Dành 2% mức chi cho KH&CN mỗi năm có hợp lý?

Thảo luận về Luật KH&CN sửa đổi ngày 15/1, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Đào Trọng Thi nêu vấn đề: trường ĐH có phải là tổ chức KH&CN không? Ông Thi không đồng tình với quy định coi trường ĐH không phải là tổ chức KH&CN. Bởi theo ông Thi, Luật Giáo dục ĐH có quy định sự đóng góp, nghiên cứu triển khai công nghệ. Trên thực tế các trường ĐH cũng có nhiều Viện nghiên cứu khoa học. Vì thế trường ĐH vừa là tổ chức đào tạo, đồng thời cũng là cơ sở nghiên cứu khoa học mới đúng.

Cũng theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - ngân sách Phùng Quốc Hiển, nói tới trường ĐH là nói tới hai chức năng đào tạo và nghiên cứu. "Nếu không nói tới nghiên cứu thì không phải là trường ĐH. Người ta đánh giá trường ĐH có cao hay không là ở nhiệm vụ nghiên cứu. Tôi đồng tình với quan điểm trường ĐH là tổ chức KH&CN".

Đối với quyền sở hữu trí tuệ, ông Hiển nhấn mạnh nếu cá nhân nào tự bỏ công sức ra nghiên cứu thì có quyền chuyển nhượng, còn nếu công trình đó do nhà nước đầu tư thì cần xem xét.

Trong dự thảo Luật KHCN sửa đổi nêu rõ, Nhà nước bảo đảm chi cho KH&CN từ 2% trở lên trong tổng chi ngân sách nhà nước hàng năm và tăng dần theo yêu cầu phát triển của sự nghiệp khoa học và công nghệ.

Về vấn đề này, ông Hiển cho biết không có nước nào quy định cứng mức quỹ cho KH&CN. Bởi nếu đưa ra mức quỹ cứng thì sẽ xảy ra tình trạng cứ ngồi nghĩ ra công trình nghiên cứu để giải ngân. "Có năm chi cho KHCN 3-4%, nhưng cũng có năm chỉ 1%. Theo tôi nên có quy định về trung hạn, ví dụ chi 2% trong 5 năm, chứ không nên quy định cứng hằng năm". Bên cạnh đó ông Hiển cũng đề nghị có chính sách ưu đãi về thuế đối với hoạt động nghiên cứu KH.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thế Phương cũng tỏ ra đồng tình với quan điểm trường ĐH là cơ sở KHCN, và cần có quỹ hỗ trợ cho công tác nghiên cứu khoa học tại các trường.

Tán thành ý kiến quy định dành 2% ngân sách đầu tư cho KH&CN, nhưng ông Phương đề nghị nên đưa vào kế hoạch trung hạn, còn việc bố trí nguồn đầu tư cho từng năm sẽ phụ thuộc vào nhu cầu cụ thể. Như vậy việc sử dụng quỹ sẽ hiệu quả, linh hoạt hơn.

Trước một số ý kiến phản ánh đề nghị, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân cho biết, nếu coi trường ĐH là tổ chức KH&CN thì cần phải có điều kiện, ví như phải đăng ký hoạt động KH&CN như một tổ chức công nghệ thì Bộ mới quản lý được. Theo Bộ trưởng Quân, các trường ĐH rất ít có sáng chế, dù Luật năm 2000 có đưa ra nhưng ít trường hoạt động. Vì thế đề xuất của Ủy ban KH&CN không công nhận trường ĐH là tổ chức KH&CN cũng hợp lý.

Đối với nguồn Quỹ dành cho KH&CN, ông Quân đồng tình với yêu cầu tất cả DN đều dành nguồn vốn cho KH&CN. Bộ trưởng KH&CN cũng lên tiếng đề nghị giữ nguyên mức chi ngân sách hằng năm 2% cho KH&CN. Ông Quân cho rằng, hai lĩnh vực được coi là quốc sách hàng đầu thì nên có nguồn cứng.