Đà Nẵng đối mặt nguy cơ tiếp tục tụt hạng PCI 2013

Doanh nghiệp phản ảnh với Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Phùng Tấn Viết về những khó khăn, vướng mắc mà họ đang gặp phải (Ảnh: HC)

Từ mong muốn trở lại tốp đầu

Sau 3 năm 2005 - 2007 xếp nhì cả nước về PCI, Đà Nẵng đã có sự bứt phá mạnh mẽ để lên ngôi quán quân 3 năm liên tiếp 2008 - 2010. Nhưng "đùng" một cái, năm 2011, Đà Nẵng tụt xuống thứ 5. Ngay tại thời điểm đó, nguyên Bí thư Thành uỷ Nguyễn Bá Thanh đã cho rằng "lẽ ra Đà Nẵng còn tụt hơn tí nữa kia". Ấy thế mà đà sụt giảm đã không được ngăn chặn kịp thời nên năm 2012, Đà Nẵng càng tụt hạng "thê thảm"hơn nữa, xuống đến thứ 17/63 tỉnh, thành.

Đây thực sự là một "nỗi đau" của TP này. Bởi thế, như Infonet đã đưa tin, tại lễ tôn vinh cán bộ, công chức, viên chức Đà Nẵng xuất sắc tiêu biểu năm 2012 (tổ chức hôm 23/5), Phó Bí thư Thường trực phụ trách Thành uỷ Đà Nẵng, ông Trần Thọ, đã nhấn mạnh yêu cầu "phải phấn đấu khôi phục bằng được vị trí tốp đầu về chỉ số năng lực cạnh tranh".

Trước đó, đầu tháng 5, Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng (DISED) đã tổ chức cuộc khảo sát độc lập, khách quan ở 362 doanh nghiệp (DN) được chọn một cách ngẫu nhiên từ hơn 13.000 DN trên địa bàn về chỉ số PCI của Đà Nẵng năm 2013. Và với những kết quả khảo sát vừa được Viện này công bố thì xem ra khả năng "lội ngược dòng" của Đà Nẵng còn khá xa vời!

Đến thực tế đang diễn ra

Theo đó, khảo sát về “tính minh bạch” cho thấy, có đến 62,2% DN (so với năm 2012 là 52,13%) đồng tình với quan điểm cần phải có mối quan hệ để tiếp cận được các thông tin; 42% DN (năm 2012 là 40,85%) cho rằng việc phải thương lượng với cán bộ thuế là "một phần thiết yếu của cuộc sống"!

Từ đó, không có gì đáng ngạc nhiên khi có đến 46,5% DN (tăng hơn 10% so với năm 2012) đồng ý rằng DN trong ngành thường phải trả thêm các khoản "chi phí không chính thức"; 50% DN (năm 2012 là 42,96%) đồng ý rằng tình trạng nhũng nhiễu khi giải quyết các thủ tục cho DN khá phổ biến; 42,8% DN (năm 2012 chỉ có 15,44%) cho rằng nếu đã chi khoản không chính thức như yêu cầu, công việc sẽ được giải quyết như mong muốn.  

Về chỉ số “tính năng động và tiên phong của chính quyền TP”, bên cạnh một số điểm tích cực, DN cũng phản ánh nhiều vấn đề đáng quan ngại. Cụ thể, 30,5% DN (năm 2012 chỉ 24,4%) cho rằng sự ưu đãi cho các công ty cổ phần hóa là cản trở đối với công việc kinh doanh của DN; 35,3% DN (so với năm 2012 chỉ 10,6%) đồng ý rằng, TP ưu tiên giải quyết các khó khăn đối với DN nước ngoài hơn DN trong nước, 64,4% DN (so với PCI năm 2012 chỉ 39,3%) cho rằng hợp đồng, đất đai… và các nguồn lực kinh doanh khác chủ yếu rơi vào tay DN có liên hệ chặt chẽ với chính quyền.

Doanh nghiệp phản ảnh chưa khách quan?

Tại thư ngỏ ngày 7/5 mời các DN tham gia cuộc khảo sát, Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Phùng Tấn Viết đã nêu rõ, việc tổ chức đợt điều tra, khảo sát cảm nhận về môi trường đầu tư, kinh doanh tại Đà Nẵng "nhằm đánh giá chất lượng điều hành kinh tế của lãnh đạo TP cũng như công tác thực thi của các sở, ban, ngành và các địa phương trong thời gian qua; đồng thời đề ra những định hướng, giải pháp cho thời gian tới"

Thế nhưng theo phản ảnh của báo Đà Nẵng về cuộc họp hôm 24/5 công bố kết quả khảo sát PCI 2013 do DISED thực hiện thì: "Đại diện các ngành cho rằng các số liệu chỉ mang tính tương đối vì có tới 67,4% DN được khảo sát thuộc diện “siêu nhỏ” (chỉ dưới 10 lao động), dẫn đến cách tiếp cận còn hạn chế. Ngoài ra, số lượng các DN chủ yếu thuộc lĩnh vực thương mại ở địa bàn quận Hải Châu, quận Thanh Khê là không bao quát. Thông tin phản ánh của DN chưa khách quan vì thực tế nói các cơ quan thuế, QLTT, cảnh sát kinh tế, PCCC gây khó khăn cho DN nhưng khi kiểm tra thì phần lớn DN đều vi phạm" (!)

Điều đáng mừng, nếu có thể nói như thế, là thái độ của lãnh đạo Đà Nẵng không đến mức tiêu cực như vậy. Trao đổi với PV Infonet, Phó Chủ tịch UBND TP Phùng Tấn Viết nêu rõ, thông tin, dữ liệu vừa thu thập được là cơ sở để có thể đánh giá khái quát, khách quan về công tác chỉ đạo, điều hành của các cấp chính quyền và chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức các cấp. Từ đó, mổ xẻ các nguyên nhân để tìm giải pháp khắc phục tốt nhất. Quan điểm của lãnh đạo Đà Nẵng là luôn lắng nghe DN với tinh thần cầu thị và đó cũng là động thái thể hiện sự đồng hành của chính quyền TP đối với DN.

Tuy nhiên, từ nhận thức của lãnh đạo TP chuyển thành ý thức của các sở, ban, ngành để từ đó biến thành những hành động cụ thể có tác động trực tiếp đến cộng đồng DN nhằm khôi phục vị thế của Đà Nẵng về PCI là cả một quá trình. Trong khi chỉ còn khoảng 6 tháng là đến kỳ khảo sát, xếp hạng chỉ số PCI trên cả nước. Với ngần ấy thời gian, nếu không thực sự nỗ lực vượt bậc và có những thay đổi quyết liệt về cách nghĩ, cách làm thì e rằng Đà Nẵng không chỉ khó mơ trở lại tốp đầu PCI mà thậm chí còn sụt giảm hơn nữa!