quan, binh sỹ là 18 tháng không đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ. Để đảm bảo đủ thời gian giáo dục, huấn luyện về chính trị, Luật đã điều chỉnh thời hạn phục vụ tại ngũ trong thời bình đối với hạ sỹ quan và binh sỹ là 21 tháng.

Tuy nhiên, Ủy ban Quốc phòng An ninh (UB QPAN) đề nghị quy định thời gian phục vụ tại ngũ là 18 tháng. Bên cạnh đó, cần khắc phục những hạn chế trong việc đào tạo, biên chế, sử dụng có hiệu quả đội ngũ quân nhân chuyên nghiệp, công nhân viên quốc phòng ở những vị trí then chốt cần chuyên môn, kỹ thuật cao và các đơn vị làm nhiệm vụ tác chiến đặc biệt.

Luật hiện hành quy định tạm hoãn gọi nhập ngũ đối với HSSV đang học tập tại nhà trường. UB QPAN cho rằng quy định như hiện nay quá rộng, bởi số lượng công dân tham gia học tập ngày càng tăng. Do đó, công dân được tạm hoãn gọi nhập ngũ hàng năm chiếm tỷ lệ lớn so với tổng số công dân trong độ tuổi gọi nhập ngũ, gây khó khăn cho địa phương trong quá trình xét duyệt gọi nhập ngũ.

Ngoài ra còn có tình trạng lợi dụng chính sách tạm hoãn gọi nhập ngũ để trốn tránh thực hiện nghĩa vụ phục vụ tại ngũ, gây bất bình trong nhân dân và ảnh hưởng đến chất lượng tuyển quân.

Thường trực UB QPAN cũng cho rằng, việc thu hẹp đối tượng tạm hoãn là hợp lý để bảo đảm công bằng xã hội, nhưng đề nghị không phân biệt diện tạm hoãn đối với sinh viên đại học, cao đẳng đang học hệ chính quy để bảo đảm sự bình đẳng về cơ hội học tập theo quy định của Luật Giáo dục. 

Đồng thời UB QPAN cũng đề nghị nghiên cứu quy định độ tuổi gọi nhập ngũ để có thể gọi số thanh niên đã hoàn thành chương trình các bậc học cao tham gia thực hiện nghĩa vụ quân sự tại ngũ, khắc phục tình trạng như thời gian qua, gọi nhập ngũ chủ yếu chỉ tập trung vào con em nông dân, tỷ lệ gọi số thanh niên tốt nghiệp đại học, cao đẳng rất thấp.

Báo cáo giám sát việc thi hành pháp luật về nghĩa vụ quân sự cho thấy, bộ phận công dân đã có việc làm, có trình độ học vấn, có chuyên môn  kỹ thuật và con em cán bộ công chức, các gia đình có điều kiện kinh tế tham gia nghĩa vụ quân sự chưa nhiều (chỉ chiếm 4,94%) và có xu hướng giảm. Ngược lại con em nông dân, người chưa có việc làm lại chiếm số đông (trên 80%) và có xu hướng tăng.

Chủ nhiệm Ủy Ban Khoa học Công nghệ và Môi trường Phan Xuân Dũng cho rằng, nghĩa vụ quân sự không chỉ là cầm súng sẵn sàng mà còn ở nhiều nội dung khác. Ông Dũng đồng ý với UB QPAN về thời gian tại ngũ và không nên mở rộng đối tượng tạm hoãn. Theo đại biểu, bất kỳ ai cũng phải thực hiện nghĩa vụ quân sự, như Hàn Quốc đang vẫn làm. Do vậy có thể thực hiện trước hoặc sau nên không thể quy định độ tuổi gọi nhập ngũ từ 18-25.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý, thời hạn phục vụ 18 tháng với hạ sỹ quan, binh sỹ, còn với lực lượng kỹ thuật là 24 tháng để đào tạo là phù hợp. Hai đối tượng này không thể cùng 1 loại thời hạn được. Về việc tạm hoãn nghĩa vụ quân sự, theo ông Lý dự thảo đưa ra điều kiện mở quá rộng so với luật hiện hành nhưng đối tượng lại thu hẹp.

Chủ nhiệm Ủy ban văn hóa giáo dục thanh niên thiếu niên và nhi đồng Đào Trọng Thi cho rằng, thực hiện nghĩa vụ quân sự là thời gian đào tạo rất tốt. Bên cạnh đó việc tạm hoãn cho sinh viên hệ chính quy là đúng, vì họ phải học tập trung và dài hạn chứ không giống các hệ tại chức, hệ đào tạo từ xa…

Theo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, có thể miễn cho những người không thể thực hiện nghĩa vụ quân sự, còn các lý do thông thường thì không thể miễn. Sinh viên, học sinh khi học xong thì phải thực hiện nghĩa vụ quân sự.

Việc thực hiện nghĩa vụ quân sự không nhất thiết phải chiến đấu mà có thể chỉ là đào tạo, rèn luyện ý thức sẵn sàng tự vệ, khi cần thiết có thể bổ sung lực lượng. “Đến tuổi cứ đi nghĩa vụ quân sự rồi về làm gì thì làm. Ai cũng có nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc” – chủ tịch Quốc hội nói.