Canada sẽ nối gót Hoa Kỳ rút khỏi đàm phán TPP?

Sau buổi thảo luận về TPP diễn ra chiều 10/11 tại Đà Nẵng, Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern chia sẻ với các phóng viên rằng cuộc đàm phán về TPP-11 đã phải tạm hoãn do gặp vướng mắc từ phía thành viên Canada.

Khi được hỏi “có điều gì bất thường giữa các thành viên hay không”, Thủ tướng Jacinda Arndern không tiết lộ chi tiết hay quan điểm cuối cùng của các thành viên, mà chỉ cho biết: “Chúng tôi đã gặp vấn đề với kết luận cuối cùng. Tôi không thể cho bạn biết những vấn đề hiện tại là gì. Canada đã đặt vấn đề rằng họ sẽ không cùng tham dự với chúng tôi trong cuộc họp cuối cùng”.

Có nguồn tin cho hay, Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã không tới họp đàm phán TPP-11 tại Đà Nẵng chiều 10/11.

Trước đó, có nguồn tin cho hay, Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã không tới dự phiên đàm phán TPP-11 trong khuôn khổ APEC. Như vậy, các nhà lãnh đạo vẫn tiến hành cuộc họp nhưng đã không thể đưa ra tuyên bố về TPP như dự kiến trong ngày hôm nay.

Trong đêm qua, các trưởng đoàn đàm phán TPP-11 của các nước đã tiến hành họp đến khuya. Mặc dù đại diện Nhật Bản và Mexico khẳng định 11 thành viên đã đạt được thỏa thuận về mặt nguyên tắc cấp Bộ trưởng, song đại diện của Canada lại phản đối khá mạnh mẽ.

Sau cuộc đàm phán, Bộ trưởng Thương mại Canada François-Philippe Champagne viết trên Twitter rằng: “Dù có các thông tin, vẫn chưa có thoả thuận căn bản về TPP”.

Tuyên bố này cũng phản ánh phần nào lập trường của phía Canada thể hiện qua thông điệp của Thủ tướng Trudeau khi ở Hà Nội, đó là: “Canada sẽ không vội vàng ký thoả thuận TPP nếu không có lợi cho Canada”.

Nhận định về đàm phán TPP-11 bên lề APEC tại Đà Nẵng, tiến sĩ Nicholas Chapman, trường Đại học Quốc tế Nhật Bản cho hay, trong giai đoạn chủ trương toàn cầu hóa gặp trở ngại trong khi chủ nghĩa bảo hộ lên ngôi, nếu TPP-11 đạt được nguyên tắc chung, đây sẽ là tín hiệu mạnh mẽ cho thấy tự do hóa thương mại vẫn còn nhiều dư địa trong chương trình nghị sự.

“Tuy nhiên, TPP-11 vẫn cần phải chứng minh vai trò trong việc thúc đẩy tăng trưởng bền vững, sáng tạo và toàn diện”, ông nói.

Chuyên gia cho biết thêm rằng: “Nước Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump đã đưa ra lập trường rõ ràng rằng họ coi trong các thoả thuận thương mại song phương hơn. Việc Mỹ rút khỏi TPP chắc chắn làm giảm đáng kể trọng lượng kinh tế của hiệp định, nhưng TPP-11 hiện cũng bao gồm các nước thành viên có dư địa thương mại song phương lớn với Washington trong tương lai, đặc biệt là với Mexico và Canada, vốn đang đợi tái đàm phán NAFTA với Mỹ”.

Các đàm phán về TPP bắt đầu từ năm 2010 với 8 quốc gia ban đầu là Australia, Brunei, Chile, New Zealand, Peru, Singapore, Việt Nam và Mỹ. Bốn nước còn lại là Nhật Bản, Malaysia, Canada và Mexico đã tham gia sau đó.

TPP-11 là tên gọi của hiệp định giữa 11 thành viên còn lại của TPP sau khi Tổng thống Donald Trump lên nhậm chức đã tuyên bố rút lui. Việc mở lại bất cứ điều khoản nào của 1.500 trang hiệp định TPP được coi là hết sức phức tạp khi các nước đồng ý điều khoản TPP ban đầu đều có những tính toán tổng thể về được - mất với các đối tác, đặc biệt là với thị trường Mỹ - nền kinh tế lớn nhất và thị trường quan trọng nhất cho các nước.