Ứng dụng KHCN huy động cộng đồng thu thập hài cốt liệt sĩ

Chiều 2/1/2020, tại Hà Nội, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Trưởng ban Chỉ đạo quốc gia về tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ (Ban Chỉ đạo 515) chủ trì cuộc họp Ban Chỉ đạo.

Kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam biểu dương nỗ lực tất cả các lực lượng tham gia công tác tìm kiếm, quy tập, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ, đặc biệt là những đơn vị trên thực địa, Ban Chỉ đạo 515 các cấp.

Chương trình xác định danh tính hài cốt liệt sĩ được đẩy mạnh thêm một bước. Đặc biệt, chúng ta đã hoàn thành một phần quan trọng cơ sở dữ liệu quốc gia về liệt sĩ, kết nối liên thông giữa hai Bộ LĐ-TB&XH, Bộ Quốc phòng. Công tác tu sửa mộ liệt sĩ, nghĩa trang liệt sĩ, đền ơn đáp nghĩa được thực hiện tốt.

Trong năm 2020, Phó Thủ tướng nhấn mạnh mặc dù công tác tìm kiếm, quy tập, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ ngày càng khó khăn nhưng năm nay Ban Chỉ đạo phải đặt mục tiêu quy tập 1.500-2.000 hài cốt liệt sĩ, xác định danh tính 500-600 liệt sĩ.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Trưởng ban Chỉ đạo quốc gia về tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ.

Riêng trong năm 2019, Trung tâm giám định ADN tại Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đi vào hoạt động ngày 25/7/2019. Sự kiện này được bình chọn là một trong mười sự kiện khoa học công nghệ nổi bật nhất trong năm 2019 vừa qua.

Trung tâm giám định ADN đang hợp tác chặt chẽ với các tổ chức lớn tại Hoa Kỳ như dự án USAID hỗ trợ cung cấp và nâng cao năng lực kỹ thuật để sử dụng thông tin ADN nhằm phân tích và xác định danh tích hài cốt liệt sĩ Việt Nam.

Từ tháng 8/2019 đến nay, Trung tâm đã giám định được trên 200 mẫu/tháng, tỷ lệ giám định mẫu thành công tăng và phần nào đáp ứng yêu cầu của nhân dân và kỳ vọng của Chính phủ.

Theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, cùng với việc đánh giá lại việc thực hiện hai đề án 1237 và 150 về tìm kiếm, quy tập, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ từ năm 2013 đến nay, Bộ Quốc phòng chủ trì xây dựng chương trình hoạt động từ năm 2021 từ định hướng, chính sách đến điều kiện, cơ chế hoạt động cho các đơn vị trên thực địa…

Phó Thủ tướng nêu rõ: “Phải tăng cường thu thập thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ từ mọi tầng lớp nhân dân, xã hội, cộng đồng. Bên cạnh nguồn thông tin của các cựu chiến binh, những người lớn tuổi, các đơn vị, địa phương cần huy động giới trẻ tham gia hỗ trợ bằng công nghệ mới.”

Trước hết, Bộ LĐ-TB&XH cùng Bộ Quốc phòng phải hoàn thành toàn bộ cơ sở dữ liệu về liệt sĩ. Bộ Quốc phòng chủ trì, đưa ra cộng đồng, phát động toàn xã hội, nòng cốt là Đoàn Thanh niên, Hội Cựu chiến binh, Bưu điện Việt Nam thu thập thông tin từ tất cả các nguồn.

Sau đó bằng công cụ lọc, tìm thông tin cần thiết về liệt sĩ, mộ liệt sĩ, tiến hành xác minh, tổ chức tìm kiếm. Việc xây dựng bản đồ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ cũng nên triển khai theo hướng này để huy động sức mạnh cả cộng đồng.

“Chúng ta kêu gọi về công tác thương binh, liệt sĩ sẽ được cả xã hội tham gia vì đây là việc rất ý nghĩa”, Phó Thủ tướng nói. Từ những thông tin liệt sĩ đã được xác minh, Phó Thủ tướng đề nghị các lực lượng, đơn vị tập trung tìm kiếm tại những địa bàn có mật độ cao, sở cứ tương đối chắc chắn mà chỉ thiếu kinh phí triển khai.

Liên quan đến chế độ về tài chính công tác xác định danh tính hài cốt liệt sĩ, Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành liên quan, chủ yếu là Bộ Tài chính, khẩn trương hoàn thiện để ngay cả các đơn vị bên ngoài, doanh nghiệp có phòng thí nghiệm đủ điều kiện có thể tham gia. Đây là trách nhiệm, là sự tri ân với các anh hùng liệt sĩ, thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”.

Phó Thủ tướng giao Bộ Quốc phòng và các bộ ngành liên quan tập trung chỉ đạo công tác rà phá bom mình tại những khu vực còn nhiều hài cốt liệt sĩ như Hà Giang; ban hành Quy trình xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin; đề xuất đầu tư phương tiện cho các đơn vị tìm kiếm, quy tập; có các hoạt động tôn vinh đơn vị, tập thể, cá nhân làm công tác tìm kiếm, quy tập, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ; phát động phong trào chăm sóc mộ liệt sĩ, nghĩa trang liệt sĩ…