Chật vật thu hồi tài sản tham nhũng “gửi gắm” người thân

Đó là đánh giá của ĐBQH Trần Ngọc Vinh – Phó trưởng đoàn ĐBQH TP. Hải Phòng với báo chí bên hành lang Quốc hội sáng 25/10 xoay quanh chuyện hiệu quả thu hồi tài sản tham nhũng còn quá thấp hiện nay.

Nói chống tham nhũng lâu nay nhưng theo nhiều đánh giá thì tham nhũng vẫn rất phức tạp, chưa thấy chiều hướng giảm. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

Thời gian qua, bằng mọi biện pháp, chúng ta đã phát hiện được một số vụ tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm. Nhưng phải thẳng thắn đánh giá rằng, tỷ lệ thu hồi tài sản tham nhũng chất lượng rất thấp, chỉ hơn mười mấy %. Việc thực hiện các giải pháp phòng ngừa tham nhũng tại nhiều cơ quan, tổ chức, đơn vị còn hình thức, nhất là công tác kê khai tài sản, thu nhập cũng chưa thực sự minh bạch.

ĐBQH Trần Ngọc Vinh (Hải Phòng) Ảnh: VOV

Rõ ràng tài sản tham nhũng bị “lọt lưới” lớn như vậy không chỉ gây thất thoát ngân sách Nhà nước mà dễ dẫn đến tình trạng“hy sinh đời bố, củng cố đời con”, thưa ông?

Tỷ lệ thu hồi tài sản tham nhũng thấp là do tài sản này thường không đứng tên của người trực tiếp tham nhũng mà được “ẩn”, đứng tên bởi những người thân xung quanh như vợ hoặc chồng, con, anh, chị, em…

Để thu hồi tài sản tham nhũng hiệu quả, theo tôi, khi kê khai tài sản không chỉ người thuộc đối tượng kê khai phải kê khai tài sản mà những người thân như vợ hoặc chồng, con của người đó cũng phải kê khai. Có như vậy, chúng ta mới có thể biết tài sản đó đi đâu, nằm ở chỗ nào.

Vấn đề khó ở chỗ, tài sản tham nhũng còn có một khoản “bôi trơn” ở một số cá nhân, tổ chức, đòi hỏi phải có giải pháp với những chế tài cụ thể để điều tra, thu hồi bằng được.

Kê khai minh bạch tài sản, thu nhập được coi là giải pháp phòng ngừa quan trọng để chống tham nhũng, song năm 2013, gần 950.000 người kê khai mà chỉ phát hiện được một người kê khai không trung thực. Vậy theo ông cần làm gì để chống bệnh hình thức trong kê khai tài sản?

Tiêu chí kê khai tài sản rất rõ ràng, nhưng thực sự chưa minh bạch. Liệu có cơ quan nào dám niêm yết bản kê khai này ở nơi cộng cộng, nơi cư trú? Chúng ta đã kiểm tra việc thực hiện này như thế nào? Tôi chưa thấy có một báo cáo tổng kết, đánh giá cụ thể cơ quan nào, địa phương nào làm tốt hay không tốt việc kê khai, minh bạch tài sản, thu nhập. Do vậy vẫn có nơi làm, nơi không, có nơi làm hình thức. 

Đúng là người dân, báo chí thiếu thông tin, không tiếp cận được các bản kê khai tài sản, thu nhập. Theo tôi, chỉ khi nào chúng ta thực hiện kê khai tài sản vừa công khai, vừa minh bạch thì mới đạt được hiệu quả như mong muốn. Cùng với đó, chúng ta cũng phải có chế tài để xử lý mạnh những nơi thực hiện không tốt vấn đề này.

Tiền tham nhũng "cha truyền con nối" nên cơ quan quản lý chật vật trong thu hồi Ảnh: Internet

Tại kỳ họp 7, ông chất vấn nạn tham nhũng “vặt” đang diễn ra phổ biến, gây bức xúc rất lớn trong nhân dân. Đến nay, ông thấy nạn tham nhũng “vặt” đã giảm chưa?

Tôi thấy tình trạng tham nhũng “vặt” không những không giảm mà còn có chiều hướng gia tăng. Nhất là các cấp công quyền ở cơ sở hiện rất hạch sách dân, đi đến đâu không có cái phòng bì thì người dân phải đi lại rất nhiều lần hay bị gây khó khăn. Rồi chuyện sử dụng tài sản chung rất lãng phí, cán bộ công chức đến cơ quan tranh thủ thời gian làm việc một chút rồi… đi chợ hay dùng xe công để đi tham quan. Đây chính là tham nhũng “vặt”. Nhìn từng vụ, hậu quả không lớn, nhưng nếu cộng cả nước, cả bộ máy Nhà nước này thì vô cùng lớn. Nếu chúng ta giải quyết được thì vừa tạo lòng tin trong nhân dân, vừa ngăn chặn được những vụ tham nhũng lớn hơn.

Vậy theo ông phải làm thế nào để công tác phòng, chống tham nhũng thời gian tới đạt hiệu quả như kỳ vọng của người dân?

Theo tôi cần phải có những chế tài thật mạnh. Đầu tiên, đối với những người giữ chức vụ quyền hạn liên quan đến vấn đề kinh tế thì không nên để giữ chức vụ lâu mà phải luân chuyển. Thứ hai, trước khi vào những ngành đó, phải kê khai tài sản thật sự minh bạch và công khai. Thứ ba, khi phát hiện có hành vi tham nhũng thì phải xử lý thật mạnh, phải thu hồi được tài sản tham nhũng, kể cả những người đã về hưu, nghỉ công tác nhưng phát hiện anh tham nhũng trong thời gian đương chức cũng phải chịu trách nhiệm hình sự.

Cùng với đó, phải mở các kênh để nhân dân, cử tri tham gia, phát hiện tham nhũng. Chúng ta cũng phải có những biện pháp để bảo vệ, động viên những người dám tố cáo tham nhũng. Có như thế chúng ta mới phòng, chống tham nhũng hiệu quả!