Dự án Trung Quốc trên núi Hải Vân: Thừa Thiên-Huế làm "chuyện đã rồi"?

Không ảnh hưởng đến an ninh quốc phòng?

Trước sự phản ứng mạnh mẽ từ nhiều phía đối với việc cấp phép cho dự án “Khu du lịch nghỉ dưỡng quốc tế World Shine - Huế” của nhà đầu tư Trung Quốc tại khu vực mũi Cửa Khẻm (nơi núi Hải Vân đâm ra biển), chiều 20/11, UBND tỉnh Thừa Thiên – Huế (TT-H) đã tổ chức họp báo để giải trình với công luận.

Đại tá Trần Đình Phòng, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Thừa Thiên - Huế trả lời phỏng vấn báo chí tại cuộc họp báo chiều 20/11 về dự ánWorld Shine - Huế của nhà đầu tư Trung Quốc tại khu vực mũi Cửa Khẻm (Ảnh: Báo Phụ Nữ TP.HCM)

Qua tường thuật trên các báo thì tại đây, Đại tá Trần Đình Phòng, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh TT-H đã đưa ra những đánh giá về tính chất an ninh quốc phòng của vị trí mà dự án khu du lịch nghỉ dưỡng quốc tế World Shine - Huế được cấp phép.

Theo báo Người Lao Động, Đại tá Trần Đình Phòng xác định: “Khu vực đèo Hải Vân có vị trí đặc biệt về mặt quốc phòng, an ninh đối với tỉnh TT-H, TP Đà Nẵng, Quân khu 4 và Quân khu 5. Muốn triển khai các dự án đầu tư vào đây phải có ý kiến của cơ quan quân sự”. Vậy cơ quan quân sự tỉnh TT-H nhận định thế nào về vị trí mà dự án nêu trên được cấp phép?

Theo Báo Phụ Nữ TP.HCM, đối với ý kiến cho rằng tỉnh TT-H cấp phép xây dựng dự án ở vị trí trọng yếu về quốc phòng, Đại tá Trần Đình Phòng cho biết “khu vực cấp cho dự án World Shine - Huế không ảnh hưởng lớn đến an ninh quốc phòng và phòng thủ bờ biển của tỉnh. Toàn bộ các cao điểm ở đây đều được lực lượng quân sự của tỉnh và Quân khu 4 khống chế, có thể kiểm soát được các tình huống xấu xảy ra”.

"Khu vực Cửa Khẻm, qua khảo sát của chúng tôi, chủ yếu nằm ven các trụ điểm và chạy dọc ven vịnh Đà Nẵng và phía Nam Lăng Cô. Khu này thấp, sát mép biển, không có bến thuyền, xa các trục giao thông, xa các khu vực các điểm cao bố trí có liên quan đến quốc phòng. Chúng tôi đã làm khảo sát, đã báo cáo với Bộ Tư lệnh quân khu 4, Bộ Quốc phòng” – Đại tá Trần Đình Phòng nói (theo tường thuật của báo Phụ Nữ TP.HCM).

Tương tự, trên Báo Pháp luật TP.HCM, khi PV báo Tuổi Trẻ tham dự cuộc họp báo đặt vấn đề: “Lãnh đạo Quân khu V đã khẳng định đây là một vị trí quan trọng, ảnh hưởng lớn đến việc thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ Việt Nam” thì Đại tá Trần Đình Phòng trả lời: “Quân khu V thấy vậy nhưng ở khu vực chúng tôi nó chưa đến mức độ nghiêm trọng. Chúng tôi đã cho phép thì chắc chắn phải có phương án xử lý!”.

Ý kiến của các tướng lĩnh chỉ là “quan điểm cá nhân”?

Trước đó, như Infonet đã phản ảnh, sau khi có thông tin về việc tỉnh TT-H cấp phép cho dự án World Shine - Huế của Trung Quốc tại khu vực mũi Cửa Khẻm thì hàng loạt tướng lĩnh, sĩ quan quân đội như Đại tá Thái Thanh Hùng, nguyên Chỉ huy phó Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh QN-ĐN (cũ) và TP Đà Nẵng; Thiếu tướng Nguyễn Quy Nhơn, Phó Tư Lệnh Quân khu 5; Trung tướng Lê Chiêm, Tư lệnh Quân khu 5 đã lên tiếng phản đối.

