Bộ trưởng Thăng "hứa" trước Phó Thủ tướng

Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng: "Sau hội nghị này các dự án sẽ đồng loạt triển khai". (Ảnh: HC)

Như tin đã đưa, ngày 15/7 tại Đà Nẵng, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì hội nghị "Triển khai công tác giải phóng mặt bằng (GPMB), bảo đảm an toàn giao thông các dự án đầu tư mở rộng QL1 đoạn Thanh Hoá - Cần Thơ và dự án đường Hồ Chí Minh qua Tây Nguyên (QL14)".

Theo Bộ GTVT, toàn tuyến QL1 mở rộng gồm 37 dự án, trong đó có 17 dự án BOT với tổng chiều dài 562km, tổng mức đầu tư 42.502 tỉ đồng. QL14 cũng có 5 dự án đầu tư BOT với tổng chiều dài 219km, tổng mức đầu tư 4.916 tỉ đồng. Theo Nghị quyết 13 của BCH TƯ Đảng (khoá XI) ban hành tháng 1/2012 thì hai dự án mở rộng QL1 và QL14 phải hoàn thành trong năm 2016, song đến nay vẫn còn rất nhiều vướng mắc.

Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng yêu cầu: "Đối với các dự án BOT, các nhà đầu tư phải bỏ tiền ra trước để GPMB. Đây mới thực sự là chỗ để chứng minh các nhà đầu tư có tiền hay không, là chỗ sẽ dẫn đến có trường hợp "cháy nhà ra mặt chuột". Cứ kêu có nhiều tiền nhưng bây giờ bỏ tiền ra cho địa phương GPMB đi thì không có. Tôi yêu cầu các chủ đầu tư phải giải ngân phần vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư trước rồi mới đi vay tín dụng để giải ngân. Vậy cho nên trách nhiệm GPMB của dự án BOT thuộc về nhà đầu tư".

Dự án BOT mở rộng QL1 đoạn qua tỉnh Quảng Nam  vừa được khởi công ngày 24/3/2013. (Ảnh: HC)

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng nêu rõ, bên cạnh các dự án đầu tư bằng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ (Chính phủ đã đồng ý tạm ứng 5.000 tỉ đồng từ nguồn vốn này cho dự án QL1 và QL14) và các nguồn vốn khác, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ trưởng Bộ GTVT xem xét năng lực cụ thể của từng nhà đầu tư để quyết định cho làm 17 dự án BOT trên QL1. Vì vậy các chủ đầu tư BOT phải ứng vốn để GPMB.

"Tôi nói rất chân tình với các đồng chí là tôi rất hiểu. Các đồng chí cũng lấy "mỡ nó rán nó" vì 80 - 90% là ngân hàng tài trợ vốn để làm. Bây giờ ký hợp đồng rồi lại còn chờ thêm trúng thầu trái phiếu Chính phủ để hỗ trợ thế này, thế khác. Các đồng chí phải làm thực sự đi. Tôi yêu cầu, Bộ trưởng GTVT nếu tháng 8 này các nhà đầu tư BOT không triển khai thì phải thu hồi dự án, giao cho nhà đầu tư khác thực hiện. Không thể hứa mà không làm, hoặc bán lại dự án..." - Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói.

Về nguồn vốn xây dựng các khu tái định cư phục vụ cho dự án, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ: "Đối với một số địa phương thực sự khó khăn, không thể cân đối được nguồn vốn xây dựng khu tái định cư, giao Bộ KH-ĐT chủ trì phối hợp với Bộ Tài chính và các ngành liên quan rà soát, tổng hợp nhu cầu vốn để hỗ trợ một phần cho các địa phương, đồng thời đề xuất nguồn vốn hỗ trợ, báo cáo Thủ tướng Chính phủ quyết định".

Theo Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, việc tái định cư cần đi trước một bước để hỗ trợ người dân. Do vậy, dù ngân sách nhà nước đang khó khăn thực sự nhưng cũng phải có sự hỗ trợ cần thiết. Ngay bây giờ, các tỉnh khảo sát vị trí bố trí tái định cư, xem xét chọn nhà thầu có khả năng ứng vốn làm trước để thực hiện một cách đúng mức, có giám sát của tập thể. Không thể để 3 tháng nữa chưa thấy khu tái định cư ở đâu cả rồi không biết đưa dân đi đâu.

