Chương trình Táo quân bị phản đối vì “kỳ thị” cộng đồng người LGBT

Trung tâm ICS, đơn vị cùng iSEE viết thư ngỏ gửi cho VTV phản đối về việc kỳ thị người đồng tính, song tính và chuyển giới trong chương trình Táo quân 2018

Vừa qua, Trung tâm ICS (Tổ chức bảo vệ và thúc đẩy quyền của người LGBT), đơn vị cùng  iSEE (Viện nghiên cứu xã hội, kinh tế và môi trường) viết thư ngỏ gửi VTV phản đối việc trong nhiều năm hình ảnh Bắc Đẩu (diễn viên Công Lý thủ vai) trong chương trình Táo quân đại diện cho cộng đồng người đồng tính, song tính và chuyển giới (LGBT) luôn là đối tượng bị mang ra làm trò cười, đưa thông tin sai lệch, thậm chí xúc phạm với ngôn từ tệ hại.

Trao đổi với phóng viên Báo điện tử Infonet, ông Huỳnh Minh Thảo, Quản lý truyền thông ICS cho biết: Hình ảnh Bắc Đẩu rõ rệt là người chuyển giới, theo từng năm luôn là đề tài khai thác của các biên kịch, từ các kiểu gây cười bằng hình thể của nhân vật Đẩu (cho khán giả), những câu bông đùa, trêu chọc của các nhân vật khác như Nam Tào, Ngọc Hoàng hay các Táo đều cho thấy đây là nhân vật được khai thác tối đa yếu tố đặc biệt về giới để gây cười.

“Tôi không thể nhớ hết tất cả những câu thoại của các tập Táo quân ở những năm trước, nhưng nhớ mỗi lần nhân vật này xuất hiện thì đều là đề tài bàn tán về cách ăn mặc, trang điểm, làm lố trên sân khấu. Tuy vậy, phải đến năm nay, giọt nước mới tràn ly, khi nhân vật Bắc Đẩu liên tục bị trêu chọc, bêu riếu tấn công về ngoại hình của mình. Cụ thể trong chương trình Táo quân vừa phát sóng dịp Tết vừa rồi,  nhân vật Bắc Đẩu thậm chí còn bị nói là “Con chi sống trên Trời không phải nữ cũng chẳng phải nam” “bọn phụ nữ một nửa”"- ông Huỳnh Minh Thảo nói.

Là những tổ chức đã có nhiều năm hoạt động vì quyền của cộng đồng LGBT, thay mặt tổ chức ông Thảo bày tỏ sự  phản đối việc sử dụng những từ ngữ miệt thị công khai làm tổn thương những thành viên của cộng đồng LGBT chỉ vì đặc điểm cơ thể của họ, cũng như làm khắc sâu thêm những định kiến và phân biệt đối xử trong xã hội với nhóm cộng đồng này.

Viện dẫn cho điều này, thư ngỏ nêu “Năm 1973, Hiệp hội Tâm thần học Hoa Kỳ (APA) đã loại bỏ đồng tính ra khỏi danh sách các bệnh tâm thần. Năm 2010, Hiệp hội Chuyên khoa Thế giới về Sức khoẻ Chuyển giới (WPATH) ra tuyên bố coi việc không theo chuẩn giới không phải là một vấn đề bệnh lý (WPATH Board of Directors, 2010). Tuyên bố này nhấn mạnh: “việc thể hiện các đặc điểm giới, bao gồm bản dạng giới mà không liên quan đến giới tính sinh học của một người là một hiện tượng phổ biến và mang tính đa dạng về văn hoá của con người, và không nên bị coi là tiêu cực hay bệnh lý mang tính di truyền”.

Tương tự, trong kỳ kiểm điểm phổ quát (UPR) về quyền con người tại Liên Hợp Quốc năm 2014, Chính phủ Việt Nam đã chấp nhận khuyến nghị của Chile về việc ban hành luật chống phân biệt đối xử nhằm đảm bảo quyền bình đẳng của mọi công dân, bất kể xu hướng tính dục và bản dạng giới.

Năm 2015, Quốc hội Việt Nam đã biểu quyết thông qua Bộ Luật Dân sự (sửa đổi), chính thức hợp pháp hoá quyền chuyển đổi giới tính tại Việt Nam thông qua điều 37: “Việc chuyển đổi giới tính được thực hiện theo quy định của luật. Cá nhân đã chuyển đổi giới tính có quyền, nghĩa vụ đăng ký thay đổi hộ tịch theo quy định của pháp luật về hộ tịch; có các quyền nhân thân phù hợp với giới tính đã được chuyển đổi theo quy định của Bộ luật này và luật khác có liên quan.”

Dựa trên những “bằng chứng” trên, đại diện Trung tâm ICS nhấn mạnh,  bản dạng giới mỗi người sinh ra là khác nhau và là vấn đề riêng tư cần được pháp luật bảo vệ; không một ai có quyền kỳ thị, bêu riếu, xúc phạm người khác chỉ vì sự khác biệt của mỗi cá nhân. Bản thân cộng đồng LGBT tại Việt Nam với những cá nhân đang nỗ lực đóng góp xây dựng đất nước, không có lý do gì nhân phẩm của họ lại bị hạ thấp và làm trò cười cho người khác.

“Điều này đi ngược lại những mục tiêu bình đẳng, đa dạng và tôn trọng quyền con người mà các tổ chức trong nước và quốc tế đang nỗ lực bảo vệ, cũng như các cam kết của Chính phủ Việt Nam. Chúng tôi đồng ý cuộc sống luôn cần sự hài hước và tiếng cười, chương trình giải trí trên truyền hình là cần thiết; nhưng chúng tôi không cho rằng miệt thị người khác, làm tổn thương cộng đồng yếu thế là sự hài hước và nhân văn.

Chúng tôi hoan nghênh sự đóng góp của quý Đài trong sự nghiệp phát triển xã hội chung. Trong hành trình đóng góp đó, chúng ta cần trân trọng các nhóm cộng đồng trong đó có người LGBT. Việc miệt thị bêu riếu cộng đồng LGBT là một hành động cần chấm dứt”-  thư ngỏ nêu.

Trả lời câu hỏi của phóng viên Infonet về việc thông qua thư ngỏ này iSEE mong muốn điều gì, ông Huỳnh Minh Thảo cho hay: "Khi Viện nghiên cứu iSEE và Trung tâm ICS họp lại để phản hồi cho việc này, chúng tôi có 2 mục tiêu, ngoài việc gửi phản hồi đến VTV còn là chia sẻ thông điệp này đến xã hội".

“Chúng tôi đã gửi thư qua email chính thức của Đài truyền hình Việt Nam và đăng tải lên facebook của Viện nghiên cứu iSEE và Trung tâm ICS để chia sẻ với cộng đồng, không chỉ là những thành viên LGBT mà còn là với những ai quan tâm đến sự công bằng của xã hội. Bên cạnh đó, sự lên tiếng của các cơ quan truyền thông cũng là cách giúp chúng tôi lan tỏa thông điệp này.

Là một đối tác của VTV trong rất nhiều những hoạt động, chương trình, chúng tôi tin là đôi bên cùng muốn mang lại những lợi ích cho xã hội, việc lên tiếng này từ iSEE và ICS đều với mục đích đóng góp tích cực đó và phản hồi lại từ phía VTV đôi khi có thể sẽ bằng sự thay đổi”- ông Huỳnh Minh Thảo cho hay.

Tuy nhiên, đến hôm nay VTV chưa có phản hồi chính thức về việc này.