Xử vụ “bầu” Kiên: Các bị cáo đồng loạt chối tội

Bị cáo Nguyễn Đức Kiên tại tòa

13h45’, bị cáo Nguyễn Đức Kiên cùng đồng phạm được dẫn giải vào phòng xử án.

14h5’, phiên tòa xét xử Nguyễn Đức Kiên cùng đồng phạm tiếp tục buổi làm việc thứ 2. Đại diện VKSND TP. Hà Nội thừa ủy quyền của VKSND Tối cao thực hành quyền công tố tại tòa đọc bản cáo trạng truy tố bị cáo Nguyễn Đức Kiên và 8 đồng phạm dài 36 trang.

Theo cáo trạng, từ năm 1993, Nguyễn Đức Kiên sở hữu gần 3,8% cổ phiếu của ngân hàng ACB, giữ chức Phó chủ tịch HĐQT trong 14 năm (1994-2008), Chủ tịch Hội đồng đầu tư ngân hàng ACB trong 9 năm (2003-2012). Thời gian này, "bầu" Kiên thành lập 6 công ty và làm chủ tịch HĐQT gồm: Công ty Cổ phần phát triển sản xuất và Xuất nhập khẩu Thiên Nam, Công ty cổ phần đầu tư Thương mại B&B, Công ty cổ phần tập đoàn tài chính Á Châu, Công ty cổ phần Đầu tư ACB Hà Nội, Công ty cổ phần đầu tư Á Châu và Công ty TNHH Đầu tư tài chính Á Châu Hà Nội.

Từ ngày 15/5/2007 đến ngày 3/8/2012, thông qua các công ty này, ông Kiên đã tổ chức kinh doanh không đúng với giấy phép khi mua bán cổ phần, cổ phiếu, vàng với tổng số tiền hơn 21.000 tỷ đồng.

Hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản:

Công ty cổ phần đầu tư ACB Hà Nội (ACBI), thế chấp 20 triệu cổ phần Công ty cổ phần Thép Hoà Phát để đảm bảo nghĩa vụ trả nợ tại ngân hàng ACB. Song, với tư cách là chủ tịch HĐQT, ông Kiên đã chỉ đạo Trần Ngọc Thanh (giám đốc ACBI), Nguyễn Thị Hải Yến (kế toán trưởng) lập khống biên bản họp HĐQT và quyết định về việc bán số cổ phần để tạo lòng tin với Công ty TNHH một thành viên Thép Hoà Phát, làm công ty này tin số cổ phần này đang được ACBI quản lý, chưa chuyển nhượng và có tranh chấp. Do vậy, ngày 21/5/2012, giám đốc Công ty TNHH Một thành viên thép Hòa Phát đã ký hợp đồng mua 20 triệu cổ phần này và chuyển 264 tỷ đồng cho Công ty ACBI. Cơ quan điều tra xác định ông Kiên chủ mưu lừa đảo và Thanh, Yến là đồng phạm giúp sức.

Hành vi cố ý làm trái quy định nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng:

Ngoài ông Kiên còn có nhiều lãnh đạo cao cấp của ACB bị cho có liên quan. Theo Viện kiểm sát, ngày 22/3/2010, thường trực HĐQT ACB gồm các ông Giá, Kỳ, Cang, Quang, Hải, Tuấn cùng Nguyễn Đức Kiên ra quyết định về việc uỷ thác cho các cá nhân gửi tiền, ngoại tệ ở những tổ chức tín dụng. 

Từ ngày 27/6/2011 đến 5/9/2011, ông Hải đã uỷ quyền cho kế toán trưởng uỷ thác gần 720 tỷ đồng cho 19 nhân viên ngân hàng gửi tiết kiệm vào Vietinbank chi nhánh Nhà Bè và Vietinbank chi nhánh TP HCM. Lãi suất ghi trong hợp đồng là 14% một năm, lãi suất thỏa thuận ngoài hợp đồng từ 3,7 đến 13% một năm.

Tuy nhiên, toàn bộ số tiền đã bị Huỳnh Thị Huyền Như (quyền trưởng phòng giao dịch Điện Biên Phủ thuộc Vietinbank chi nhánh TP HCM) sử dụng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt, gây thiệt hại cho Ngân hàng ACB.