"Không lẽ dân ở ngoài bụi à? Nên phải làm sớm, làm ngay cái này. Việc xây dựng khu tái định cư phục vụ cho dự án là hết sức quan trọng. Chúng ta phải làm việc này kể cả cho người sống và người chết. Không lẽ đào mồ, đào mả lên để đâu? Phải đưa có chỗ, có nơi. Mùa đông, mùa rét người dân ở đâu? Anh phải chỉ chỗ cho người ta, chứ không lẽ đưa ra ngoài đường sao?... Nên việc này phải chủ động và phải đảm bảo cuộc sống tối thiểu cho người dân, bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ" - Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu.

Phó Thủ tướng cho rằng, bây giờ đã cuối tháng 7 mà năm 2016 phải xong khoảng 1.700 cây số của cả hai dự án là không đơn giản. Mưa lũ, nhất là ở miền Trung, đến 5 - 6 tháng không làm được, Tây Nguyên cũng vậy. Cho nên phải chủ động tính toán tiến độ, bố trí nguồn lực giải quyết những điểm "găng" được ra trong thi công, mà trước hết là tập trung GPMB và bố trí phương tiện thi công.

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu phải xác định việc GPMB là khâu đầu tiên rất quan trọng đối với toàn bộ dự án, là vấn đề nóng, nhạy cảm và phức tạp trong khi thời gian lại gấp. Nếu muốn năm 2016 hoàn thành dự án thì việc GPMB phải hoàn thành trong năm nay, không thể làm đoạn này xong chờ đoạn kia. Vì vậy cần phải có quyết tâm chính trị cao của cả hệ thống chính trị và phải có giải pháp đồng bộ thì mới thành công.

Làm chậm, làm hỏng là có tội với dân, với nước

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu thu hồi các dự án BOT nếu không triển khai trong tháng 8/2013. (Ảnh: HC)

Tái định cư phải đi trước một bước

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: "Quốc gia mà không có một tuyến đường quan trọng xuyên suốt làm sao mà phát triển? Chúng ta làm như thế này là quá chậm trễ rồi nên phải dồn sức làm cho được vì sự phát triển của đất nước, vì tính mạng của hàng vạn người chết mỗi năm mà chủ yếu là qua các tuyến QL này. Làm xong các tuyến QL này là mong mỏi của nhân dân, của Quốc hội, của Chính phủ. Mong mỏi lắm!".

Phó Thủ tướng cũng cho hay, Chính phủ đã hai lần trả lời trước Quốc hội về vấn đề này và Quốc hội đã ra Nghị quyết. Nghị quyết 13 của BCH TƯ Đảng cũng nói hai tuyến này phải xong trong năm 2016. Từ đó cho thấy tầm quan trọng của việc chỉ đạo thực hiện và cả hệ thống chính trị các cấp phải vào cuộc. Trong đó ít nhất là Phó Chủ tịch UBND làm Trưởng ban chỉ đạo, các Bí thư, Chủ tịch, Phó Chủ tịch phải trực tiếp hướng dẫn, chỉ đạo, giải thích công tác GPMB ở địa phương.

"Vì công trình này có ý nghĩa rất to lớn nên ai làm chậm, làm hỏng, không đảm bảo các yêu cầu đặt ra, làm trước hỏng sau, chất lượng kém là có tội với nhân dân, với đất nước. Phải có nguồn lực, bao gồm nguồn lực từ các nhà đầu tư và ngân sách các cấp để tập trung cho vấn đề này. Không thể để như Quảng Trị chỉ có 13 cây số (trong đó GPMB chỉ có 7 cây số - PV) mà 5 năm vẫn chưa GPMB xong. Mùa khô phải mặc áo mưa vì bụi bặm quá. Phải chấm dứt tình trạng đó!" - Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu.

Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng yêu cầu chống tiêu cực trong đền bù GPMB như lập mộ giả, làm nhà giả, trồng cây giả để lấy tiền đền bù, rồi cán bộ đền bù kê khống để tham ô, tham nhũng. Đồng thời cần có biện pháp hành chính kịp thời, kể cả biện pháp cưỡng chế, đối với các đối tượng cố tình chây ì, không chấp hành giải toả, di dời để bàn giao mặt bằng triển khai dự án.

Theo Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng, sau hội nghị này, đồng loạt tất cả các dự án sẽ được triển khai. Các nhà đầu tư BOT trong tháng 8 này không triển khai sẽ bị thu hồi chuyển cho nhà đầu tư khác. Trong quý 3, toàn bộ các dự án đầu tư bằng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ cũng được khởi công, đảm bảo hoàn thành phần lớn vào cuối năm 2015, còn lại một phần sẽ hoàn thành trong năm 2016.