Báo điện tử đã "hết thời" hay chỉ là "khó khăn chốc lát"?

Theo Tổ chức Quan sát Báo chí châu Âu (EJO), gần đây, nhiều trang tin (báo) điện tử lớn đang phải đối mặt với những khó khăn lớn. Nhiều trang tin điện tử bất ngờ sụt giảm dù đã có một thời gian dài phát triển đến mức họ tin rằng đã nắm chắc chiếc chìa khóa tiến tới tương lai.

EJO cho hay, hàng loạt các trang tin điện tử như Vice News, Mashable đã buộc phải cắt giảm nhân viên và buộc phải chuyển sang hướng “giải trí” với những tin tức giật gân, nhảm nhí chỉ sau một thời gian ngắn làm tin tức nghiêm túc.

Với vị thế là một hãng tin lớn với hai nhà đầu tư có tiếng là 21st Century Fox và A+E Networks, Vice News từng tuyên bố tham vọng trở thành một “CNN tiếp theo”.  Thế nhưng tuần vừa qua, Vice News đã phải cắt giảm 15 biên tập viên tại Mỹ và 5 biên tập viên tại London và cả các cộng tác viên nước ngoài Harriet Salem và John Beck.

Báo điện tử đang trong thời kì khủng hoảng? (Ảnh minh họa)

Trong khi đó, ông Pete Cashmore, nhà sáng lập Mashable, trang tin tự phong là “tiếng nói của văn hóa điện tử” cũng đã buộc 30 biên tập viên thôi việc, mặc dù mới thu hút được 15 triệu USD tiền tài trợ. Các nhà báo bị cho thôi việc cho hay, Mashable đang “chuyển đổi từ đưa tin nghiêm túc” sang “tin giải trí” để thu lời dễ dàng hơn.

Trong khi đó, công ty truyền thông Gawker Media (Mỹ) liên tiếp phải hứng chịu nhiều rắc rối pháp lý, đặc biệt là vụ kiện với cựu vận động viên đấu vật Hulk Hogan. Theo đó, công ty này phải bồi thường cho Hogan 140 triệu USD với tội danh xâm phạm đời tư. Vụ việc trên đã khiến cho nhiều hãng tin khác cảm thấy lo ngại.

Tiến sỹ Paul Lashmar, trưởng khoa báo chí thuộc Đại học Sussex (Anh) cho rằng, mặc dù Gawker nổi tiếng với những tin bài lá cải, nhưng vụ việc trên có thể gây ảnh hưởng đến cả những trang tin tức nghiêm túc khác.

Một tờ báo lớn khác là New York Times (NYT) cũng vừa tuyên bố sẽ cắt giảm 70 việc làm ở Paris dù trước đó NYT tuyên bố tham vọng mở rộng hoạt động trên toàn cầu.

Ở Anh cũng có một sự thoái trào đang diễn ra với 3 tờ báo điện tử thương mại lớn nhất. Nguyên nhân chủ yếu được cho là, dù chiến lược cung cấp nội dung miễn phí mang lại lượt truy cập lớn, nhưng lại không dẫn tới nguồn thu nhập như mong muốn. The Guardian đang phải chia tay 100 nhà báo. Tờ Daily Telegraph cũng phải cắt giảm nhiều vị trí chủ chốt.

Để xây dựng một hãng tin CNN không phải là chuyện dễ.

Thậm chí, cả Daily Mail và General Trust, chủ của trang tin tức tiếng Anh lớn nhất Mail Online, cũng đã phải đưa ra lời cảnh báo đối với các nhà đầu tư khi doanh thu quảng cáo sụt giảm mạnh.

Ngay cả trang tin khá thành công trong thời gian gần đây là BuzzFeed cũng bị đồn đại đang gặp khó khăn. Theo Financial Times, BuzzFeed đã không thể đạt được các mục tiêu tài chính. CNN thì khẳng định trang tin này đang chuyển sang lĩnh vực giải trí dễ sinh lợi nhuận hơn khi doanh thu đang dậm chân tại chỗ, một chiến lược giống với Mashable.

Xu hướng mới

Peter Jukes, một blogger kiêm nhà sáng lập trang báo độc lập Byline cho hay: “Mô hình báo chí sống nhờ quảng cáo có tuổi đời 150 năm đã qua rồi và tôi không nghĩ nó sẽ quay trở lại”. Theo ông Jukes, những khó khăn gần đây của các trang tin trực tuyến là rất lớn. Ông nói thêm: “Đây không phải là vấn đề có thể điều chỉnh được mà là một vấn đề lớn về cấu trúc”.

Trong khi đó, ông Paul Bradshaw, giáo sư báo chí trực tuyến tại Đại học Thành phố Birmingham, có quan điểm lạc quan hơn về tình trạng hiện nay của các trang tin điện tử.

Ông cho rằng, để tồn tại, các trang tin điện tử thay vì chạy theo các tin tức hàng ngày như mọi tờ báo khác thì nên tập trung vào các nội dung độc đáo và độc quyền.

Nói về xu hướng nhiều trang tin như Vice News chuyển sang truyền hình và video trực tuyến, ông Bradshaw nhận định, đây là một hướng đi khá mới mẻ và vẫn đang “tìm đường”. Ông nói: “Tất cả mọi người lập ra hướng đi rồi sau đó lại phá vỡ nó và cứ mỗi sáu tháng lại có một sự thay đổi. Sự chuyển dịch hiện tại là hướng đến truyền hình và video trực tuyến. Khó mà biết được xu hướng này sẽ kéo dài bao lâu”.

Nhu cầu khán giả

Theo cuộc khảo sát mới nhất của Reuters, 62% số người được hỏi cho biết họ không muốn trả tiền để đọc tin tức thậm chí tin đó có độc đáo và có chất lượng thế nào đi chăng nữa.

Jeff Perkins, trưởng ban thương mại của Reuters ở châu Âu, Trung Đông và châu Phi cho biết, những độc giả trẻ tuổi cũng như cao tuổi, có xu hướng muốn đọc những tin tức nóng hổi nhất ở các trang tin truyền thống và đáng tin cậy.

Ông Jeff Perkins cho rằng, các trang tin điện tử vẫn đang ở buổi đầu phát triển, nhưng mục tiêu xây dựng một trang tin lớn như CNN không phải là dễ.

Ông nói: “Các nhà cung cấp tin tức điện tử không thể nhảy vào không gian tin tức và hy vọng có sự tin cậy giống như một tổ chức đã hoạt động tới 165 năm”.

Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin từ trang ejo.ch của Tố chức Quan sát Báo chí châu Âu (European Journalism Observatory), đây là một mạng lưới các mạng nghiên cứu quốc tế chuyên phân tích về truyền thông toàn cầu.