Xã hội hóa y tế: Đừng thu hồi vốn gấp làm người bệnh thiệt thòi

Ảnh minh họa.

Tại Hội nghị “Đẩy mạnh xã hội hóa và kết hợp công tư trong hoạt động khám chữa bệnh” mới được Bộ Y tế tổ chức tại Hà Nội, các vấn đề “nút thắt” của xã hội hóa y tế đã được các đại biểu đưa ra thảo luận và đánh giá. Bộ Trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho rằng chúng ta còn đang nặng định nghĩa thế nào là xã hội hóa. 

Theo bộ trưởng Tiến, chúng ta có thể hiểu xã hội hóa không phải đơn giản là chỉ tư nhân đầu tư vào công trình, các cơ sở y tế mà các bệnh viện, cơ sở y tế cũng có thể đầu tư bằng cách vay vốn ngân hàng xây dựng cơ sở hạ tầng hoặc đầu tư trang thiết bị y tế… 

Bộ Y tế khuyến khích các cơ sở y tế dù ở tuyến nào cũng có thể huy động mọi nguồn vốn, nguồn lực trong xã hội đầu tư cho các hoạt động khám chữa bệnh. Có thể áp dụng mô hình nhiều bệnh viện đã thực hiện đó là cả nhà nước và cơ sở y tế cùng góp vốn với hình thức ngân sách Nhà nước: 30%, cơ sở y tế vay 70%.

Trong thời gian tới, Bộ trưởng Tiến cho biết khi các bệnh viện hoạt động theo cơ chế thị trường thì các giám đốc bệnh viện không nhất thiết phải là người đứng đầu chuyên khoa mà có thể là những người làm kinh tế giỏi bởi bệnh viện lúc ấy là doanh nghiệp hoạt động tự chủ, tự thu, tự chi.

Ông Nguyễn Văn Tiên, Phó chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội đề cao hiệu quả và giá trị của công tác xã hội hóa. Từ việc xã hội hóa, người bệnh được hưởng rất nhiều. Tuy nhiên, ông Tiên vẫn còn nhiều băn khoăn về giá dịch vụ do các bệnh viện thu khi thực hiện xã hội hóa. Có nơi thu giá gấp 3-4 lần bảo hiểm y tế. Ông Tiên lấy ví dụ có những nơi CT BHYT là 500 nghìn đồng thì giá dịch vụ lên đến 2 triệu đồng. Như vậy thì xã hội hóa vẫn chưa coi trọng lợi ích của người bệnh. 

Ông Tiên cho rằng trong thời gian tới Bộ Y tế cần có cơ chế cho những bệnh viện hàng đầu như Bạch Mai, Việt Đức, theo hướng bệnh viện có xã hội hóa thì dùng tiền quỹ bảo hiểm y tế mua lại nợ, để bệnh viện thu phí dịch vụ bằng giá bảo hiểm y tế. Có như thế thì người dân mới được hưởng lợi từ việc xã hội hóa, không gây mất công bằng cho người giàu, người nghèo.

Tình trạng này dẫn đến chất lượng khám chữa bệnh không được kiểm soát có thể gây lãng phí cho việc đầu tư. Việc xã hội hóa dẫn đến lạm dụng xét nghiệm, điều này ông Thảo nhấn mạnh sự lãng phí khi không chấp nhận kết quả xét nghiệm hay chẩn đoán hình ảnh của nhau, các bệnh viện chỉ định bệnh nhân phải chụp chiếu xét nghiệm lại, dẫu trước đó đã làm tại bệnh viện nơi bệnh nhân đến khám trước, gây lãng phí tiền bạc của cả bệnh nhân và cơ quan bảo hiểm (đồng chi trả). Chưa kể đến do chưa có đề án như vậy có một số kỹ thuật chưa được phê duyệt thực hiện tại Việt Nam, nhưng một số cơ sở y tế vẫn làm.

Mặt khác, không chỉ lạm dụng xét nghiệm mà thậm chí có nhiều bệnh viện bác sĩ chỉ định cho bệnh nhân đi làm các xét nghiệm chiếu chụp ở các máy được xã hội hóa thay vì máy nhà nước đầu tư và người bệnh cứ chịu trận và cơ quan bảo hiểm bị đè nặng, bội chi.