Hà Tĩnh: Chưa có kết luận cuối cùng nguyên nhân gây đỏ nước tại Ngàn Trươi

Xả đáy đập dâng để xác định nguyên nhân gây nước chuyển màu, bốc mùi hôi thối.

Sở TN&MT: Nguyên nhân là do xác thực vật đang bị phân hủy dưới lòng hồ 

Tham dự cuộc họp có đại diện Bộ NN&PTNT, Cục quản lý xây dựng công trình, Giám đốc BQL Đầu tư và Xây dựng Thủy lợi 4, các nhà khoa học cùng lãnh đạo tỉnh và đại diện các Sở, ban ngành của Hà Tĩnh.

Tại cuộc họp này, ông Hồ Huy Thành, Giám đốc sở TNMT Hà Tĩnh cho biết, tổ công tác đã kiểm tra tất cả các nguồn xả thải có thể làm ảnh hưởng đến nguồn nước tại đập dâng.

Trong thời điểm này, lượng nước trong khe Trươi nhỏ, có thời điểm gần như khô kiệt. Nước thải sinh hoạt, chăn nuôi của các hộ gia đình dọc hai bên khe Trươi cùng bệnh viện huyện Vũ Quang đều không đáng kể và nằm trong giới hạn cho phép.

Nguồn nước xả từ Nhà máy sản xuất gỗ MDF xả xuống Khe Trươi không lớn. Nguồn nước có thể ảnh hưởng đến chất lượng nước của đập dâng là từ Hồ Ngàn Trươi.

Cuộc họp báo cáo nguyên nhân gây ra hiện tượng chuyển màu nguồn nước tại hệ thống thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang.

Cũng theo đại diện Sở TN&MT Hà Tĩnh, qua kết quả quan trắc từ ngày 18 - 30/7 cho thấy, các thông số sắt vượt ngưỡng, xác hữu cơ có khối lượng nồng độ cao, nhất là ở tầng đáy và tầng giữa của hồ.

Bởi khu vực lòng hồ Ngàn Trươi có nhiều xác thực vật đang bị phân hủy yếm khí nên nước ở tâng đáy có chứa nhiều hợp chất hữu cơ (thể hiện ở giá trị TSS cao). Các hợp chất hữu cơ trong đáy lòng hồ chủ yếu là hợp chất hữu cơ bền, khó phân hủy bằng sinh học và hóa học có màu.

Bước đầu tổ công tác bước đầu nhận định, nguyên nhân khiến nước ở đập dâng  Ngàn Trươi chuyển màu và có mùi hôi là xuất phát từ xác thực vật đang bị phân hủy dưới lòng hồ Ngàn Trươi.

“Còn mùi tanh hôi là do khí sinh ra trong quá trình phân hủy yếm khí ở tầng đáy như sunfua, amoniac… ở điều kiện pH thấp tồn tại ở dạng ion hòa tan. Khi chuyển qua đập dâng do điều kiện pH, do tăng cao nên chuyển dạng sunfua, amoniac hòa tan trong nước, kết hợp với nhiệt độ tăng thì bay hơi và phát tán vào môi trường và gây mùi hôi thối”, ông Thành nói thêm.

Giám đốc Sở TN&MT Hà Tĩnh cho rằng, nguyên nhân khiến nước ở đập dângNgàn Trươi chuyển màu và có mùi hôi là xuất phát từ xác thực vật đang bị phân hủy dưới lòng hồ Ngàn Trươi.

Ban 4: Do sắt từ nhà máy sắt Vũ Quang đổ về

Tuy nhiên, trái ngược với nhận định của sở TN&MT Hà Tĩnh, ông Hoàng Xuân Thịnh, Giám đốc Ban quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 4 (Ban 4) - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn lại cho rằng, mặc dù hàm lượng sắt ở tầng giữa và tầng đáy hồ Ngàn Trươi vượt ngưỡng nhưng không phải là tác nhân chính gây nên hiện tượng biến đổi màu nước tại đập dâng  Ngàn Trươi.

