Bộ trưởng KHĐT: “Chúng ta cũng chỉ là “bãi rác” cho nước ngoài thôi"

Làm rõ hơn các nội dung liên quan đến phát triển công nghiệp phụ trợ (CNPT) trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng, sáng nay (18/11), theo đề nghị của Chủ tịch Quốc hội, Bộ trưởng Kế hoạch Đầu tư (KHĐT) Bùi Quang Vinh đã có phát biểu giải trình thêm.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch & Đầu tư Bùi Quang Vinh: Phát triển CNPT chính là phát triển DN vừa và nhỏ. Hay nói cách khác là khối DN tư nhân của Việt Nam.

Theo Bộ trưởng Vinh, đây là vấn đề lớn của đất nước. Các nước hiện nay thu hút được đầu tư nước ngoài nhiều và có nền kinh tế phát triển đều có nền CNPT phát triển. Nói như vậy để thấy rằng, CNPT hết sức quan trọng. Có CNPT phát triển thì chúng ta mới hấp thu được những công nghệ, cũng như mới có thể thu hút được đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, để tạo ra giá trị gia tăng trong chính nội địa của mình. Còn nếu ta không làm được điều này thì dù có đầu tư nước ngoài nhiều thì giá trị gia tăng của Việt Nam là không có.

“Thực ra, chúng ta cũng chỉ là “bãi rác” cho nước ngoài thôi. Đấy là cái mà các nhà kinh tế nhìn rất rõ”- Bộ trưởng Vinh nói.

Tuy vậy, tư lệnh ngành kế hoạch thừa nhận, dù trăn trở nhiều về CNPT nhưng đây là vấn đề rất khó. Bộ Công thương được chính thức giao nhiệm vụ xây dựng cơ chế, chính sách phát triển CNPT của đất nước. Tuy nhiên, cũng chia sẻ với Bộ Công thương rằng đây là vấn đề không đơn giản. Ngay cả khái niệm, thế nào là CNPT cũng còn đang tranh luận rất nhiều. Phụ trợ có nghĩa là có một cái chính. Chính mà có phụ. Cái nào là chính, cái nào là phụ, phục vụ cho cái chính đó.

“Phát triển CNPT chính là phát triển DN vừa và nhỏ. Hay nói cách khác là khối DN tư nhân của Việt Nam. Nếu trong chính sách CNPT không đề cập mảng này sẽ làm sai lệch. Chúng ta đang loay hoay trong việc chọn ngành nào, mặt hàng nào”- Bộ trưởng Vinh nêu quan điểm.

Theo Bộ trưởng Vinh, Việt Nam cần có một lực lượng DN vừa và nhỏ mạnh, trong đó, thực chất là DN tư nhân. Vì DNNN thực chất cũng sẽ dần cổ phần hóa để giữ những cái then chốt trong nền kinh tế, còn lại phải chuyển cho DN tư nhân làm. Nếu DN tư nhân được phát triển một cách mạnh mẽ hơn ở Việt Nam thì không chỉ tạo động lực lớn hơn cho đất nước, tạo nhiều công ăn việc làm mà còn tạo ra một chuỗi giá trị gia tăng lớn hơn phục vụ cho sản phẩm công nghiệp chính, những công nghiệp tham gia vào chuỗi giá trị gia tăng này. Không phải chúng ta chỉ nhập nguyên liệu về lắp ráp, gia công. Và nó sẽ tạo ra rất nhiều việc làm cho đất nước. Đây là vấn đề chúng rất trăn trở và chúng tôi đã đề nghị Chính phủ có cuộc họp chuyên ngành về DN tư nhân, DN vừa và nhỏ.

Nhắc lại một lần nữa sự “nâng đỡ” DN tư nhân, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh nhấn mạnh, luật của chúng ta phải minh bạch để mọi người đọc đều hiểu, phải đạt như vậy để khi đến cơ quan công quyền là được cấp phép, không bị ai làm khó.

“Bây giờ có tiền để có được giấy phép, xin đăng ký hành nghề, phát triển DN là vấn đề không đơn giản. Nếu ai có người nhà làm thì chúng ta mới thấy được điều này”- ông nói.

Tiếp đó, phải khuyến khích khởi nghiệp cho các DN, cho những người bắt đầu thành lập DN. Tạo mọi điều kiện để họ tiếp cận được nguồn vốn một cách đơn giản, dễ dàng.

Kể lại cuộc gặp gỡ với lãnh đạo Samsung và nhiều tập đoàn lớn khác để nói tới câu chuyện chuyển giao công nghệ trong các DN hiện nay, Bộ trưởng Vinh cho hay, các tập đoàn đa quốc gia  sẵn sàng chuyển giao những công nghệ hiện đại cho các DN vừa và nhỏ của Việt Nam, đổi lại những sản phẩm mà họ đặt ra để lắp ráp. Song, tiếc là thông điệp họ đặt ra rất rõ ràng nhưng chưa đủ lực lượng, chưa quan tâm nhiều. Bộ KHĐT đã tổ chức nhiều hội nghị ở cả 3 miền nhưng nói chung, điều kiện để các DN tiếp cận các công nghệ này chưa nhiều.

Cuối cùng là vấn đề thị trường, không phải chỉ cung cấp cho DN chính lắp ráp mà còn tham gia vào chuỗi giá trị thế giới. Đấy là những vấn đề then chốt nhất của CNPT.

“Phải làm sao giá thành, chi phí của DN phải cạnh tranh, làm ra một cái ốc vít hay sản phẩm nông nghiệp mà giá thành quá cao thì không ai muốn làm. Cho nên, người ta nhập ngô nước ngoài mà không mua ngô ở Việt Nam là như vậy”- ông Vinh kết lại.