Daily Times: Nga sẽ “cắm rễ” lâu dài tại Trung Đông

Tổng thống Nga Putin, Quốc vương Ả rập xê út Salman

Theo tác giả bài phân tích viết gửi Daily Times, nếu như đồng minh lâu năm của Mỹ tại Trung Đông là Ả rập Xê út đã sẵn sàng hợp tác cùng Nga và đang tiến hành thảo luận phương án nhanh chóng giải quyết cuộc khủng hoảng Syria thì điều đó có nghĩa là bối cảnh tình hình khu vực này đang có những thay đổi triệt để.

Theo đó, khác với Washington, Moscow đã xây dựng được kế hoạch hành động và có khả năng áp dụng một chính sách linh hoạt khi hợp tác với các quốc gia chủ chốt ở Trung Đông.

Nhận định trong bài viết gửi Daily Times, nhà phân tích chính trị Nisar Ahmed Khan cho rằng chuyến thăm Nga mới đây của Quốc vương Ả rập Xê út mang một ý nghĩa lịch sử. Đây là chuyến thăm đầu tiên của một quốc vương Ả rập Xê út đến Nga. Ngoài ra, chuyến thăm này cũng là dấu hiệu cho thấy sự thay đổi không thể tránh khỏi trong bàn cờ địa chính trị Trung Đông, nơi mà Nga đang dần trở thành đối tác quan trọng.

Chuyên gia Nisar Ahmed Khan cho rằng chuyến thăm Nga của Quốc vương Ả rập Xê út “mang tính chất thời đại”. Nga và Ả rập Xê út trong quá khứ đã có những mối quan hệ khá phức tạp, nhất là trong thời kỳ Chiến tranh lạnh. Và hiện trong cuộc khủng hoảng Syria El Riyadh vẫn đang ủng hộ lực lượng nổi dậy, còn Nga lại ủng hộ mạnh mẽ chế độ của Tổng thống Syria Bashar al-Assad.

Trong bối cảnh này, chuyên gia Nisar Ahmed Khan cho rằng, chuyến thăm Nga của Quốc vương Ả rập Xê út có ý nghĩa rất quan trọng: “Nếu như đồng minh lâu năm của Mỹ có thể chia sẻ miếng bánh mỳ với Nga như đã từng xảy ra thì điều đó cho thấy rõ ràng có điều gì đó đang xảy ra”.  Nga rõ ràng đang gia tăng mạnh mẽ ảnh hưởng ở Trung Đông và Quốc vương Salman muốn thảo luận với Tổng thống Putin về thỏa thuận cuối cùng về vấn đề Syria.

Tổng thống Nga Putin, Tổng thống Mỹ Donald Trump

Sự thay đổi cán cân quyền lực này có thể là do Mỹ đang rút khỏi Trung Đông. Mặc dù Tổng thống Mỹ Donald Trump đang gia tăng căng thẳng trong quan hệ với Iran nhưng Mỹ vẫn chưa thực sự có chính sách rõ ràng với khu vực này. Do đó, các đồng minh của Mỹ “đã công khai tán tỉnh Nga dù động thái này được thực hiện một cách khéo léo”.

Nếu như Mỹ muốn thay đổi tình hình này thì điều cần thiết là Mỹ phải ngừng coi khu vực này là khu vực ảnh hưởng tuyệt đối của Mỹ và thừa nhận các mâu thuẫn, xung đột trong khu vực này. Trong thời gian diễn ra khủng hoảng cô lập Qatar, nơi mà Mỹ có căn cứ quân sự lớn nhất ở nước ngoài, Washington đã chọn phương án trung lập vì sợ ủng hộ bên này sẽ làm mất lòng bên kia. Hậu quả, Mỹ bị đánh giá là yếu thế và vô dụng trong giải quyết vấn đề này.

Nga gần như ngay lập tức tận dụng lấy cơ hội này khi có cách tiếp cận rất linh hoạt. Nga đang đẩy mạnh hợp tác với tất cả các quốc gia trong khu vực và vẫn đảm bảo giữ được niềm tin của các đối tác trong khu vực này. Ví dụ như Tổng thống Nga Putin vừa thành công trong việc thỏa thuận với Israel về sự hiện diện của Iran trên lãnh thổ Syria, vừa thay đổi đáng kể tình hình Syria và thiết lập được các khu vực phi leo thang căng thẳng ở quốc gia này. Qua đó, Nga đã chứng minh được khả năng ngoại giao và tiềm lực quân sự của mình. Điều này khiến các quốc gia Trung Đông không thể bỏ qua vai trò của Nga khi muốn tiến hành đàm phán về vấn đề nào đó.

Về phần mình, Ả rập xê út đang tìm kiếm ở Nga vai trò trung gian trong các cuộc đàm phán với Iran và các đối thủ cạnh tranh khác trong khu vực mà Nga có quan hệ tốt đẹp. Và để đạt được mục đích này, Ả rập xê út cần phải ngừng “theo đuôi Mỹ” và thiết lập sự cân bằng giữa Moscow với Washington. Đổi lại Moscow sẽ đảm bảo Iran không can thiệp vào các lĩnh vực lợi ích trực tiếp của Ả rập xê út. Tuy nhiên, đây sẽ là nhiệm vụ không đơn giản với Ả rập xê út.

“Như vậy, sự thay đổi bối cảnh địa chính trị ở Trung Đông cho thấy vai trò chủ đạo của Mỹ đang dần mất đi và ảnh hưởng của Nga đang gia tăng. Điều này mở ra một chương mới trong quan hệ giữa Nga với Ả rập xê út, đồng thời tạo sự cân bằng hơn về cán cân lực lượng trong khu vực”- chuyên gia Nisar Ahmed Khan đánh giá.

Trong bối cảnh Trung Đông đầy bất ổn như hiện nay, Moscow đang thể hiện mình là lực lượng ổn định, là một đối tác đấu tranh mạnh mẽ chống các siêu cường đang cố gắng hành động đơn phương và can thiệp vào công việc của các nước khác. Và Nga sẽ tiếp tục hiện diện lâu dài tại Trung Đông.