Đặc biệt, Trung tướng Bế Xuân Trường, Phó Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam, Ủy viên Ủy ban Quốc phòng và an ninh của Quốc hội nêu rõ, đây là vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về quốc phòng, an ninh. Quan điểm của Bộ Quốc phòng là hết sức ủng hộ các địa phương phát triển kinh tế nhưng với những dự án ảnh hưởng tới an ninh quốc gia, ở những khu vực chiến lược như vậy thì tuyệt đối không được làm. 

Nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Văn Vinh cũng đồng quan điểm khi nhấn mạnh đèo Hải Vân là vị trí chiến lược về an ninh quốc phòng, nhất là trong việc phòng thủ bảo vệ đất nước. Nếu chiếm được đèo Hải Vân thì sẽ dễ dàng chia cắt đất nước, dễ dàng quan sát và khống chế trên biển. Do vậy, không được cho các dự án có yếu tố nước ngoài thực hiện ở đây, không được phép vì mục tiêu kinh tế mà bỏ qua nhiệm vụ quan trọng là bảo vệ an ninh quốc phòng. Kể cả các đơn vị trong nước muốn thực hiện thì cũng bắt buộc phải xin ý kiến Bộ Quốc phòng và phải được Chính phủ đồng ý.

Ngay cả Trung tướng Nguyễn Quốc Thước, nguyên Tư lệnh Quân khu 4 cũng chỉ rõ, từ vị trí dự án World Shine – Huế được cấp phép chỉ cần kẻ một đường ngang là sự thống nhất của lãnh thổ đã không còn nữa. Và cũng đường ngang đó có thể chạy thẳng đến tận đảo Hải Nam (Trung Quốc). Như thế cả trong và ngoài vịnh Bắc Bộ đều sẽ bị chia cắt.

“Ngay khi biết được thông tin có dự án của nước ngoài ở đây, tôi đã gọi điện trực tiếp chất vấn Bộ chỉ huy Quân sự TT-H vì sao lại đồng ý. Các anh ấy có nói rằng do cấp ủy đã đồng ý. Tôi nói như thế là không được. Tôi cũng đề nghị Chính phủ, Bộ Quốc phòng không cho phép thực hiện dự án” - Trung tướng Nguyễn Quốc Thước nói.

Tại cuộc họp báo chiều 20/11, các ý kiến này cũng được PV các báo nêu lại. Và đây là câu trả lời của Đại tá Trần Đình Phòng: “"Đó chỉ là một số ý kiến cá nhân, hiện nay chúng tôi đang chờ các văn bản trả lời chính thức của Bộ Quốc phòng cũng như của Quân khu 4” (theo báo Phụ nữ TP.HCM).

“Hiện nay cũng có một số ý kiến của các vị tướng lĩnh quân đội phát biểu trên các phương tiện thông tin đại chúng, nhưng đó là ý kiến cá nhân chứ không phải quan điểm của Quân khu 4 và Bộ Quốc phòng” (theo báo Thanh Niên); “Phát biểu của các tướng lĩnh là quan điểm cá nhân, chúng tôi phải chờ kết luận chính thức của Bộ Quốc phòng” (theo báo Pháp luật TP.HCM)...

Đang chờ “kết luận chính thức của Bộ Quốc phòng”...

Vậy tỉnh TT-H đã “chờ kết luận chính thức của Bộ Quốc phòng” thế nào? Như trên đã nêu, chính Đại tá Trần Đình Phòng khẳng định: “Muốn triển khai các dự án đầu tư vào đây phải có ý kiến của cơ quan quân sự”. Theo báo Phụ Nữ TP.HCM, Đại tá Trần Đình Phòng cho biết: “Chúng tôi đã làm khảo sát, đã báo cáo với Bộ Tư lệnh quân khu 4, Bộ Quốc phòng và đang chờ trả lời bằng văn bản. Trong tuần tới sẽ có một đoàn của Bộ Quốc phòng vào khảo sát hết khu vực Cửa Khẻm để có văn bản trả lời chính thức”. 

Báo Thanh Niên tường thuật chi tiết hơn phát biểu của Đại tá Trần Đình Phòng về vấn đề này: “Ngày 14/10 vừa qua, UBND tỉnh có triệu tập cuộc họp để xem xét báo cáo quy hoạch chi tiết dự án, chúng tôi thấy có một số nội dung liên quan đến an ninh quốc phòng nên đã đề nghị UBND tỉnh có văn bản chính thức báo cáo với Quân khu 4 và Bộ Quốc phòng để xin ý kiến. UBND tỉnh cũng giao nhiệm vụ cho Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh xin ý kiến của Bộ Tư lệnh Quân khu 4 và Bộ Quốc phòng về khu vực này.

