Tình trạng "loạn sứ quân" gây ức chế đối với nhà đầu tư!

Thủ tục hành chính rườm rà gây cản trở hoạt động đầu tư

Hội thảo do Ban Cải cách quy định hành chính liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp (thuộc Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính (TTHC) của Thủ tướng), Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Cục Kiểm soát TTHC (Bộ Tư pháp) phối hợp tổ chức với sự tham dự của đại diện lãnh đạo các bộ, ngành TƯ, các tỉnh, thành và hơn 100 doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp, văn phòng luật sư tại miền Trung.

Cuộc hội thảo bàn giải pháp cải cách thủ tục hành chính trong thực hiện dự án đầu tư tổ chức tại Đà Nẵng ngày 13/9 (Ảnh: HC)

Theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn cải cách TTHC, tuy có những thành tựu, tiến bộ nhất định song công tác cải cách TTHC nói chung, trong lĩnh vực đầu tư kinh doanh nói riêng thời gian qua vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập. TTHC còn rườm rà, phức tạp, chi phí tuân thủ còn lớn gây cản trở cho hoạt động đầu tư, kinh doanh không chỉ của các nhà đầu tư trong nước mà còn với các nhà đầu tư nước ngoài. Những hạn chế, bất cập này một mặt làm ảnh hưởng đến môi trường đầu tư, kinh doanh của Việt Nam, mặt khác làm cản trở sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước.

Ông Đậu Anh Tuấn, quyền Trưởng ban Pháp chế VCCI cho hay, kết qua điều tra khảo sát của VCCI cho thấy, 8.053 doanh nghiệp trong nước và 1.540 doanh nghiệp FDI đánh giá những thủ tục phiền hà hàng đầu đối với nhà đầu tư là các thủ tục về đầu tư, đất đai, xây dựng. Chỉ tính riêng quy định pháp luật liên quan tới TTHC trong thực hiện dự án đầu tư đã có tới 6 luật, 10 nghị định, 9 thông tư.

"Bên cạnh đó mỗi địa phương đều có những văn bản quy định điều chỉnh khác nhau, số lượng và trình tự thực hiện TTHC khác nhau cho cùng một vấn đề. Sự chồng chéo thủ tục giữa các ban ngành dẫn đến tình trạng “loạn sứ quân”, gây ức chế đối với nhà đầu tư. Hầu như không có cơ quan quản lý Nhà nước nắm toàn bộ hoạt động đầu tư của dự án. Sự phối hợp, cơ chế chia sẻ thông tin giữa các ban ngành và nội bộ các cơ quan nhà nước không thống nhất đã làm sức hút đầu tư FDI ở Việt Nam kém cạnh tranh hơn nhiều quốc gia trong khu vực" - ông Đậu Anh Tuấn nói.

Trong khi đó, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Đà Nẵng Võ Duy Khương cho rằng, nguyên nhân dẫn đến tình trạng nêu trên là do nội dung hướng dẫn về đầu tư quy định còn tản mạn trong nhiều văn bản của bộ ngành, đôi lúc còn chưa thật sự rõ ràng, đồng bộ. Đặc biệt, hiện văn bản pháp luật về ngành nghề kinh doanh chưa cập nhật đầy đủ các lĩnh vực doanh nghiệp có nhu cầu hoặc mới phát sinh, một số ngành nghề chưa rõ ràng hoặc chưa tương thích các cam kết với WTO, nhất là lĩnh vực dịch vụ, cũng làm khó cho doanh nghiệp và địa phương trong việc đăng ký kinh doanh.

