Mang hàng trăm sổ đỏ "vô giá trị thế chấp" đi vay nhiều tỷ đồng?

Cầm cả trăm sổ đỏ đi vay tiền

Gần đây, một số người kinh doanh ở TP.HCM lâm vào cảnh dở khóc dở cười khi cho bà Nguyễn Thị Ngọc Nga (SN 1973, ngụ quận 10, TP.HCM) vay tiền, bởi lẽ tiền cho vay khó có khả năng thu hồi được.

Theo bà Nguyễn Thị Minh N. (ngụ quận Phú Nhuận), gia đình bà N. đang đối mặt với nguy cơ phá sản vì khó có thể thu hồi lại số tiền hơn 7 tỷ đồng đã cho bà Nga vay. Giữa bà N. và bà Nga có mối quan hệ bạn bè thân thiết. Chính vì thế khi nghe bà Nga than thở đang cần vay tiền để duy trì hoạt động kinh doanh thì bà N. đã không ngần ngại giúp đỡ. Theo đó bà Nga đã mang 35 cuốn sổ đỏ (thuộc sở hữu của công ty Cổ phần Liên Minh, là công ty gia đình bà Nga) thế chấp cho bà N. để vay số tiền 7,4 tỷ đồng. Nhưng đến thời hạn trả nợ thì bà Nga chây ì, tìm cách kéo dài thời gian.

Cũng theo bà N., khi bà N. tìm đến trụ sở Công ty Liên Minh đòi tiền thì chồng của bà Nga (là Chủ tịch HĐQT Công ty Liên Minh) trả lời công ty không có liên quan gì đến số nợ của bà Nga.

Các giấy tờ biên nhận tiền của bà Nga và các chủ nợ

Cùng chung cảnh ngộ với bà N. là bà Nguyễn Phương H. (ngụ quận 2).

Theo bà H., bà và bà Nga quen biết nhau hơn chục năm nay và biết gi đình bà Nga cũng thuộc hàng “danh giá” có công ty đang kinh doanh nhiều dự án bất động sản, khu du lịch.

“Đến đầu năm 2013, nghe bà Nga than khó khăn trong việc kinh doanh và cần vay tiền để xoay sở, vì là chỗ bạn bè thân thiết nên tôi giúp đỡ. Nhưng chỉ vài tháng sau khi vay tiền Nga tráo trở, không trả theo cam kết”, bà H. nói.

Trong giấy xác nhận nợ giữa hai người tính đến ngày 28/1/2014 thể hiện, bà Nga vay bà H. số tiền 8,5 tỷ đồng và 250.000 USD. Trong những lần vay, bà Nga đều giao nhiều cuốn sổ đỏ, là tài sản của công ty Cổ phần Liên Minh, thế chấp cho bà H. Đến thời điểm hiện tại bà H. đang giữ 40 cuốn sổ đỏ là tài sản của công ty Liên Minh. “Dù biết những lô đất mà Nga mang thế chấp cho tôi có giá trị thấp hơn số tiền tôi cho vay nhưng vì tin tưởng nên tôi vẫn nhận”, bà H. cho biết thêm.

Ngoài hai trường hợp trên còn có một số người khác là chủ nợ của bà Nga cũng đang… than trời.

Theo tìm hiểu được biết bà Nga đã mang cả trăm cuốn sổ đỏ của Công ty Liên Minh đi thế chấp cho nhiều người để vay tiền. Những người này đang nhờ cơ quan chức năng can thiệp, áp dụng biện pháp ngăn chặn khẩn cấp tạm thời đối với những lô đất mà bà Nga mang thế chấp để tránh bị tẩu tán tài sản.

Giao sổ đỏ cho chủ nợ chỉ để làm tin?

Vay mượn nhiều người với số tiền lên đến hàng chục tỷ đồng nhưng bà Nga đã chây ì trong việc trả nợ và còn thách thức người cho vay, thậm chí tố cáo đến cơ quan công an, khi bà này “vu” chủ nợ dùng “xã hội đen” uy hiếp, đe dọa.

Như trong việc vay mượn tiền với bà H, bà Nga đã làm đơn tố cáo đến Bộ Công an và Công an TP. Đà Nẵng về việc bà Nga cho rằng bà H. dùng “xã hội đen” đe dọa, uy hiếp bà trả nợ và ép ký hợp đồng công chứng để chuyển nhượng căn nhà 482 đường 2/9, Phường Hòa Cường Nam, quận Hải Châu, TP. Đà Nẵng. Nhưng sau gần 1 tháng điều tra, Công an TP. Đà Nẵng cho biết những tố cáo của bà Nga là chưa có đủ cơ sở kết luận vi phạm hình sự.

