Chi thường xuyên ngốn gần hết ngân sách

ĐBQH Cao Sỹ Kiêm (Thái Bình) băn khoăn về tình trạng hồi phục “sức khỏe” của doanh nghiệp sau hơn một năm chống chọi với khó khăn kinh doanh.

ĐBQH Cao Sỹ Kiêm: Chỉ một bộ phận nhỏ doanh nghiệp đã hồi phục sức khỏe

Thưa ông, có ý kiến cho rằng, miếng “bánh” ngân sách đang được phân bổ chênh lệch khi tới 70% phần chi dành cho chi thường xuyên, gây nên sự lãng phí. Theo ông, việc chi ngân sách phải tính toán lại như thế nào?

Quan trọng miếng bánh đã như thế rồi, hiện 70% ngân sách là dành cho chi thường xuyên và ngốn gần hết ngân sách. Chỉ 30% còn lại chi cho dài hạn, trong đó dài hạn dành một phần để trả nợ và trả nợ lại ngày một tăng lên do vay nhiều và không có cách nào điều chỉnh hơn được nữa.

Do vậy chỉ có thể tăng thặng dư trong nước lên, tăng tính hiệu quả lên và tăng sức cạnh tranh lên để có nguồn thu nhập bằng cách năng suất tăng lên.

Muốn năng suất tăng lên lại phải có khoa học công nghệ, phải có đào tạo có công nhân lành nghề, muốn vậy phải có quá trình đầu tư và đào tạo phát triển rất kỹ càng, ăn nhau ở năng suất, nếu năng suất tăng lên mới có nguồn thu ngân sách mới lên được và năng suất lên thì rủi ro mới giảm đi, đây là cách lâu dài và tốt nhất.

Nếu cứ duy trì năng suất lao động thế này, thủ tục hành chính thì rườm ra... thì chắc chắn không thể có nguồn thu tăng được thậm chí là giảm đi. Muốn như thế thì bây giờ phải hy sinh quyền lợi trước mắt để giữ lâu dài. Đơn cử như có thể chưa tăng lương để có nguồn trả nợ nhằm giữ uy tín mới vay tiếp được. 

Nợ công đang tăng rất nhanh. Có người ví: “Chiếc xe nợ công đang rất nặng rồi, thắng đã mòn rồi”. Ông có chung lo ngại này?

Nợ công tăng nhanh chắc chắn sẽ ảnh hưởng tới hình ảnh của quốc gia. Nếu nhìn về số tương đối thì rất yên tâm nhưng nhìn về khả năng trả nợ, khả năng vay tiếp sẽ thấy đáng lo ngại.

Các doanh nghiệp vẫn còn rất khó khăn

Trong báo cáo về tình hình phát triển kinh tế xã hội, Chính phủ đặt ra kế hoạch GDP năm 2015 sẽ đạt khoảng 6,2%. Mục tiêu này liệu chúng ta có thể đạt được?

Cú huých lớn nhất để đạt được chỉ tiêu này là phải giải phóng được năng lực sản xuất của cơ sở, khối kinh tế tư nhân và khối doanh nghiệp nhỏ và vừa. Hiện khả năng dư địa vẫn còn nhưng khả năng phát triển bị hạn chế, do vậy phải giải phóng lực lượng này, trong đó thể chế phải mở ra một cách mạnh mẽ.

Tiếp đến là tạo động lực cho khối tư nhân và doanh nghiệp nhỏ và vừa làm, đồng thời bộ máy hành chính phải tinh gọn, hướng tới việc điều hành linh hoạt, chính những điều này đang hạn chế cơ hội phát triển.

Thể chế và con người do mình, nên quy định phải từ cấp cao đến thấp phải nhìn lại mình, nếu sai phải sửa, đã nhìn phải có địa chỉ và thống nhất với nhau cách nhìn, có như vậy sức khỏe của doanh nghiệp mới có cơ hội.

Hiện có người cho rằng sức khỏe doanh nghiệp đang trỗi dậy, đang phục hồi nhưng có ý kiến lại cho rằng còn tối tăm lắm.

Theo tôi, hiện chỉ có một bộ phận được phục hồi thôi, còn nói chúng vẫn khó khăn. Trong đó bộ phận có khoa học, có công nghệ và chất xám và công nhân lành nghề nếu chớp được thời cơ sẽ bật lên.

Theo ông điều bất hợp lý nhất trong cơ cấu đầu tư của Việt Nam hiện nay là gì?

Theo tôi những dự án đầu tư hiện nay không hiệu quả như trong lĩnh vực điện hoặc giao thông... có những cái để lâu quá, đã tuyên bố khởi công xây dựng từ lâu, giải phóng mặt bằng không được, chi tiêu tốn kém, đất đai lãng phí... đó là những cái phải xoát xét lại và loại ra khỏi quy hoạch, trong khi người dân còn khó khăn. 

Có thể thấy, công tác quy hoạch, dự báo với khả năng điều hành quản lý vẫn còn bất cập và có cái không theo kịp, đơn cử như công tác dự báo quy hoạch còn có nhiều vấn đề hay việc đào tạo khoa học kỹ thuật để nâng lên cho phù hợp với mặt bằng chung của các nước cũng đang tồn tại nhiều vấn đề...

Sở dĩ bây giờ năng suất của Việt Nam thì phải nhìn vào thực tế, bởi lẽ muốn có năng suất phải áp dụng được khoa học công nghệ có chất xám. Muốn vậy phải đầu tư mới có.

Vậy với tư cách ĐBQH ông có bấm nút thông qua GDP cho năm tới không?

Việc bấm nút phải có điều kiện. Trong báo cáo kinh tế xã hội của Chính phủ trình Quốc hội kỳ này cũng có nhiều điểm mới, như cải cách tư pháp, cải cách thủ tục hành chính, tái cơ cấu... ngoài ra tín dụng, giá cảm tỷ giá, thuế...Nhưng vẫn còn nhiều bộn bề lắm. Trong phiên thảo luận tại hội trường về tình hình kinh tế xã hội tới tôi sẽ đề cập đến một số yếu tố để thúc đẩy cải cách kinh tế, thể chế phải tháo ra, đào tạo được đội ngũ lao động, công nhân cán bộ quản lý lành nghề. Và quan trọng hơn, cơ chế phải công khai minh bạch, tái cơ cấu nền kinh tế (tái cơ cấu DNNN, đầu tư công, ngân hàng) phải được tiến hành nhanh, nghiêm túc hơn nữa.