Cũng theo ông Thịnh, nếu do hàm lượng sắt từ lòng hồ Ngàn Trươi thì màu nước đập dâng  Ngàn Trươi và trên kênh chính phải có biển đổi màu từ lúc hồ bắt đầu đi vào vận hành cấp nước, hoặc màu nước phải biến đổi từ từ chứ không thể đột ngột như vậy trong khi trước đó không hề có biểu hiện bất thường nào.

Từ đó, vị giám đốc Ban 4 nhận định, nguyên nhân chính khiến nước đập dâng  Ngàn Trươi chuyển màu không phải do lòng hồ ô nhiễm mà xuất phát từ các nguồn xả vào khe Trươi và đập dâng. Cụ thể, do lượng sắt từ Nhà máy sắt Vũ Quang theo mưa đổ về, chảy qua khe Trươi khiến nguồn nước đổi màu.

Ông Hoàng Xuân Thịnh, Giám đốc Ban 4 lại cho rằng, nguyên nhân chính khiến nước đập dângNgàn Trươi chuyển màuà do lượng sắt từ Nhà máy sắt Vũ Quang đổ về.

“Còn mùi hôi chúng tôi xác định xuất phát do ô nhiễm hữu cơ. Quá trình ban đầu tích nước, mùn thực vật trong lòng hồ bị phân hủy. Cái này là không thể tránh khỏi trong quá trình tích nước ban đầu và mùi hôi sẽ giảm dần theo thời gian...

Thực tế đến nay, cây trồng và thủy sinh vẫn sinh trưởng bình thường, không thấy hiện tượng cá hay sinh vật sống trong nước chết. Vì vậy, cần tuyên truyền cho nhân dân yên tâm”, ông Thịnh nói.

Bí thư tỉnh ủy: Đây mới là nhân định ban đầu

Kết luận cuộc họp, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh Lê Đình Sơn khẳng định, đây chỉ là những nhận định ban đầu về nguyên nhân và chưa thực sự chính xác bởi tổ công tác và các đơn vị liên quan chưa thống nhất được địa điểm lấy mẫu.

“Nguyên nhân chính được xác định gây đổi màu nước là do Fe (III) và có sự liên quan của tác động biến đổi khí hậu. Ngoài ra, các chỉ số khác cơ bản đang trong ngưỡng cho phép. Cây trồng và thủy sản sinh trưởng, phát triển bình thường” - Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh Lê Đình Sơn nhấn mạnh.

Bí thư Tỉnh ủy Lê Đình Sơn đề nghịtiếp tục lấy mẫu quan trắc, kiểm tra, rà soát và đánh giá lại.

Cũng theo ông Sơn, để có đánh giá chính xác, trung thực, khách quan nguyên nhân trên cơ sở khoa học để đưa ra giải pháp xử lý, tổ công tác và các bộ ngành chuyên gia cần tiếp tục lấy mẫu quan trắc, kiểm tra, rà soát và đánh giá lại.

Bí thư Tỉnh ủy đề nghị Sở NN&PTNT cho mở nước tưới sản xuất bình thường, lấy mẫu lúa so sánh, đối chứng với các vùng tưới khác, tiếp tục kiểm tra sự ảnh hưởng đối với gia súc, gia cầm; Sở Y tế tiếp tục theo dõi, quan trắc chất lượng nước sinh hoạt.

Trước đó, vào ngày 28/7, trong cuộc họp giữa các bên liên quan và tỉnh Hà Tĩnh về việc này, ông Lê Đình Sơn đã ra "tối hậu thư" cho các đơn vị. Ông nói: “Trong thời gian 10 ngày (tính từ 28/7) phải có kết luận. Nếu thời điểm đó tỉnh không trả lời được thì sẽ mời chuyên gia, cơ quan chuyên môn cao hơn vào làm rõ”.