Hành vi kinh doanh trái phép: 

Từ ngày 15/5/2007 đến ngày 3/8/20012, Nguyễn Đức Kiên đã thông qua 6 Cty là Cty Cổ phần đầu tư Thương mại B&B, Cty Cổ phần tập đoàn tài chính Á Châu, Cty cổ phần đầu tư ACB Hà Nội, Cty cổ phần đầu tư tài chính Á Châu, Cty TNHH đầu tư tài chính Á Châu Hà Nội và Cty cổ phần phát triển sản xuất và xuất nhập khẩu Thiên Nam (do Kiên làm chủ tịch HĐQT hoặc Chủ tịch HĐTV) để tổ chức hoạt động kinh doanh không đúng với nội dung đăng ký kinh doanh, lợi dụng các cơ quan, tổ chức này để kinh doanh cổ phần, cổ phiếu và kinh doanh vàng với tổng số tiền là hơn 21 nghìn tỷ.

Hành vi trốn thuế: 

Năm 2009 Cty B7B kinh doanh giá vàng trên tài khoản ngoài lãnh thổ Việt Nam với ngân hàng ACB, thu được số tiền lãi hơn 100 tỷ đồng. Lợi dụng chính sách của nhà nước về việc miễn thuế thu nhập cá nhân, Nguyễn Đức Kiên với thủ đoạn ký hợp đồng ủy thác đầu tư tài chính giữa Cty B&B với Nguyễn Thúy Hương (em gái Kiên) để chuyển lợi nhuận của doanh nghiệp sang cho cá nhân nhằm trốn tránh nghĩa vụ nộp thuế thu nhập doanh nghiệp cho Cty B&B với số tiền hơn 25 tỷ đồng. 

Nguyễn Đức Kiên là chủ tịch HĐQT, người đại diện theo pháp luật của Cty B&B, đồng thời là người trực tiếp chỉ đạo điều hành mọi hoạt động của Cty B&B. Nguyễn Đức Kiên còn là người chủ mưu, hướng dẫn người khác tham gia thực hiện tội phạm nên Kiên phải chịu trách nhiệm về hành vi trốn thuế.

16h10’ đại diện Viện kiểm sát cho biết do ông Giá đang phải điều trị tại bệnh viện Việt Xô, sức khỏe yếu không thể đến tòa nên VKS quyết định rút phần truy tố ông Trần Xuân Giá phạm tội "Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng" để truy tố xét xử sau.

Tại tòa bị cáo Nguyễn Đức Kiên nói: "Tôi không đồng ý với bản cáo trạng của VKS đã truy tố tôi 4 tội: “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”; “Trốn thuế” và “Kinh doanh trái phép”. Tôi cho rằng cáo trạng của Viện kiểm sát là không đúng, không chính xác".

Các bị cáo Trần Ngọc Thanh (SN 1952, nguyên Giám đốc Cty ACBI ) và Nguyễn Thị Hải Yến (SN 1969, nguyên kế toán trưởng Cty ACBI) bị truy tố về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Bị cáo Lê Vũ Kỳ (SN 1956, nguyên phó chủ tịch HĐQT), Trịnh Kim Quang (SN 1954, nguyên phó chủ tịch HĐQT), Phạm Trung Cang (SN 1954, nguyên phó chủ tịch HĐQT); Huỳnh Quang Tuấn (SN 1958, nguyên thành viên HĐQT) và Lý Xuân Hải (SN 1965, nguyên Tổng giám đốc) bị truy tố về tội "Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng", đều cho rằng Viện kiểm sát truy tố các bị cáo là không đúng người đúng tội, không chính xác. Các bị cáo cho rằng mình không phạm tội như cáo trạng của VKS đã truy tố.

16h15’, HĐXX tạm nghỉ.

16h30’, HĐXX tiếp tục làm việc.

Xét xử về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của bị cáo Nguyễn Đức Kiên, Trần Ngọc Thanh và Nguyễn Thị Hải Yến. HĐXX đề nghị lực lượng Cảnh sát hỗ trợ tư pháp cách ly bị cáo Kiên và Yến ra khỏi phòng xử để HĐXX xét hỏi bị cáo Trần Ngọc Thanh.

Bị cáo Trần Ngọc Thanh (SN 1952, nguyên Giám đốc Cty cổ phần đầu tư ACB Hà Nội - ACBI) khai: "Bị cáo là giám đốc Cty nhưng toàn bộ về tài chính thì do Chủ tịch trực tiếp chỉ đạo cho kế toán thực hiện, nhiệm vụ không rõ ràng. Người có quyền cao nhất của công ty là ông Nguyễn Đức Kiên. Cty ACBI sở hữu 24 triệu cổ phiếu của Cty cổ phần Thép Hòa Phát, chiếm tỷ lệ cổ phần rất nhỏ. Đến tháng 3/2008 số cổ phiếu này được thế chấp cho ngân hàng ACB".

