Bộ trưởng GD&ĐT: "Dạy, học ngoại ngữ không giống ai trên thế giới”

Theo Bộ trưởng Phạm Vũ Luận việc dạy và học hiện đang có nhiều vấn đề lạc hậu”

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Vũ Luận trả lời chất vấn của ĐBQH sáng 11/6.

Đại biểu Nguyễn Thị Bích Nhiệm - Yên Bái chất vấn Bộ trưởng GD&ĐT đề cập đến Nghị quyết số 29 về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chọn khâu thi cử là khâu đột phá. Có dư luận cho rằng đây chỉ là phần ngọn, còn đổi mới nội dung chương trình, phương pháp dạy học mới là phần gốc. Vì sao chưa đổi mới chương trình sách giáo khoa đã đổi mới thi cử. Đề nghị bộ trưởng cho biết quan điểm của bộ về vấn đề này?

Có ý kiến cho rằng trong khi trình độ ngoại ngữ của học sinh, sinh viên Việt Nam còn nhiều bất cập, trở thành một trong các rào cản của quá trình hội nhập khu vực và thế giới. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 1400 để đẩy mạnh việc dạy và học ngoại ngữ cho học sinh, sinh viên. Tuy nhiên tại kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm nay ngành giáo dục lại quyết định môn thi ngoại ngữ là môn tự chọn. Bộ trưởng giải thích gì về việc này?

ĐBQH Thân Đức Nam - TP Đà Nẵng đề cập thực trạng 72.000 sinh viên tốt nghiệp đại học mà không có việc làm, phải tìm những việc làm không liên quan đến nghề đào tạo của mình. Bộ đã có chính sách, biện pháp gì trong vấn đề này?

Việc triển khai tràn lan các trường đại học như hiện nay, chủ yếu là đào tạo các ngành nghề khoa học xã hội mà không tập trung vào đào tạo các ngành nghề khoa học, kỹ thuật để làm méo mó cung cầu thị trường lao động. Bộ trưởng quan tâm vấn đề này như thế nào?

Nguyễn Thanh Thụy - Bình Định đặt câu hỏi: từ trước đến nay các cơ sở đào tạo không chịu trách nhiệm sản phẩm "đầu ra", khi bỏ điểm sàn trong thi tuyển đại học năm nay liệu có dẫn đến tình trạng "đầu vào" thấp. Học sinh sẽ đổ dồn vào học đại học, kéo theo hệ quả là sản phẩm đầu ra không đáp ứng được yêu cầu việc làm của xã hội.

Sự mất cân đối trong đào tạo giữa thầy và thợ ngày càng lớn, hệ quả này trách nhiệm thuộc về ai và bài toán phân luồng học sinh sau trung học cơ sở và trung học phổ thông sẽ được giải quyết như thế nào?

Giải đáp các ý kiến nêu ra, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận cho biết, thi cử với dạy và học thì có quan hệ tác động lẫn nhau. Khi thiết kế chương trình dạy và học, ví dụ đổi mới tới đây thì chúng ta phải thiết kế chương trình, nội dung, phương pháp dạy, phương pháp học tính đến chuyện thi cử đồng bộ.

Theo Bộ trưởng, học sinh hiện đang học học và dạy theo cách của chúng ta và có “nhiều vấn đề lạc hậu” nên cần phải đổi mới một cách căn bản. Thay đổi từ chỗ trước đây chúng ta kiểm tra kiến thức học thuộc lòng của các cháu, bây giờ kiểm tra kiến thức vận dụng khả năng tổng hợp, vận dụng giải quyết những vấn đề. Từ chỗ từng bài học một đến chỗ tổng hợp kiến thức của cả khóa học và kiến thức xã hội…

Lý giải vì sao thi năm nay không đưa ngoại ngữ vào môn bắt buộc mà tự chọn? Bộ trưởng cho biết, chủ trương nhất quán là phải đẩy mạnh việc dạy và học ngoại ngữ để nâng cao khả năng giao tiếp bằng ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh cho nhân lực của chúng ta.

“Chúng tôi đã tổ chức những đợt khảo sát các môn học, bậc học có tiếng Anh và ngoại ngữ thì thấy rằng cách dạy, cách học, cách thi ngoại ngữ hiện nay không giống ai trên thế giới. Chúng ta dạy và học chủ yếu là ngữ pháp nên học hết phổ thông cũng không nói được, người ta nói không hiểu nên phải thay đổi cách dạy, cách học, trong khi chưa thay đổi được thì không khuyến khích cách dạy, cách học cũ”.

Đội ngũ thầy, cô giáo dạy ngoại ngữ của chúng ta trong nhà trường phổ thông hiện nay chưa đạt chuẩn, nói không được, nhiều cháu ở thành phố lớn đi học ở các trung tâm phát âm rất giỏi về cô lại chê, đây là một thực tế” – Bộ trưởng nói.

Liên quan đến con số 72 nghìn SV thất nghiệp, theo Bộ trưởng Luận, trong một thời gian dài mô hình phát triển giáo dục, trong đó có giáo dục đại học chú trọng về quy mô, số lượng mà chưa chú ý đúng mức đến các điều kiện đảm bảo chất lượng.

Bên cạnh đó, nội dung, chương trình phương pháp dạy học, thi cử của các trường chủ yếu xuất phát từ khả năng hiện có của các nhà trường, tổ chức đào tạo theo khả năng mình có, chưa chú ý chưa có hoạt động thiết thực để tổ chức hoạt động đào tạo đáp ứng nhu cầu của xã hội. Quy trình mở trường cấp phép hoạt động cho các trường đại học, cao đẳng cũng thiếu chặt chẽ, chưa chú trọng đến nhu cầu thực tế của xã hội và địa phương…

Giải pháp tới đây sẽ là hạn chế việc thành lập các trường đại học, cao đẳng, cải tiến thay đổi quy trình cấp phép thành lập và cấp phép hoạt động. Các điều kiện để thành lập trường, các điều kiện để mở ngành đào tạo sẽ được nâng cao và được kiểm tra thường xuyên.