Bộ trưởng VHTTDL nêu giải pháp chặn đà xuống cấp đạo đức xã hội

Một số giá trị đạo đức truyền thống, lối sống văn hóa tốt đẹp của dân tộc đang có biểu hiện mai một. Các giá trị đạo đức mới chưa được quan tâm đúng mức. Hệ giá trị chuẩn về đạo đức, con người thời kỳ mới chưa được hình thành. Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong xã hội và trong cán bộ, đảng viên có chiều hướng gia tăng.

Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện nêu thực trạng đạo đức nghề nghiệp sa sút cả trong những lĩnh vực được xã hội tôn vinh. Lối sống ích kỷ, thực dụng, hưởng lạc, vô cảm có chiều hướng lan rộng. Thói dối trá, đạo đức giả, gian lận trong học hành, bằng cấp; các thủ đoạn chạy chức, chạy quyền, chạy danh, chạy lợi, chạy tội, làm ăn phi pháp, bất chính còn phổ biến;

Bạo lực gia đình, nhất là bạo lực gia đình với người cao tuổi, bạo lực gia đình với trẻ em vẫn xảy ra với nhiều vụ việc nghiêm trọng. Tình trạng ly hôn ở vợ chồng trẻ tăng; mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình thiếu gắn kết, bền chặt.

Theo báo cáo của Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện gửi các ĐBQH, nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên gồm:

Sự tác động từ mặt trái của nền kinh tế vận hành theo cơ chế thị trường; những tác động tiêu cực của quá trình toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế cũng như quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và việc hạn chế tác động tiêu cực của những phương tiện truyền thông mới chưa đạt kết quả cao;

Những bất cập về thể chế, cơ chế, những yếu kém trong lĩnh vực giáo dục, thực thi pháp luật, điều hành kinh tế, quản lý xã hội... ;

Nhiều cấp uỷ Đảng, chính quyền, người đứng đầu chưa quan tâm đúng mức tới việc bồi dưỡng đạo đức, xây dựng lối sống, nâng cao văn hóa ứng xử. Cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chưa gương mẫu;

Công tác quản lý nhà nước còn những hạn chế. Việc triển khai thực hiện chủ trương, chính sách, pháp luật chưa nghiêm, đôi khi còn hình thức. Chưa gắn kết hiệu quả giữa vận động, giáo dục với thực thi pháp luật;

Việc đầu tư nguồn lực cho công tác xây dựng đạo đức, lối sống chưa tương xứng; chưa ngăn chặn hiệu quả sự tác động tiêu cực từ mặt trái của cơ chế kinh tế thị trường;

Sự phối hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội chưa đồng bộ. Chưa phát huy được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội trong xây dựng tư tưởng, đạo đức, lối sống; chưa nhận thức rõ vai trò của gia đình trong việc hình thành nhân cách của mỗi người.

Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện, để ngăn chặn và đẩy lùi sự xuống cấp đạo đức hiện nay, cần có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, của các Bộ, ngành liên quan, mỗi gia đình, các nhà trường và toàn xã hội.

Những giải pháp cụ thể Ngành VHTTDL đang triển khai thực hiện gồm: Xây dựng trình Ban Bí thư ban hành chỉ thị về “Tăng cường bồi dưỡng đạo đức, xây dựng lối sống con người Việt Nam trong giai đoạn hiện nay”; trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định về xét tặng danh hiệu “Gia đình văn hóa”, “Khu dân cư văn hóa”; Nghị định về quản lý hoạt động lễ hội; Nghị định về thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và các hoạt động văn hóa công cộng khác; trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị về “Tăng cường thực hiện nếp sống văn minh của cán bộ, công chức, viên chức trong việc cưới, việc tang”;

Triển khai thực hiện Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 29/3/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc Đẩy mạnh giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình”; “Đề án tuyên truyền, giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình Việt Nam đến 2020”; “Kế hoạch nâng cao hiệu quả công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên các cơ sở đào tạo trực thuộc Bộ VHTTDL giai đoạn 2016-2020”; “Chương trình giáo dục đời sống gia đình đến năm 2020”; “Đề án phát huy giá trị tốt đẹp các mối quan hệ trong gia đình và hỗ trợ xây dựng gia đình hạnh phúc, bền vững đến năm 2020”...;

Thông qua các cuộc vận động, các phong trào xây dựng con người mới với các tiêu chí, chuẩn mực cụ thể được triển khai trong từng lĩnh vực, từng địa phương, những giá trị đạo đức truyền thống quý báu của dân tộc được tôn vinh, gìn giữ, phát huy; nhiều cử chỉ đẹp, lối sống đẹp, lòng nhân ái ngày càng lan tỏa, thấm sâu trong xã hội, góp phần hình thành những giá trị đạo đức mới của con người Việt Nam thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế;

Xây dựng và ban hành các bộ tiêu chí đạo đức, quy tắc ứng xử phù hợp với từng lĩnh vực như: du lịch, gia đình, đào tạo, văn hóa công sở, văn hóa doanh nghiệp...

Bên cạnh đó, cần tiếp tục nâng cao vai trò của giáo dục gia đình theo định hướng “Xây dựng nhân cách người Việt Nam từ giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình”. Phối hợp với các Bộ, Ban ngành tăng cường tuyên truyền, giáo dục đạo đức, lối sống, phát huy hiệu quả phối hợp giáo dục của 3 môi trường “gia đình - nhà trường - xã hội”, góp phần xây dựng con người Việt Nam trong thời kỳ mới.