Đề nghị sắp xếp cơ quan báo chí theo hướng giảm gánh nặng ngân sách
Báo cáo thẩm tra dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) đưa ra nhận xét: “Dự thảo Luật quy định mô hình hoạt động của cơ quan báo chí là đơn vị sự nghiệp có thu. Qua giám sát, Ủy ban văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội nhận thấy, thực tế hiện nay các cơ quan báo chí hoạt động chủ yếu theo ba loại hình sau: Một số cơ quan báo chí của các cơ quan đảng và nhà nước được ngân sách nhà nước bao cấp về trụ sở, phương tiện làm việc và toàn bộ hoặc một phần kinh phí, hoạt động. Một số cơ quan báo chí của các cơ quan đảng và nhà nước; các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội được cơ quan chủ quản bao cấp một phần về trụ sở, phương tiện làm việc khi thành lập; hoạt động theo nguyên tắc tự cân đối thu chi. Có 284/845 cơ quan báo chí tự chủ hoàn toàn về tài chính, thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước như các doanh nghiệp thuộc khối văn hóa.
Về ấn phẩm báo chí hiện nay có hai loại chính: ấn phẩm báo chí phục vụ nhiệm vụ chính trị - xã hội và ấn phẩm báo chí phục vụ thể thao, giải trí, thông tin kinh tế, thương mại, khoa học, kỹ thuật, văn học, nghệ thuật.”
Chủ nhiệm Ủy ban văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội Đào Trọng Thi |
Báo cáo này đề nghị: Thực tiễn đó cho thấy hiện còn quá nhiều cơ quan báo chí do các cơ quan nhà nước thành lập và bao cấp kinh phí hoạt động, làm tăng gánh nặng cho ngân sách nhà nước. Do vậy, Ủy ban cho rằng, dự thảo Luật cần quy định theo hướng sắp xếp, tổ chức lại hệ thống các cơ quan báo chí, đặc biệt là các cơ quan báo chí của cơ quan, tổ chức hưởng ngân sách nhà nước nhằm nâng cao chất lượng báo chí và giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước; đồng thời phân loại các cơ quan báo chí và quy định mô hình hoạt động của cơ quan báo chí phù hợp với thực tiễn, làm cơ sở để Chính phủ xây dựng quy hoạch báo chí và có cơ chế tài chính tương ứng với từng loại hình cơ quan báo chí.
Bên cạnh đó, báo cáo thẩm tra cũng cho rằng, dự thảo Luật cũng cần quan tâm đến mô hình tập đoàn/tổ hợp truyền thông đa phương tiện hiện đang là xu hướng phát triển tất yếu của báo chí nước ta để có những quy định phù hợp.
Bên cạnh đề xuất trên, báo cáo thẩm tra cũng đề nghị dự thảo Luật Báo chí sửa đổi cần cụ thể hóa thêm một số điều luật.
Bên cạnh các đề xuất, báo cáo thẩm tra đã đưa ra đánh giá khá công tâm về dự án Luật Báo chí (sửa đổi): “Về tổng thể, dự thảo Luật Báo chí đã kế thừa những nội dung cơ bản của Luật hiện hành, tiếp cận xu hướng phát triển của báo chí nhằm đáp ứng yêu cầu của thực tiễn và để phù hợp với Hiến pháp năm 2013”.
Cũng theo báo cáo thẩm tra dự án Luật Báo chí (sửa đổi), điểm mới của dự thảo Luật so với Luật hiện hành là cụ thể hóa chương quy định về quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí theo tinh thần Hiến pháp 2013; mở rộng và quy định cụ thể đối tượng được thành lập cơ quan báo chí; quan tâm đến kinh tế báo chí; thừa nhận và cụ thể hóa phạm vi, lĩnh vực và nội dung liên kết trong tất cả các loại hình báo chí; bổ sung một số quy định mới về tổ chức báo chí.
Báo cáo thẩm tra nói trên cũng cho rằng, dự thảo Luật đã lựa chọn luật hóa những quy định trong các văn bản dưới luật về thông tin trên báo chí, thẻ nhà báo, văn phòng đại diện, phóng viên thường trú… đã áp dụng ổn định trong thực tiễn hoạt động báo chí làm tăng tính cụ thể và khả thi của Luật.