Ngày 17/11, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh đã có văn bản xin ý kiến của Quân khu 4 và Bộ Quốc phòng về khu vực 199 ha này. Hiện nay, sau khi chúng tôi xin ý kiến thì Bộ Quốc phòng cũng đã có ý kiến và cho biết sẽ cử đoàn cán bộ chức năng vào khảo sát lại khu vực này để có ý kiến chính thức có được đầu tư hay không ở khu vực này”.

Như vậy, chính Đại tá Trần Đình Phòng xác nhận đến thời điểm này Bộ Quốc phòng vẫn chưa có kết luận chính thức về việc có cho phép các dự án đầu tư, đặc biệt là dự án đầu tư có yếu tố nước ngoài vào khu vực mũi Cửa Khẻm hay không, và phải trong tuần tới mới cử đoàn vào khảo sát.

Tại sao cấp giấy chứng nhận đầu tư?

Thế nhưng theo báo cáo của UBND tỉnh TT-H tại cuộc họp báo chiều 20/11 thì Ban quản lý Khu kinh tế Chân Mây – Lăng Cô đã cấp giấy chứng nhận đầu tư cho dự án World Shine – Huế từ năm 2013 với thời hạn 50 năm, và hiện Công ty cổ phần Thế Diệu đã triển khai một số bước ban đầu. Như vậy, có phải UBND tỉnh TT-H “cầm đèn chạy trước ô tô”, hoặc muốn đặt mọi việc vào tình thế “chuyện đã rồi”?

Báo cáo của UBND tỉnh TT-H cho rằng “việc cấp giấy phép cho dự án được triển khai theo đúng quy trình, trình tự thủ tục theo quy định Thẩm quyền cấp phép đầu tư thuộc BQL Khu kinh tế Chân Mây – Lăng Cô” vì “đây là dự án không thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ quy định tại Điều 37 Nghị định số 108/2006/NĐ-CP ngày 22/9/2006 của Chính phủ”.

Đồng thời báo cáo này cho biết thêm: “Hiện nay tỉnh TT-H đang chỉ đạo Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh xin ý kiến Quân khu 4 và Bộ Quốc phòng về an ninh quốc phòng trước khi phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho nhà đầu tư”.

Chưa nói đến việc UBND tỉnh TT-H cho rằng dự án này “không thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ” là đúng hay sai (dù Chính phủ đã yêu cầu báo cáo gấp về dự án này), thì việc tỉnh này “đang chỉ đạo xin ý kiến Quân khu 4 và Bộ Quốc phòng về an ninh quốc phòng trước khi phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho nhà đầu tư” cũng đã đặt ra nhiều câu hỏi.

Nếu đã xác định “dự án này không thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ” thì sao UBND tỉnh TT-H còn phải “xin ý kiến Quân khu 4 và Bộ Quốc phòng về an ninh quốc phòng”? Nếu qua kiểm tra thực tế, Bộ Quốc phòng xác định khu vực mũi Cửa Khẻm không được phép tiếp nhận các dự án đầu tư có yếu tố nước ngoài thì sao? Rõ ràng là UBND tỉnh TT-H không thể “phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho nhà đầu tư”!

Lẽ ra, theo đúng quy trình, trước hết tỉnh TT-H cần đánh giá đúng tầm mức trọng yếu của vị trí dự định cấp phép cho dự án World Shine – Huế để tham khảo ý kiến của địa phương giáp ranh là TP Đà Nẵng và xin ý kiến các cơ quan chức năng TƯ mà cụ thể là Bộ Quốc phòng. Và chỉ cấp giấy chứng nhận đầu tư sau khi có sự đồng thuận của các bên liên quan, để rồi trên cơ sở đó triển khai tiếp các bước phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho nhà đầu tư.

Tuy nhiên UBND tỉnh TT-H, Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh, BQL Khu kinh tế Chân Mây – Lăng Cô đã thực hiện quy trình ngược, dẫn tới sự vội vã trong việc cấp giấy chứng nhận đầu tư. Nếu xảy ra trường hợp “không thể phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho nhà đầu tư” do không được Bộ Quốc phòng chấp thuận sau khi kiểm tra, khảo sát thực tế thì tỉnh TT-H sẽ làm gì với cái giấy chứng nhận đầu tư đã cấp cho Công ty cổ phần Thế Diệu?

Sẽ rút lại giấy phép này (kèm theo đó là các khoản bồi thường mà theo dư luận là sẽ do ngân sách TT-H, tức tiền đóng thuế của người dân tỉnh này) hay sẽ cố “làm mình làm mẩy” với các cơ quan chức năng TƯ để mọi việc được “thông quan”?