Chi hàng chục tỷ "đền hộ" công chức làm sai

Tuy nhiên, số tiền mà cán bộ, công chức hoàn trả Nhà nước (do việc thực thi công vụ sai) chỉ vài chục triệu đồng, chưa kể trong lĩnh vực tố tụng, sau hơn 3 năm rưỡi, Nhà nước chưa thu được một khoản tiền hoàn trả nào.

Mới đây, chị Trương Thị Kim Hoàn (phường Cô Giang, quận 1 - TPHCM) đã được TAND Quận 1, TP Hồ Chí Minh xin lỗi và bồi thường do bị oan sai.

Ngân sách vẫn phải gánh cho sai phạm cá nhân

Mới đây (ngày 26/8), TAND TP Thái Bình đã ra phán quyết buộc TAND tỉnh Thái Bình phải bồi thường cho ông Lương Ngọc Phi (Giám đốc Công ty TNHH xuất nhập khẩu Hòa Bình) tổng số tiền thiệt hại về tài sản lên đến hơn 21,4 tỷ đồng, vì đã tuyên bản án oan cho ông này. Số tiền thiệt hại về tài sản này được tính trên cơ sở những tài sản của Công ty Hòa Bình đã bị cơ quan tố tụng phát mại, những hợp đồng làm ăn dang dở do giám đốc bị bắt…

Đây là số tiền rất lớn và ngân sách tỉnh này đã phải gánh cho lỗi của một số người tiến hành tố tụng gây ra từ hơn chục năm trước đây. Quá trình giải quyết vụ án oan này từ khi xảy ra đến khi bồi thường xong là hơn 10 năm. Những người trực tiếp gây oan sai có thể đã nghỉ hưu, bị thôi việc hoặc không còn làm trong cơ quan Nhà nước… nên việc hoàn trả không đơn giản.

Trước đó, tháng 6/2013, Công an Hải Dương đã phải “ngậm đắng” đền 650 triệu đồng cho ngư dân huyện Cần Giờ (TP HCM) trong vụ “giam 2 tấn bạch tuộc”. Trước công luận, Đại tá Phạm Văn Loan - Phó giám đốc Công an tỉnh vẫn khẳng định, số tiền này là Công an tỉnh “tạm ứng”. Sau khi làm rõ trách nhiệm của các cán bộ công an môi trường sẽ quy trách nhiệm cụ thể từng cá nhân và những người làm sai phải bỏ tiền túi hoàn trả số tiền này.

Điểm chung ở cả hai trường hợp trên là rất khó lấy được tiền từ những người trực tiếp gây ra sai phạm. Đúng hơn là số tiền đó chỉ như muối bỏ bể. Luật sư Nguyễn Hồng Tuyến - Phó chủ tịch Hội Luật gia TP Hà Nội cho rằng, bản thân Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước đã quy định: Cơ quan có trách nhiệm bồi thường là cơ quan trực tiếp quản lý người thi hành công vụ có hành vi trái pháp luật gây ra thiệt hại. “Như vậy thì làm sao tạo được tính răn đe, tăng trách nhiệm cho cán bộ thực thi công vụ” - ông Tuyến nói.

Nghỉ hưu, chết, chuyển công tác vẫn bị... truy thu

Hiện liên ngành: Bộ Tư pháp - TAND Tối cao - VKSND Tối cao - Bộ Nội vụ đã có dự thảo thông tư liên tịch hướng dẫn thực hiện trách nhiệm hoàn trả và xử lý kỷ luật người thi hành công vụ trong lĩnh vực bồi thường Nhà nước. Theo dự thảo, trường hợp người có nghĩa vụ hoàn trả là cán bộ, công chức đã nghỉ hưu, cơ quan bảo hiểm xã hội đang trả lương hưu cho họ sẽ có trách nhiệm thu hồi hoặc trừ dần vào lương hưu hàng tháng theo mức từ 10 - 30%. Trường hợp người đó không còn làm việc trong các cơ quan Nhà nước mà làm việc tại doanh nghiệp hoặc tổ chức khác thì các đơn vị này có trách nhiệm thu hồi số tiền hoàn trả hoặc trừ dần vào lương hàng tháng (mức từ 10 - 30%). Còn nếu người đó chết thì những người thừa kế di sản phải thực hiện nghĩa vụ hoàn trả theo quy định của pháp luật về thừa kế...

Đề cập đến dự thảo Thông tư liên tịch, ông Trần Việt Hưng - Phó cục trưởng Cục Bồi thường Nhà nước (Bộ Tư pháp) cho rằng, dù đã đề xuất và làm rõ từng trường hợp phải hoàn trả cho tương xứng mức độ vi phạm, tuy nhiên quy định của thông tư cũng không thể vượt “khung” mà Luật và Nghị định quy định. Chẳng hạn, lỗi vô ý thì mức hoàn trả không quá 3 tháng lương, lỗi cố ý thì mức hoàn trả không quá 36 tháng. “Về lâu dài phải tiến tới sửa Luật, đồng thời, phải thực hiện nghiêm việc xử lý kỷ luật, tức là phải “đánh” vào “sinh mạng chính trị” thì mới đủ sức răn đe, tăng trách nhiệm người thực thi công vụ” - ông Hương nói.

TS. Nguyễn Văn Cường - Phó Viện trưởng Viện Khoa học xét xử (TAND Tối cao) cho rằng, cần sửa đổi quy định về xác định mức hoàn trả theo hướng, mọi trường hợp người thi hành công vụ có hành vi trái pháp luật do lỗi cố ý gây thiệt hại cho cá nhân, tổ chức thì phải hoàn trả toàn bộ số tiền Nhà nước đã bồi thường cho người bị thiệt hại. “Để bảo đảm công bằng và nâng cao tinh thần trách nhiệm của người thi hành công vụ, không nên quy định việc xác định mức hoàn trả theo mức độ lỗi, khi lỗi này là lỗi cố ý thực hiện hành vi trái pháp luật” - ông Cường nói.

Nguồn: giaothongvantai.com.vn