Hải Phòng: Chen chân dự lễ khai bút đầu xuân

Vùng đất Dương Kinh xưa, nay là huyện Kiến Thụy vốn là nơi phát tích của vương triều Nhà Mạc. Vì vậy, để tưởng niệm những đóng góp của vương triều này, địa phương vừa hoàn thiện và đưa vào hoạt động khu tưởng niệm này.

Đánh trống khai hội. Ảnh: Hồ Hương

Nơi đây lưu giữ những tư liệu lịch sử về vương triều Mạc, đồng thời còn giữ được một số kỷ vật quý trong đó có thanh long đao sau nhiều năm thất lạc nay đã được tìm về trưng bày tại khu tưởng niệm. Về văn hóa, xã hội, vương triều Mạc có công lớn trong phát triển giáo dục và và đào tạo các nhân tài kiệt xuất.

Trong 65 năm triều Mạc trị vì diễn ra 22 kỳ thi hội, đào tạo 13 trạng nguyên, 485 tiến sỹ. Có nhiều người kiệt xuất như Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn Thiến, Nguyễn Quyện, Phùng Khắc Khoan…

Có mặt tại lễ khai bút từ sớm, ông đồ Lê Thiên Lý, Chủ tịch Câu lạc bộ thư pháp Hải Phòng luôn tay thảo những nét uyển chuyển, bay bổng tặng du khách.

Ông Lý tâm sự: “Đầu xuân khai bút là phong tục của những hàn nho học sĩ xưa mỗi độ xuân về. Khai bút là khai học vấn, khai tâm…. Cái tâm trong sáng mới viết lên nét chữ đẹp, gửi gắm nhiều ước vọng trong năm mới. Viết lên những nét chữ đầu tiên của một năm mới có một ý nghĩa hết sức nhân văn gắn liền với tục xin chữ. Với ý nghĩa nhân văn sâu sắc của lệ khai bút đầu xuân, tôi mong muốn lệ này không chỉ duy trì ở một số người dân đất Cảng mà còn hướng tới toàn xã hội quan tâm gìn giữ, nhân lên nét đẹp văn hóa này qua lễ hội khai bút được tổ chức vào dịp đầu Xuân”.

Ccác em học sinh khai bút

Mong muốn của ông đồ Lê Thiên Lý trở thành hiện thực khi trên mảnh đất Dương Kinh xưa, nay trong không khí đất trời vào xuân, huyện Kiến Thụy là địa phương đầu tiên ở Hải Phòng tổ chức lễ hội độc đáo, giàu ý nghĩa truyền thống này.

Mưa xuân mỗi lúc một nặng hạt hơn nhưng xung quanh lễ đài khai bút, ai cũng cố gắng chen chân vào vị trí tốt nhất để được chứng kiễn lễ khai bút diễn ra trang nghiêm, long trọng.

Từ ngoài cổng khu tưởng niệm Vương triều Mạc, từng đoàn người đông đúc chen chân cùng đoàn rước kiệu, bát biểu, bài vị tôn vinh đạo học. Trong các bộ trang phục xưa, các cụ ông, cụ bà phấn khởi tiến vào lễ đài, nơi diễn ra lễ hội khai bút. Các em học sinh trong trang phục của các trí sĩ xưa trang nghiêm, thành kính rước bài vị tôn vinh đạo học.

Lễ khai bút đậm chất dân gian truyền thống

Trên bài vị nổi bật các hàng chữ “trung, hiếu, dũng, trí, tài, đức…”.Tiếng trống vang lên từng hồi báo hiệu giờ cử hành lễ khai bút bắt đầu.

Với giọng đọc trầm ấm, vang vọng, đại diện Ban tổ chức lễ hội đọc chúc thư ôn lại truyền thống của Dương Kinh xưa là vùng đất phát tích đạo học: “Trường học khắp nơi rộng mở/khoa thi sỹ tử chen chân/vạn cổ lưu truyền/danh thơm muôn thưở/thể phách còn mãi với đất trời/non sông thanh bình mọi vẻ/thần dân ca ngợi muôn phương”.

Ông đồ Lê Thiên Lý thảo những nét chữ uyển chuyển trong ngày hội

Nay, con cháu vùng đất Kiến Thụy dâng lễ tỏ lòng ngưỡng mộ, tiếp bước anh hùng, long đao càng sáng, thần bút mãi linh thiêng, con đường thịnh vượng đã quyết là thành, khắp nẻo khóa sinh đã thi là đỗ…Giữa không khí linh thiêng, ông đồ Lê Thiên Lý thắp 5 nén nhang, vái 5 vái, lấy cuộn giấy điều từ hương án đưa lên ngang trán rồi kính cẩn nghiêng mình vái trước hương án.

Sau đó, ông ra bàn “múa bút” viết lên 2 bức thư pháp với nét chữ rồng bay, uốn lượn: “Học” và “Đan tâm báo quốc”. Ông Lê Thiên Lý điềm tĩnh giải thích từng nét chữ trong bức thư pháp của mình. Chữ học gồm 2 phần phía trên hiển thị mái trường gồm sách, vở, bút, nghiên, lời răn dạy của tổ tiên, ông bà, cha mẹ, thầy cô giáo.

Rước bài vị đạo học.

Phía dưới mái trường là chữ tử chính là học trò. Học là thu nhận kiến thức, luyện tập kỹ năng do người khác truyền lại. Học là sự đọc đi đọc lại nghiền ngẫm cho nhớ. Người xưa có câu: “Ấu nhi học, tráng nhi hành” (Bé thì phải học, lớn lên mới làm được việc”.

Qua bức thư pháp chữ học, nhà thư pháp Lê Thiên Lý mong muốn lớp trẻ: “học nữa, học mãi” như lời dạy của Lê nin. Bức thư pháp “Đan tâm báo quốc” viết bằng chữ thảo lấp lánh giữa sân điện thờ vương triều Mạc thể hiện khí thế vươn lên của tuổi trẻ mừng Đảng, mừng Xuân mừng đất nước.

Sau phần khai bút của ông đồ Lê Thiên Lý, 12 em học sinh giỏi đại diện cho các trường học trên địa bàn huyện lần lượt dâng hương, khai bút viết lên những mong muốn của mình trong dịp đầu xuân năm mới.

Rời khu tưởng niệm khu tưởng niệm vương triều Mạc những ngày đầu xuân mới, du khách lòng thành cầu nguyện năm mới may mắn mọi sự tốt đẹp. Những người xin được nét chữ đẹp của ông đồ tại lễ hội khai bút phấn khởi như vừa may mắn có được chút lộc xuân đem về nhà trong năm mới./.

Hồ Hương