ĐBQH Lê Như Tiến day dứt về nạn "chạy chức, chạy quyền"

Bên hành lang Quốc hội ngày 29/3, ĐBQH Lê Như Tiến – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội đã có những chia sẻ day dứt về “nạn chạy chức, chạy quyền".

Tại Hội nghị toàn quốc ngành tổ chức xây dựng Đảng năm 2016 Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng có nêu ra vấn đề "chạy chức, chạy quyền", đặt câu hỏi “ai chạy, chạy ai?”. Quan điểm của ông về vấn đề này thế nào?

Tôi nghĩ Tổng Bí thư đưa ra câu hỏi như thế thì các cơ quan phải có trách nhiệm trả lời là "chạy ai và ai chạy". Tức là đối tượng chạy và đối tượng được người ta chạy đến. Đó chính là cái mà bản thân tôi cũng thấy rất băn khoăn. Vì chúng ta có cả một bộ máy lớn như thế bảo vệ pháp luật mà vẫn để cho một đồng chí lãnh đạo cao cấp phải hỏi một câu là “ai chạy, chạy ai?”, điều này rất trăn trở, rất day dứt.

ĐBQH Lê Như Tiến - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội

Cũng nhìn thẳng vào sự thật là cái gì cũng "chạy". Trong đề bạt bổ nhiệm phải "chạy" đề bạt bổ nhiệm lên chức lên quyền. Rồi bây giờ lại còn có cả khái niệm "chạy luân chuyển" nữa. Rồi trong giáo dục "chạy trường chạy lớp", "chạy bằng chạy cấp", trong y tế phải "chạy" mới được vào chữa bệnh những bệnh viện có trình độ kỹ thuật khá, trong các lĩnh vực khác  cũng như thế…Trách nhiệm người đứng đầu các lĩnh vực ấy ở đâu?

Cử tri nói với tôi, doanh nghiệp bây giờ muốn có một dự án tốt, có hiệu quả bây giờ cũng phải "chạy", gọi là "chạy dự án". Rồi "chạy" đầu tư, "chạy" cả kinh phí nữa, đó là những cái không bình thường trong một xã hội chúng ta. Câu hỏi này phải được người đứng đầu các cơ quan tổ chức, thậm chí đứng đầu các địa phương phải trả lời: Trong địa phương mình có không? Có thì ở những lĩnh vực nào là nhiều và giải pháp ngăn ngừa là gì?...

Chuyện "chạy chức, chạy quyền" từ lâu nay vẫn râm ran, nhưng địa chỉ "chạy" cụ thể vẫn trong bóng tối. Theo ông nguyên nhân từ đâu?

Nguyên nhân có nhiều. Đầu tiên phải là quyết tâm của người đứng đầu. Nếu họ quyết tâm thì sẽ chỉ ra cho bằng được. Nhưng cái này lại có hai mặt, nếu quyết tâm phanh phui ra thì người đứng đầu bị ảnh hưởng. 

Phanh phui ra lại hóa ra trong địa phương mình, ngành mình có "chạy chức chạy quyền", cho nên có thể khi có họ cũng có thể vun vén, lấp liếm đi, đậy lại để cho cơ quan nơi mình đứng đầu là cơ quan trong sạch. Rồi cũng có quyết tâm chính trị chưa cao tới mức để cho họ mạnh dạn phanh phui.

Đây là mặt tốt nhưng đồng thời cũng là mặt trái của quy định pháp luật, nếu để xảy ra tình trạng tham nhũng tiêu cực thì người đứng đầu cơ quan tổ chức đó phải chịu trách nhiệm. Vì nếu phanh phui ra có khác gì "vạch áo cho người xem lưng", tự lấy gạch ghè vào chân mình. Như thế rõ ràng người đứng đầu phải chịu trách nhiệm, còn lợi thì chưa thấy đâu.

Việc này cũng phải quy định, nếu người đứng đầu chủ động tìm ra được những tiêu cực tham nhũng "chạy chức chạy quyền" như thế thì người đứng đầu phải được biểu dương, giảm nhẹ đi trách nhiệm người đứng đầu, có như thế người ta mới dũng cảm phanh phui.

Theo ông để tìm ra được manh mối và những địa chỉ "chạy" cụ thể nên bắt đầu từ đâu?

Thời gian vừa qua các vụ việc tham nhũng tiêu cực được phanh phui lại không xuất phát từ các cơ quan nhà nước phát hiện mà chủ yếu do cơ quan truyền thông, báo chí, nhân dân, cử tri phát hiện ra.

Nếu việc "chạy chức, chạy quyền" ở đâu thì phải điều tra ở đấy. Trước hết là cơ quan phụ trách về mặt nhân sự, còn nếu "chạy trường, chạy lớp" thì cũng phải tìm ra nơi quản lý học sinh thì họ mới "chạy" được. "Chạy" ở đâu thì phải tìm đến đó, chứ còn cứ đứng đó, song bảo ở đâu đó thôi còn đơn vị tôi thì không có.

"Chạy chức, chạy quyền" thì đã rõ nhưng còn tới luân chuyển cũng "chạy" nữa thì….?

"Chạy" chứ, giờ họ "chạy" hết. Ai quyết định luân chuyển phải kiểm tra người đó, ai có thẩm quyền cho việc quyết định luân chuyển phải kiểm tra chính chỗ đó. Ví dụ luân chuyển cấp Sở chắc hẳn là phải cơ quan tổ chức cán bộ trình lên cấp có thẩm quyền. Nếu như ở cấp trung ương cũng phải xem lại cơ quan quản lý nhân sự ở cấp trung ương…

Tình trạng "chạy chức, chạy quyền" rồi giờ là cả "chạy luân chuyển", phải chăng do chúng ta đã không mạnh dạn giáng chức vài Bộ trưởng để làm gương như có ĐBQH phát biểu trên nghị trường?

Vừa rồi có ĐBQH phát biểu, có nói trong cả nhiệm kỳ người đứng đầu không ra một quyết định kỷ luật ai, đó cũng là cái tâm tốt nhưng quản lý nhà nước không thể thế được. Ai làm tốt phải khen, ai không làm tốt thì phải có hình thức kỷ luật, thậm chí là cách chức hoặc giáng chức, chứ không thể để trong cả nhiệm kỳ không kỷ luật ai.

Như Bộ trưởng Đinh La Thăng, đã cách chức, hoặc đề nghị cách chức một số vị quản lý công trình như Cảng hàng không quốc tế Đà Nẵng, Tổng công ty đường sắt…. Có người cho là nặng nề nhưng làm thế mới có thể răn đe người khác.