“Bị cáo nghĩ rằng khi thế chấp số cổ phiếu trên cho ngân hàng ACB thì Cty ACBI có thông báo cho Thép Hòa Phát về việc thế chấp này. Trước khi thế chấp chị Yến kế toán trưởng của Cty có gửi bị cáo báo cáo số 050512 về việc mở rộng danh mục đầu tư của Cty ACBI”, bị cáo Thanh khai.

Bị cáo Thanh cho rằng mình không được Chủ tịch HĐQT trao đổi, thông báo gì về hợp đồng chuyển nhượng số cổ phần này. Ngày 21/5/2012 Cty ACBI ký hợp đồng với Cty TNHH một thành viên Thép Hòa Phát bán lại 20 nghìn cổ phần nên hôm nay bị cáo mới đứng đây. Bị cáo tin vào kế toán và Chủ tịch HĐQT, đây chính là sai lầm của bị cáo.

Bị cáo Thanh nói: "Chúng tôi không chiếm đoạt tài sản mà đây chỉ là sự cố trong làm việc thôi. Khi bị cáo ký hợp đồng số 01.05 bị cáo đều không có bất cứ thông tin gì về việc bán số cổ phiếu đang được thế chấp. Bị cáo nhận thức là mình không làm gì sai pháp luật cả. Và HĐQT không trao đổi gì với tôi mà chỉ có chị Yến bảo chủ tịch bán số tài sản đang thế chấp này, trước khi ký hợp đồng bị cáo đã không kiểm tra, vì vậy việc bán số cổ phần này là lỗi của bị cáo".

Mặc dù chưa được ngân hàng ACB và Cty ACBS chấp thuận giải tỏa 20 nghìn cổ phần Cty cổ phần Thép Hòa Phát nhưng Cty ACBI vẫn ký hợp đồng chuyển nhượng số cổ phần trên cho Cty TNHH một thành viên Thép Hòa Phát.

17h15’, bị cáo Nguyễn Thị Hải Yến (SN 1969, nguyên kế toán trưởng Cty cổ phần đầu tư ACB Hà Nội – ACBI) khai tại tòa: "Mặc dù ngày 15/5/2015 Cty ACBI không tổ chức họp HĐQT nhưng bị cáo vẫn soạn thảo biên bản để Chủ tịch HĐQT Nguyễn Đức Kiên ký cùng tôi và Thanh ký để thể hiện các thành viên đã đồng ý chuyển nhượng 20 nghìn cổ phần Cty Thép Hòa Phát với giá trị chuyển nhượng là 264 tỷ đồng. Sau khi ký hợp đồng, Cty TNHH Một thành viên Thép Hòa Phát đã chuyển 264 tỷ đồng của Cty ACBI tại ngân hàng ACB".

Bị cáo Yến khai sau khi nhận được văn bản 050512 của Cty ACBI, Cty ACBS có văn bản số 79.2 ngày 10/5/2012 gửi ngân hàng ACB để xem xét. Ngày 14 và 23/5/2012, đại diện Cty ACBS đã trả lời cho cty ACBI thông qua mail của bị cáo với nội dung trị giá tài sản bảo đảm còn thiếu sau khi cty ACBI rút 20 nghìn cổ phần của Cty CP Thép Hòa Phát, bổ sung 7,4 triệu cổ phiếu Eximbank đề nghị Cty ACBI có phương án bổ sung tài sản bảo đảm còn thiếu để có hướng xử lý. Bị cáo đã báo cáo việc trên cho Chủ tịch HĐQT Nguyễn Đức Kiên nhưng ông Kiên không có ý kiến gì. 

Đến ngày 12/9/2012 lãnh đạo ngân hàng ACB có kết luận không đồng ý giải chấp 20 nghìn cổ phần theo đề nghị của ACBI đang thế chấp tại ngân hàng ACB, tuy nhiên Nguyễn Đức Kiên vẫn chỉ đạo cho Thanh và Yến thực hiện.

17h30’, Tòa tạm nghỉ. 8h sáng mai 21/5 tòa tiếp tục phần xét hỏi.