Sẽ chỉ lấy phiếu tín nhiệm 1 lần trong suốt nhiệm kỳ

Chiều 28/11, Quốc hội họp phiên cuối cùng tại hội trường. Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), Chủ nhiệm Ủy ban pháp luật của Quốc hội Phan Trung Lý đã trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn (Nghị quyết 35).

Theo báo cáo giải trình, Báo cáo giải trình cũng cho biết, tại khoản 7 Điều 8, khoản 7 Điều 9 về mức độ tín nhiệm, có ý kiến tán thành với quy định về 3 mức độ tín nhiệm như trong dự thảo Nghị quyết. Một số ý kiến đề nghị quy định 2 mức độ tín nhiệm là: “tín nhiệm” và “không tín nhiệm”, có ý kiến đề nghị quy định 2 mức độ tín nhiệm là: “tín nhiệm” và “không tín nhiệm” nhưng trong “tín nhiệm” thì có 2 mức là “tín nhiệm” và “tín nhiệm cao”. 

Quốc hội vẫn giữ 3 mức phiếu tín nhiệm: tín nhiệm, tín nhiệm cao và tín nhiệm thấp

Vấn đề này, UBTVQH giải trình như sau: Quy định 3 mức độ tín nhiệm nhằm phân biệt rõ tính chất khác nhau giữa việc lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm nhằm xác định hệ quả của hoạt động này, xem đây là một bước chuẩn bị trong quy trình bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn.  

Theo quy định thì việc bỏ phiếu tín nhiệm có 2 mức tín nhiệm và không tín nhiệm và cũng không quy định số lần bỏ phiếu trong một nhiệm kỳ. Qua hai lần lấy phiếu tín nhiệm vừa qua tại Quốc hội, việc đại biểu Quốc hội (ĐBQH) thể hiện tín nhiệm theo 3 mức về cơ bản đã phản ánh sự đánh giá thận trọng, công tâm, khách quan của đại biểu đối với những người được Quốc hội bầu, phê chuẩn. Đây là sự động viên, khích lệ tích cực để người được lấy phiếu tiếp tục phấn đấu, rèn luyện, đồng thời cũng là sự nhắc nhở, cảnh báo giúp họ sửa chữa kịp thời những hạn chế, yếu kém trong công tác. Do đó, UBTVQH xin đề nghị Quốc hội cho giữ quy định về 3 mức độ tín nhiệm như đã thể hiện trong dự thảo Nghị quyết theo đúng tinh thần Kết luận tại Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 9 (khóa XI).

Về quy trình, thủ tục từ chức, miễn nhiệm, phê chuẩn đề nghị miễn nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn tại Điều 18, có ý kiến cho rằng, quy định về từ chức tại khoản 1 Điều 18 chỉ áp dụng đối với trường hợp Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm là chưa đầy đủ, đề nghị quy định chung việc từ chức trong lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm.

UBTVQH thấy rằng, việc từ chức, miễn nhiệm, phê chuẩn đề nghị miễn nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn đã được quy định trong Luật tổ chức Quốc hội và sẽ được quy định trong Luật tổ chức chính quyền địa phương. 

Theo đó, kết quả lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm chỉ là một trong các lý do dẫn đến việc người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn từ chức, bị miễn nhiệm hoặc phê chuẩn việc miễn nhiệm. Do vậy, để tránh trùng lặp trong việc quy định lại các nội dung của luật, xin phép Quốc hội không quy định về quy trình, thủ tục từ chức, miễn nhiệm trong Nghị quyết này.

Người được lấy phiếu tín nhiệm nếu có quá nửa tổng số đại biểu đánh giá “tín nhiệm thấp” thì có thể xin từ chức. 

Bên cạnh đó, cơ quan có thẩm quyền sẽ xem xét, quyết định việc miễn nhiệm, bãi nhiệm hoặc phê chuẩn đề nghị cách chức người đó.

Người được lấy phiếu có từ hai phần ba tổng số đại biểu trở lên đánh giá “tín nhiệm thấp” thì UBTVQH trình Quốc hội, Thường trực Hội đồng nhân dân trình Hội đồng nhân dân bỏ phiếu tín nhiệm. 

Người được lấy phiếu tín nhiệm phải báo cáo trung thực kết quả thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao, phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, kê khai tài sản, thu nhập cá nhân, những hạn chế, thiếu sót, phương hướng khắc phục và giải trình đầy đủ các nội dung mà đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân yêu cầu. 

Người có thời gian đảm nhận chức vụ chưa đủ 12 tháng không thuộc diện lấy phiếu.

Với 453 ĐB có mặt (đạt 91,15% tổng số ĐBQH) đã có 405 đại biểu tán thành (đạt 81,49% tổng số ĐBQH), có 35 ĐB không tán thành (tỷ lệ 7,04%) và 13 ĐB không biểu quyết (tỷ lệ 2,62%).