Đáng nói là quá trình giải quyết những tố cáo của bà Nga chưa đi tới kết luận thì lại “xuất hiện” tờ thông báo về việc tiếp nhận giải quyết khiếu nại do Đại tá Trần Mưu – Trưởng phòng Cảnh sát hình sự Công an TP. Đà Nẵng ký. Nội dung thông báo dẫn sơ lược những tố cáo của bà Nga đối với bà H. (là dùng “xã hội đen” đe dọa, uy hiếp buộc phải trả nợ, ép ký giấy bán nhà…) và cho biết Công an TP. Đà Nẵng đang điều tra, xác minh. Không biết từ đâu những tờ thông báo này được chuyển đến cho những đối tác làm ăn, các mối quan hệ của bà H.. “Thời điểm đó nhiều người coi tôi như là bà trùm, dính dáng đến xã hội đen làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc kinh doanh của tôi. Tôi đề nghị cơ quan chức năng phải xử lý bà Nga về những hành vi vu khống, bôi nhọ danh dự tôi”, bà H. cho hay.

Giấy xác nhận nợ giữa bà Nga với bà H.

Trao đổi với phóng viên, bà Nga xác nhận những tố cáo đối với bà H. Trả lời về việc mang nhiều cuốn sổ đỏ thuộc sở hữu của Công ty Liên Minh đi thế chấp cho người khác có được sự đồng ý của HĐQT công ty không, bà Nga cho rằng, việc giao sổ đỏ cho các chủ nợ chỉ là để…làm tin chứ không phải thế chấp.

Tuy nhiên, trong các giấy xác nhận nợ và đơn tố cáo bà H. đều thể hiện rõ ràng rằng bà Nga giao các cuốn sổ đỏ là để thế chấp. Cho biết quan điểm về vấn đề này, đại diện Công ty Liên Minh cho biết không có ý kiến gì về việc này và công ty với bà Nga là chỗ “người nhà” nên hai bên sẽ tự thu xếp về số sổ đỏ mà bà Nga mang đi thế chấp.

Luật sư Nguyễn Đức Chánh

Luật sư Nguyễn Đức Chánh - Giám đốc Công ty Luật TNHH Đức Chánh - Đoàn luật sư TP.HCM cho rằng, việc bà Nga mang sổ đỏ của Công ty Liên Minh đi thế chấp để đảm bảo các khoản vay của mình về mặt pháp lý là chưa tuân thủ về hình thức hợp đồng. Lý do là các bên có lập văn bản nhưng không công chứng hoặc chứng thực theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 130 Luật đất đai năm 2003 (có hiệu lực vào thời điểm thế chấp): "Hợp đồng thế chấp, bảo lãnh bằng quyền sử dụng đất phải có chứng nhận của công chứng nhà nước; trường hợp hợp đồng thế chấp, bảo lãnh bằng quyền sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân thì được lựa chọn hình thức chứng nhận của công chứng nhà nước hoặc chứng thực của Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có đất;".

Điều quan trọng là các sổ đỏ mà bà Nga mang đi thế chấp cho các chủ nợ mang tên Công ty Liên Minh chứ không phải của cá nhân bà Nga. Như vậy, chủ thể và tài sản thế chấp của giao dịch này là không đúng. Dẫn đến việc thể chấp này sẽ bị vô hiệu theo quy định tại Điều 127, 134 Bộ luật dân sự năm 2005.

Chính vì thế người cho vay khó ràng buộc trách nhiệm pháp lý với Công ty Liên Minh và việc vay nợ giữa bà Nga với chủ nợ sẽ trở thành giao dịch không có tài sản bảo đảm. Điều này đồng nghĩa với nguy cơ mất trắng tài sản của các chủ nợ là rất cao, vì việc đò̀i lại tài sản sẽ phụ thuộc vào khả nắng trả nợ của cá nhân bà Nga.

Qua vụ việc này cho thấy, nếu người cho vay quá thiên về tình cảm, cả tin bạn bè, mà không cần nhắc hay tìm hiểu quy định pháp luật nhằm đảm bảo toàn bộ hay một phần quyền lợi của mình thì khi xảy ra tranh chấp, rủi ro sẽ gánh chịu hậu quả nặng nề.