Nộp phạt cho CSGT: "Con người luôn có lòng tham"

Dư luận đang xôn xao về dự thảo Thông tư quy định chi tiết thi hành một số điều của Nghị định 171/2013/NĐ-CP cho phép CSGT thu tiền nộp phạt trực tiếp từ người vi phạm. Để góp một góc nhìn, PV Infonet đã có cuộc trao đổi với luật sư Hoàng Cao Sang, Trưởng Văn phòng Luật sư Hoàng Việt Luật (Đoàn Luật sư TP.HCM) về vấn đề này.

Luật sư có ý kiến gì về việc nộp phạt trực tiếp cho CSGT?

Tôi cho rằng không nên để người vi phạm nộp phạt trực tiếp và CSGT nhận đóng phạt trực tiếp, vì nhìn hình ảnh người CSGT cầm tiền của người vi phạm rất phản cảm và dễ gây hiểu nhầm.

Mặt khác, việc nhận đóng phạt tại chỗ sẽ làm mất nhiều thời gian của CSGT ghi biên lai, giao tiền, trả lại tiền… mà nhiệm vụ chính của CSGT là điều khiển giao thông, giữ gìn trật tự an toàn giao thông, nhắc nhở, giáo dục người tham gia giao thông. Chúng ta cứ thử tưởng tượng hình ảnh các CSGT đứng ngã tư đường cứ lo đi đếm tiền, trả lại tiền… không có thời gian để điều khiển giao thông, giữ trật tự giao thông.

Hãy tạo hình ảnh đẹp về CSGT là giúp người tham gia giao thông một cách trật tự, an toàn.

Theo luật sư, việc người vi phạm nộp phạt trực tiếp cho CSGT liệu có phát sinh tiêu cực hay không?

Tôi cho rằng là rất dễ phát sinh tiệu cực.

Trước đây khi chưa quy định cho nộp phạt trực tiếp thì CSGT không tiếp xúc, liên quan đến tiền bạc trong quá trình làm việc của mình, nay thì tiếp xúc thường xuyên với tiền bạc, mà việc tiếp xúc này rất dễ dẫn đến tiêu cực. Nghĩa là CSGT có thể lấy tiền một cách bất hợp pháp mà không bị người khác phát hiện.

Con người luôn có lòng tham, khó làm chủ được bản thân mình khi tiếp xúc với tiền bạc, mà CSGT cũng là con người nên việc để CSGT tiếp xúc với tiền bạc khi thi hành công vụ dễ nảy sinh tiêu cực.

Nếu không quy định cho CSGT nhận đóng tiền nộp phạt trực tiếp, khi chúng ta thấy một anh CSGT nhận tiền từ người dân, chúng ta có quyền đặt vấn đề tiêu cực. Nhưng khi luật cho CSGT nhận đóng phạt trực tiếp, khi chúng ta thấy anh CSGT nhận tiền của người dân, chúng ta không biết đó là nộp phạt hay nhận hối lộ? Và như vậy quy định này đã vô tình tạo cơ hội cho CSGT nhận hối lộ, làm sai pháp luật mà không ai nghi ngờ.

Xin luật sư giải thích rõ về cơ chế phát sinh tiêu cực nếu CSGT được thu tiền trực tiếp?

Việc quy định cho nộp phạt trực tiếp là một quy định dẫn CSGT đến gần với tiêu cực, tạo cớ cho CSGT tiêu cực.

Trước đây CSGT không được quyền tiếp xúc đến tiền, không có quyền nhận tiền của người dân trong quá trình thi hành công vụ nên khi nhận tiền tiêu cực thì sợ người khác nhìn thấy, sợ bị phát hiện. Còn nếu bây giờ quy định cho nộp phạt trực tiếp thì việc CSGT nhận tiền của người dân là bình thường, mà tiền phạt với tiền hối lộ thì ranh giới rất mong manh.

Việc CSGT nhận tiền phạt và nhận tiền tiêu cực đều là hành vi nhận tiền, chỉ khác nhau giữa có lập biên bản xử phạt hay không lập biên bản xử phạt, mà việc lập biên bản hay không thì rất khó kiểm tra, giám sát.

CSGT đang lập biên bản (ảnh: Báo Lào Cai)

Theo luật sư, nước ngoài họ làm như thế nào để hạn chế tiêu cực?

Đa phần các nước phát triển họ quy định CSGT chỉ được quyền lập biên bản vi phạm, còn xử lý vi phạm như thế nào là do tòa án quyết định và tòa án cũng không trực tiếp thu tiền phạt mà người vi phạm sẽ đến điểm đóng phạt đóng.

Người vi phạm có quyền khiếu nại, kháng cáo và cung cấp bằng chứng khi cho rằng mình bị oan sai, cảnh sát làm không đúng.

Pháp luật họ quy định như vậy là để tránh việc anh vừa đá bóng vừa thồi còi, thiếu tính khách quan.

Vậy ý luật sư, cần phải tuyệt đối không cho phép CSGT nhận tiền trực tiếp từ người vi phạm dù bất cứ lý do gì?

Đúng vậy, nước ngoài họ đã lường trước các vấn đề phát sinh tiêu cực nên họ không để CSGT trực tiếp thu tiền phạt.

Còn lập luận cho rằng để CSGT nhận tiền nộp phạt từ người vi phạm để tạo diều kiện cho người dân và hạn chế việc phải giữ phương tiện hoặc giấy tờ thì sao, thưa luật sư?

Tôi nghĩ lập luận này không đúng, vì sẽ có những cách khác để tạo thuận tiện cho người dân và lực lượng thi hành pháp luật. Việc để CSGT nhận tiền nộp phạt trực tiếp của người vi phạm không phải là giải pháp duy nhất.

Luật sư có ủng hộ phương án phạt nguội và trừ vào tài khoản với các chủ phương tiện hay không?

Tôi ủng hộ phương án phạt nguội, vì như vậy nó sẽ tránh được những phát sinh tiêu cực, người dân có thời gian thực hiện.

Việc trừ tiền phạt vào trong tài khoản của người vi phạm sẽ tránh mất thời gian cho người nộp phạt cũng như các cơ quan thu tiền phạt. Đồng thời sẽ thể hiện tính nghiêm minh trong việc thi hành quyết định xử phạt.

Xin cảm ơn luật sư!