Mua tin tố cáo tham nhũng: Các "đại án" như vụ Vinalines đã áp dụng

Phó Trưởng Ban Nội chính Trung ương Nguyễn Doãn Khánh (Ảnh: Nguyễn Dũng)

Mục đích của việc chi trả tiền cho người cung cấp thông tin phục vụ công tác PCTN là gì thưa ông?

Mục đích là để góp phần hỗ trợ cho người cung cấp thông tin với mức tối đa cho một nguồn tin là 10 triệu. Tất nhiên con số này chưa đủ khuyến khích để người ta có thể mặn mà, nhiệt tình cung cấp thông tin. Nhưng sau này mức chi trả sẽ căn cứ vào giá trị nguồn tin đó để đưa ra một tỷ lệ nhất định.

Điều quan trọng đối với người cung cấp thông tin không phải vì tiền, mà họ cần được đảm bảo sự an toàn, bí mật. Vậy chúng ta có chú ý đến điều này?

Tất nhiên, chủ trương này sẽ đảm bảo tính bí mật, an toàn cho những người có đóng góp thông tin. Đây được coi là khoản mật chi, không công khai danh tính của người đó.

Việc chi trả sẽ được thực hiện ngay hay chỉ khi có kết quả điều tra vụ án rồi thì người cung cấp thông tin mới được xem xét hỗ trợ?

Không phải thế, mức hỗ trợ sẽ được thực hiện sau khi cung cấp thông tin. Chúng ta biết nếu vụ án xong rồi mới hỗ trợ thì sẽ không mang tính chất khuyến khích cho người cung cấp nguồn tin.

Người đứng đầu các cơ quan PCTN chịu trách nhiệm về chất lượng, tính hiệu quả của nguồn tin, từ đó đưa ra mức độ chi cụ thể. Mức chi bao nhiêu sẽ căn cứ vào độ tin cậy và giá trị của tin.

Nguồn tiền để phục vụ cho công việc này được huy động từ đâu, thưa ông?

Nguồn chi này được lấy từ ngân sách. Trong quá trình chi sẽ thanh toán và quyết toán theo thực tế.

Hàng năm các ban nội chính ở địa phương sẽ phải xây dựng kế hoạch chi. Kế hoạch này sẽ được thường trực tỉnh ủy các địa phương cân đối vào trong ngân sách. Thậm chí nguồn tiền này còn được thường vụ cấp ủy đưa vào kế hoạch chi và sẽ được phân cho các ban nội chính tỉnh ủy.

Trên cơ sở đó trưởng ban nội chính sẽ là người chịu trách nhiệm chính về mức chi này theo đúng định mức, chế độ, đặc biệt là giám sát kiểm tra độ tin cậy và giá trị của tin để quyết định mức chi. Và mức tin có giá trị cao nhất cho một tin không quá 10 triệu đồng.

Thời gian qua phía Ban nội chính có nhận được nhiều nguồn tin tố giác không, và ông đánh giá thế nào về chất lượng các nguồn tin đó?

Vừa qua khoản mật chi trong PCTN đã được thực hiện ở các cơ quan PCTN Trung ương, cụ thể là ban chỉ đạo PCTN hiện nay, mà người giúp việc trực tiếp là Ban nội chính Trung ương.

Trên thực tế Ban nội chính Trung ương đã chi cho những tin thực sự có giá trị của những vụ án lớn, được dư luận đặc biệt quan tâm. Những nguồn tin này đã góp phần làm sáng tỏ vụ án cũng như đẩy nhanh được tiến độ trong truy tố xét xử.

Ví dụ như vụ án liên quan đến Vinalines và các vụ án liên quan đến Dương Chí Dũng đều có sử dụng nguồn tin. Các nguồn tin này đều được chi trả với mức tối đa 10 triệu đồng.

Có thông tin đề xuất việc trả nguồn tin nên dựa vào tỷ lệ số lượng nguồn tiền thu được từ tham nhũng? Ông nghĩ sao về điều này?

Chủ trương này cũng đã được đặt ra. Nhưng có một thực tiễn là kinh phí mua tin PCTN vẫn dựa vào ngân sách, nên bị thụ động.   

Tuy nhiên nếu thành lập ra quỹ PCTN trên cơ sở trích tỷ lệ phần trăm thu hồi được từ PCTN đem lại để hỗ trợ cho mua sắm trang thiết bị, đội ngũ thực hiện trực tiếp, và phục vụ nguồn tin PCTN thì chắc chắn sẽ hiệu quả.

Ông có thể cho biết Ban nội chính Trung ương tiếp nhận bao nhiêu nguồn tin trong năm qua?

Khoảng vài chục trường hợp. Nhìn chung các nguồn tin chất lượng đều tốt. Nhưng phần lớn trong giai đoạn này họ muốn cung cấp thông tin để đóng góp cho công tác PCTN là chính chứ không quan tâm đến phần kinh phí hỗ trợ.

Việc cung cấp tin của lĩnh vực nào đang chiếm tỷ lệ nhiều nhất? Việc cấp tin chủ yếu qua kênh nào, thưa ông?

Chủ yếu là những lĩnh vực tiềm ẩn nguy cơ tham nhũng cao, liên quan đến quản lý đất đai, tài chính, ngân sách, phân phối nguồn lực cho đầu tư, và lĩnh vực ngân hàng, tín dụng cũng có…

Các nguồn tin cung cấp đều có giá trị như nhau, nhưng phần lớn họ gặp trực tiếp để phản ánh.

Được biết đây mới chỉ là chủ trương, vậy tới đây chúng ta có luật hóa chủ trương này hay không?

Bây giờ thì chưa. Nhưng chắc chắn sau này sẽ cần phải chính thức hóa bố trí kinh phí ổn định ở mức độ phù hợp, hình thành được quỹ, trên cơ sở đó hỗ trợ cho khai thác nguồn tin và khuyến khích tổ chức cá nhân tham gia cấp nguồn tin.

Trong các lĩnh vực khác như thanh tra, công an, tòa án mức trích cao nhất, như ở thanh tra vào khoảng 30% của giá trị tài sản thu hồi.

Hiện chỉ có ở cấp trung ương còn ở cấp độ tỉnh thì chưa triển khai kế hoạch này, vì chưa có quy định cụ thể. Do vậy cần phải có sự thống nhất, cho phép thì địa phương mới được triển khai áp dụng.

Xin cảm ơn ông!