Thanh tra Chính phủ công bố hàng loạt sai phạm về đất đai của tỉnh Quảng Ngãi

Ban hành nhiều văn bản có tính khả thi không cao

Kết quả thanh tra của Thanh tra Chính phủ về sử dụng đất đai cho thấy từ năm 2004 đến nay UBND tỉnh Quảng Ngãi đã ban hành nhiều văn bản pháp luật, tuy nhiên những văn bản này tuy nhiền mà không toàn diện, tính khả thi không cao, một số văn bản phải sửa đổi khiến việc quản lý không ổn định.

Địa giới hành chính tỉnh Quảng Ngãi. Ảnh: Google maps

Trong khi đó công tác lập, thẩm định, phê duyệt, thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất còn chậm, chất lượng và tính khả thi của phương án quy hoạch chưa cao, công tác dự báo nhu cầu sử dụng đất chưa sát.

Việc quản lý, sử dụng đất tại một số huyện, thành phố cũng gây lãng phí, cụ thể: Hiện khu dân cư huyện Đức Phổ còn 497 lô, huyện Sơn Tịnh còn 250 lô, huyện Bình Sơn còn 43 lô chưa sử dụng, đã gây lãng phí lớn về tài nguyên đất.

Về dự án xây dựng đập dâng hạ lưu sống Trà Khúc, năm 2010 UBND thành phố Quảng Ngãi thu hồi 172.000 mét vuông đất của 10 hộ với số tiền đền bù, giải phóng mặt bằng 5,4 tỷ. Tuy nhiên đến nay dự án không triển khai.

Kết luận cũng cho thấy tỉnh cho 4 đơn vị thuê đất để thực hiện các dự án thủy điện với tổng diện tích gần 600ha, tuy nhiên các dự án này không có báo cáo đánh giá tác động môi trường, không trồng bù rừng theo quy định, chưa thực hiện tái định canh cho các hộ dân bị thu hồi đất.

Ngoài ra việc quản lý sử dụng đất đai tại 5 công ty TNHH MTV nông lâm nghiệp trong tỉnh cũng bị buông lỏng, dẫn đến bị lấn chiếm 4.000ha. UBND tỉnh không thu hồi 88 ha còn lại sau khi chuyển đổi từ lâm trường quốc doanh thành các công ty TNHH MTV lâm nghiệm là không đúng quy định.

Báo cáo của cục thuế cho thấy từ 2007 đến 2013 tỉnh đã thu 1.289 tỷ tiền sử dụng đất, thuê đất, phí và lệ phí đề đất đai và đến ngày 31/12/2013 số tiền các đơn vị còn nợ là 162 tỷ.

Những thiếu sót, sai phạm về đất đai tại Quảng Ngãi:

Dưới đây là những vấn đề cụ thể được nêu trong Kết luận thanh tra.

Công ty TNHH MTV Cao su Quảng Ngãi được thuê 709ha để trồng cao su nhưng được cấp 887 ha.

UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận đầu tư cho dự án đầu tư xây dựng thương mại dịch vụ Vina Universal Paradise là không đúng quy định vì các thành viên chỉ góp được 0,7% vốn theo quy định.

Nhà khách Cẩm Thành không phải dự án có tính cấp bách nhưng vẫn được bố trí ngân sách đầu tư. Thường trực tỉnh ủy và UBND tỉnh điều chỉnh dự án từ 77 tỷ lên 99 tỷ là không phù hợp với quy định tại nghị định về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình của Chính phủ.

Một số dự án cấp bách, liên quan trực tiếp đến người dân nhưng chưa được UBND tỉnh quan tâm đúng mức, không được đầu tư kịp thời, bố trí vốn kéo dài, đầu tư thiếu đồng bộ, nhiều hạng mục dở dang (dự án xây dựng vũng neo trú tàu thuyền đảo Lý Sơn, dự án kè chống sạt lở các vùng xung yếu ven biển huyện Bình Sơn; dự án tái định canh cho người bị thu hồi đất để thực hiện các dự án thủy điện)

Từ năm 2008 đến 2013 UBND tỉnh đã phê duyệt 78 dự án với tổng mức đầu tư 11.868 tỷ nhưng chưa bố trí được vốn đầu tư.

Dự án công trình nâng cấp mở rộng đường 623 được tỉnh phê duyệt năm 2010, nhưng đến 2011 tỉnh lại có văn bản chỉ đạo dừng dự án, việc này gây lãng phí 19 tỷ.

Dự án đường (cầu) vào KCN Phổ Phong đến nay đã hoàn thành (giá trị khối lượng 54,7 tỷ) nhưng hiệu quả đầu tư không đạt, cầu làm xong không thể đưa vào sử dụng.

Trong quá trình lập dự án đập dâng hạ lưu sông Trà Khúc đã có nhiều ý kiến khác nhau của các nhà khoa học về hậu quả ảnh hưởng tới môi trường, tính khả thi… nhưng vẫn được UBND tỉnh phê duyệt. Tuy nhiên đến 2010 dự án đã phải dừng lại, gây lãng phí 9,4 tỷ.

Bờ kè bờ Nam sông Trà Khúc và dự án đường bờ Nam con sông này do không đồng bộ về quy hoạch nên có nhiều hạng mục chồng lấn dẫn đén buộc phải phá bỏ, gây lãng phí 11 tỷ.

Thi công một số đoạn đường tại dự án đường cơ động phía Đông Nam đảo Lý Sơn không đúng thiết kế, bê tông mặt đường nhiều đoạn bong tróc, trơ đá.

Theo báo cáo của UBND tỉnh thì đến hết năm 2013 nợ đọng xây dựng cơ bản toàn tỉnh là 238 tỷ. Tuy nhiên Kết luận xác định đây là con số không chính xác và khẳng định con số thực tế lớn hơn nhiều.

“Chỉ tính số liệu của hai huyện (Sơn Tịnh, Bình Sơn) và hai dự án khác (Vũng neo đậu tàu thuyền đảo Lý Sơn gia đoạn 2; Rà phá bom mìn, vật liệu nổ còn sót lại sau chiến tranh) số nợ xây dựng cơ bản thực tế đã lớn hơn số báo cáo 186 tỷ” – trích theo báo cáo.

Kết luận cũng cho thấy qua thanh tra đã phát hiện số tiền sai phạm là 81 tỷ, trong đó có 51 tỷ lãng phí, 16 tỷ là tiền phải giảm trừ, 13 tỷ là tiền thất thoát (chưa kể 36 tỷ tiền nợ đọng).

Từ những vấn đề trên Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi chấn chỉnh ngay các thiếu sót, khẩn trương chỉ đạo, rà soát, lập, thẩm định kế hoạch sử dụng đất trên địa bàn tỉnh. Ngoài ra cũng cần chấn chỉnh công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, thu hồi đất và khắc phục các thiếu sót, sai phạm được nêu trong Kết luận thanh tra.

Các số liệu đã được làm tròn. Đơn vị tiền tệ: Việt Nam Đồng