Chuyển học phí, viện phí sang cơ chế giá dịch vụ

Trình bày Tờ trình về dự án Luật phí và lệ phí tại nghị trường sáng 26/5, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, đến nay một số khoản phí có tác động lớn đến người dân như học phí, viện phí đã và đang chuyển sang cơ chế giá theo quy định của Luật chuyên ngành nên để thu hút nguồn lực xã hội đầu tư cung cấp dịch vụ công, cần thiết phải rà soát để chuyển một số khoản phí này sang cơ chế giá dịch vụ.

Theo nội dung Tờ trình dự án Luật phí và lệ phí sẽ đưa ra khỏi danh mục phí 18 khoản, trong đó có một số khoản phí đáng chú ý như phí niêm phong, kẹp chì hải quan; phí chứng nhận xuất xứ hàng hoá, phí đấu thầu, học phí, viện phí, phí kiểm định đo lường chất lượng...

Bổ sung 15 khoản phí đã được quy định tại các Luật chuyên ngành, như phí bay qua vùng trời, phí công chứng, phí sử dụng kho số viễn thông,....

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng: Bỏ viện phí, học phí ra khỏi danh mục phí sẽ khuyến khích thu hút vốn đầu tư tư nhân vào dịch vụ công.

Sẽ có 12 khoản lệ phí được đưa ra khỏi danh mục, gồm 8 khoản lệ phí đã được quy định trong danh mục lệ phí nhưng đến nay chưa thu, dừng thu; 4 khoản lệ phí bãi bỏ để cải cách thủ tục hành chính và bổ sung thêm 9 khoản lệ phí đã được quy định tại các Luật chuyên ngành.

Bộ trưởng Tài chính khẳng định, việc bỏ một số loại phí, lệ phí ra khỏi luật sẽ phản ánh đầy đủ nguồn thu từ phí, lệ phí vào NSNN, đảm bảo minh bạch trong quản lý, sử dụng nguồn thu từ phí, lệ phí. Đồng thời nhằm thu hút các nguồn lực cho phát triển dịch vụ sự nghiệp công.

Thẩm tra dự án Luật phí và lệ phí, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Phùng Quốc Hiển nhất trí như tờ trình của Chính phủ chuyển học phí, viện phí ra khỏi phạm vi điều chỉnh của Luật Phí và lệ phí để thực hiện theo cơ chế giá dịch vụ. Bởi theo Ủy ban Tài chính Ngân sách, các khoản thu này đã được quy định tại Luật Khám bệnh, chữa bệnh và Luật Giá. Theo đó, viện phí và học phí sẽ thuộc nhóm các hoạt động dịch vụ do Nhà nước định giá nhằm khuyến khích đẩy nhanh thực hiện xã hội hóa, thu hút đầu tư để phát triển dịch vụ.

Tuy nhiên, đây là các lĩnh vực tác động mạnh đến đời sống của mọi tầng lớp dân cư, nên Ủy ban Tài chính Ngân sách nên đề nghị Chính phủ cần báo cáo rõ với Quốc hội về lộ trình, cơ chế quản lý và tác động xã hội đối với nội dung này.

Đối với Lệ phí trước bạ, Ủy ban Tài chính Ngân sách cho rằng, thu lệ phí trước bạ đi kèm với nó là Nhà nước thực hiện việc xác lập quyền sở hữu và sử dụng về tài sản của công dân. Do vậy, Ủy ban Tài chính Ngân sách nhất trí quy định khoản thu lệ phí trước bạ trong danh mục lệ phí như quy định của dự thảo Luật.

Song Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Phùng Quốc Hiển lưu ý, hiện nay cơ chế thu lệ phí trước bạ đối với ô tô chở người dưới 10 chỗ ngồi và xe gắn máy được quy định mức thu theo tỷ lệ khác nhau giữa các địa phương, dẫn đến thiếu thống nhất về mức thu, chưa bình đẳng về nghĩa vụ của công dân trên phạm vi toàn quốc. Do vậy, Ủy ban Tài chính Ngân sách đề nghị cần quy định tỷ lệ thu về một mức đối với từng loại tài sản để đảm bảo tính thống nhất, hợp lý đối với khoản thu này. Cũng có ý kiến đề nghị giữ nguyên như quy định hiện hành nhằm hạn chế số lượng ô tô, xe máy tại các thành phố và đô thị lớn.

Ngoài ra, một số khoản phí, lệ phí có số thu thấp, gây bức xúc cho người dân như phí sử dụng lề đường, lòng đường, vỉa hè, phí giao thông đối với xe gắn máy... Ủy ban Tài chính Ngân sách đề nghị Chính phủ cần tiếp tục nghiên cứu, rà soát, có thể bãi bỏ một số khoản phí, lệ phí này.

Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng, trong thực tế việc sử dụng lề đường, lòng đường, vỉa hè để phục vụ cho trông giữ xe, kinh doanh dịch vụ là cần thiết, do vậy cần giữ lại khoản thu này. Bên cạnh đó, cần tăng cường các biện pháp quản lý để đảm bảo trật tự, an toàn giao thông, tránh thất thu cho NSNN.

Dự kiến Luật phí và lệ phí có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2017.