"Khó khăn hiện nay mà các địa phương đang gặp phải là việc xin ý kiến của các Bộ, ngành TƯ đối với các dự án đầu tư có điều kiện và yêu cầu phải có ý kiến của TƯ trước khi cấp Giấy chứng nhận đầu tư. Thủ tục này thường bị kéo dài, thời gian trả lời ý kiến của các Bộ hiện nay phải mất khoảng 30 - 40 ngày, thậm chí đôi khi không có thời hạn giải quyết!" - ông Võ Duy Khương phản ảnh.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường: "TTHC còn rườm rà, phức tạp, chi phí tuân thủ còn lớn gây cản trở cho hoạt động đầu tư, kinh doanh của các nhà đầu tư trong và ngoài nước!" (Ảnh: HC)

Các Bộ, ngành TƯ cần thực hiện đúng cam kết

Để cải thiện tình hình này, theo Bộ trưởng Hà Hùng Cường, không thể một sớm một chiều và không chỉ các cơ quan nhà nước mà cần huy động toàn xã hội cùng chung sức. Hiện Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng đang đánh giá việc cải cách TTHC thuộc 5 lĩnh vực được cho là "nóng", "nhạy cảm", gồm thuế, hải quan, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và quản lý chất lượng thực phẩm thuỷ sản, kiểm dịch thuỷ sản. Trong quá trình đó, Hội đồng Tư vấn rất mong muốn ghi nhận được nhiều ý kiến phản ảnh của cộng đồng doanh nghiệp.

Theo kiến nghị của VCCI, trong giai đoạn ngắn hạn từ nay đến 2015, Chính phủ cần rà soát toàn bộ quy trình và tiến trình hài hòa hóa để có sự thống nhất cao nhất, nhằm rút ngắn thủ tục giấy tờ, thời gian, sự rủi ro cho nhà đầu tư. Ông Đậu Anh Tuấn nhấn mạnh, hiện Việt Nam đang tiến hành sửa đổi, bổ sung các luật quan trọng như luật đất đai, xây dựng, đầu tư... Cần tận dụng cơ hội tốt này để có được một sự thống nhất trong các TTHC giữa các Bộ ngành, hình thành "luật TTHC" cho nhà đầu tư, dùng “một luật để sửa nhiều luật” liên quan.

Cùng quan điểm này, ông Võ Duy Khương kiến nghị Bộ KH-ĐT cần phối hợp với các Bộ chuyên ngành như Xâu dựng, TN-MT... ban hành Thông tư hướng dẫn một cách cụ thể hơn các trình tự, thủ tục, các bước thực hiện trong quá trình xúc tiến, thành lập và triển khai dự án để áp dụng thống nhất trong toàn quốc nhằm tạo thuận lợi cho các địa phương cũng như các nhà đầu tư triển khai thực hiện.

Đặc biệt, ông Võ Duy Khương kiến nghị: "Các Bộ, ngành cần thực hiện đúng các cam kết về thời gian thẩm tra đối với các dự án thuộc thẩm quyền của Bộ về cấp Giấy chứng nhận đầu tư. Cần rút ngắn hơn nữa thời gian thẩm tra đầu tư, từng bước chuyển dần chính sách từ "tiền kiểm" đối với đầu tư nước ngoài như hiện nay sang chế độ hậu kiểm. Và các Bộ, ngành TƯ cần giao cho các đơn vị chuyên trách lập đường dây nóng có trách nhiệm trả lời nhanh các nội dung mà địa phương xin ý kiến!"

Bộ trưởng Hà Hùng Cường cho hay, các ý kiến đóng góp của cộng đồng doanh nghiệp và các địa phương sẽ được tổng hợp trình Chính phủ xem xét trong tháng 10/2013. Hội đồng sẽ trực tiếp tư vấn và đề xuất với Thủ tướng Chính phủ các sáng kiến cải cách quy định hành chính  và đánh giá việc thực hiện cải cách TTHC tại các bộ, ngành, địa phương. Qua đó hướng tới xây dựng một quy trình thủ tục thống nhất, công khai minh bạch trong toàn quốc đối với việc thực hiện dự án đầu tư, cắt giảm những thủ tục hành chính không cần thiết, không hợp lý.