Mũ bảo hiểm rởm: Bỏ thì tiếc, phạt thì lúng túng

Bên cạnh những ý kiến trái chiều quanh việc xử phạt xe không chính chủ, buổi làm việc lấy ý kiến cho dự thảo quy định xử phạt vi phạm hành chính trong giao thông đường bộ, đường sắt giữa các bộ ngành cũng diễn ra sôi nổi với những quy định về xử phạt kinh doanh, sử dụng MBH không đạt chất lượng.

Đa số các ý kiến đưa ra đều có chung nhận định, việc xử phạt hành vi đội MBH không đạt tiêu chuẩn hiện mới chỉ có thông tư hướng dẫn, chứ chưa có quy định cụ thể trong việc xử phạt. Nhiều ý kiến cũng mạnh dạn đề xuất các trường hợp sản xuất kinh doanh MBH giả, không đạt chất lượng phải bị khởi tố theo luật hình sự.  

Theo quy định các trường hợp đội MBH không đảm bảo, hoặc có đội nhưng không cài quai đều bị xử phạt theo luật giao thông đường bộ. Bên cạnh đó có ý kiến còn cho rằng, những trường hợp đội mũ giống như MBH, nhưng không phải MBH thì cũng bị xử phạt. Việc xử phạt đối với hành vi này cũng được kiến nghị đưa vào nghị định.

Sản xuất MBH giả có nguy cơ bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Ảnh minh họa

Đại tá Trần Sơn Hà, Phó Cục trưởng Cục cảnh sát giao thông đường bộ đường sắt (Bộ Công an) cho biết, trong nghị định 34 và 71 đã quy định về hành vi không đội mũ và cài quai không đúng cách. Tuy nhiên ông Hà cũng phản ánh những khó khăn trong việc lập biên bản xử phạt vi phạm, vì hiện vẫn không có điều khoản quy định. Việc này chỉ có Chính phủ mới được quy định hành vi vi phạm cũng như chế tài xử phạt. Bởi vậy cần phải xem lại thông tư cho cụ thể, rõ ràng, tránh bị chồng chéo.

Bên cạnh đó đại tá Hà cũng kiến nghị phải mạnh tay với những trường hợp làm giả MBH. “Trong luật hình sự có qui định xử lý việc làm hàng giả. Lực lượng quản lý thị trường phải xử lý việc này và phải khởi tố theo luật hình sự. Công an không thể rải quân làm hết được”.

Đối với các dạng MBH không đúng tiêu chuẩn chất lượng theo quy định, ông Hà cũng đề nghị liên Bộ phải cân nhắc kỹ càng. Vì trước năm 2008 nhiều loại mũ được nhập về rất đẹp, đạt chất lượng nhưng lại không có tem. Trường hợp này sẽ phải xử lý như thế nào? Điều này cần phải xem xét, quy định rõ để vừa dễ cho cơ quan thi hành, vừa để dân dễ hiểu và thực hiện.

Xoay quanh những khó khăn trong việc xử phạt, đại diện Vụ Pháp chế (Bộ Công an) cũng cho rằng, hiện bốn Bộ liên quan đã có thông tư quy định về MBH, nhưng thông tư lại chỉ có tính chất hướng dẫn xử lý như thế nào. Còn quy định về hành vi lại phải do Chính phủ ban hành.

Đối với hành vi không đội mũ, hoặc đội mũ không đúng tiêu chuẩn, Vụ Pháp chế tỏ ra đồng tình với ý kiến của ông Hà, và đề nghị phải chẻ nhỏ hành vi để người dân dễ thực hiện, cơ quan thực thi cũng dễ nhận thấy để xử phạt.

Riêng trường hợp MBH không đạt tiêu chuẩn, Vụ Pháp chế cho rằng, trường hợp này phải bị coi là hàng giả. Đối với trường hợp sản xuất MBH không đạt tiêu chuẩn là hành vi phạm tội, có thể truy tố về tội làm hàng giả. Vậy có nên đưa vào nghị định lần này không, hay sẽ đưa vào lĩnh vực khác? Theo Vụ Pháp chế thì nên đưa việc sản xuất mũ không đạt tiêu chuẩn vào nghị định lần này.

Phó Cục trưởng Tổng cục đường bộ Nguyễn Văn Quyền cho biết, MBH được hiểu là mũ có dán tem hợp quy. Trên thực tế hiện cả nước có hơn 30 triệu người đi xe máy với hơn 90% đội MBH.

Tuy nhiên theo ông Quyền thì, các loại mũ người dân đang sử dụng có xuất xứ từ nhiều nơi. MBH nhập khẩu cũng nhiều, nhưng đa số loại mũ này không dán tem, nhưng lại là mũ xịn, được nước ngoài sản xuất. Hay nhiều nước cũng mang sang Việt Nam viện trợ và được phát rất nhiều, nhưng cũng không hề có tem…

Trước thực tế đó, ông Quyền cho rằng, nếu ban hành quy định về tem nhãn mác thì phải có lộ trình để giải quyết số mũ còn lại. Nếu không người dân sẽ phải vứt hết mũ đang đội đi, điều này rất lãng phí và cũng không hợp lý.