Việt Nam - Điểm nóng buôn bán bán người ở châu Á
![]() |
Không chỉ phụ nữ, trẻ em gái mà ngay cả nam giới cũng là nạn nhân của những vụ buôn bán người (ảnh minh họa) |
Nạn nhân có thể bị cưỡng bức hôn nhân, cưỡng ép lao động
Đại diện của tổ chức Liên Hiệp Quốc (LHQ) tại Việt Nam cho biết, hiện thế giới có trên 17,5 triệu người là nạn nhân của tội phạm mua bán người, gần 21 triệu người đang bị cưỡng bức lao động, ước tính lợi nhuận của tội phạm mua bán người lên tới vài chục tỷ USD mỗi năm. Đáng chú ý là một phần ba số nạn nhân bị buôn bán người là từ khu vực Đông Nam Á.
Các chuyên gia của Liên Hiệp Quốc đánh giá, các nước tiểu vùng sông Mê Kông, trong đó có Việt Nam, là khu vực có tình hình tội phạm buôn bán người rất phức tạp với số nạn nhân bị mua nhiều nhất, khoảng 11,7 triệu người, chiếm tới 70% số nạn nhân được thống kê trên toàn thế giới.
Trong bản đồ về tình trạng mua bán người trên thế giới của LHQ, Việt Nam là một trong các nguồn cung, và điểm đến của các nạn nhân Việt Nam là Trung Quốc (65%), Campuchia (11%), Lào (6%), Thái Lan, Malaysia, Singapore, Đài Loan, Hồng Kông, Ma Cao… (18%).
“Con số những nạn nhân của buôn bán người mà chúng ta biết là những nạn nhân đã được xác định và công bố. Con số thực tế còn cao hơn nhiều vì hoạt động buôn bán người đang diễn ra dưới nhiều hình thức như cưỡng bức hôn nhân, cưỡng ép lao động…”, đại diện của Liên Hiệp Quốc lưu ý.
Theo báo cáo của UNDP (Chương trình phát triển Liên hợp quốc tại Việt Nam) thì năm 2012 khoảng 21 triệu người trên thế giới bị cưỡng ép lao động, bị buôn bán trái phép vì mục đích lao động và bóc lột tình dục hoặc bị giam giữ trong những điều kiện như nô lệ - 14 triệu người bị bóc lột lao động và 4,5 triệu người bị bóc lột tình dục.
Trong giai đoạn từ năm 2007 đến năm 2010 đã phát hiện nạn nhân bị buôn bán thuộc 136 quốc tịch khác nhau tại 118 quốc gia. Gần đây, nạn buôn bán người nhập cư đang gia tăng. Mạng lưới những kẻ buôn người thu tiền của những người nhập cư tuyệt vọng cố gắng vượt biển và xâm nhập bất hợp pháp vào các quốc gia khác.
Năm 2014 khoảng 3.500 người, có thể còn nhiều hơn, đã mất mạng trên biển Địa Trung Hải khi những con thuyền buôn lậu người trên đường tiến vào châu Âu, chủ yếu là từ Libya, bị lật hoặc đắm trên biển.
Nam giới cũng đang trở thành nạn nhân
Đại diện Liên Hiệp Quốc cũng cảnh báo một xu hướng đang gia tăng trong hoạt động buôn bán người, không chỉ có phụ nữ, trẻ em, đàn ông cũng đang trở thành nạn nhân của hoạt động tội phạm buôn bán người. Ngoài ra, bào thai, nội tạng và dịch vụ đẻ thuê cũng đang là những hình thức buôn bán người được các cơ quan chức năng cảnh báo. Nam giới thường bị lừa để cưỡng bức lao động, buôn bán nội tạng.
Theo báo cáo của Bộ Công an, trong 5 năm gần đây đã xảy ra 2.205 vụ buôn bán người, lừa bán gần 4.500 nạn nhân, trong đó có 55% là phụ nữ, trẻ em gái, còn lại là các nạn nhân nam giới, bào thai…
Hoạt động buôn người cũng diễn biến phức tạp hơn với những hình thức buôn bán nội tạng, bào thai, đẻ thuê, cưỡng bức lao động, hôn nhân bất hợp pháp, cưỡng ép mại dâm… Đối với nạn nhân là nam giới thì chủ yếu bị lừa ép ra nước ngoài để cưỡng bức lao động (cưỡng ép làm việc tại hầm mỏ, khai thác khoáng sản, lò gạch) và buôn bán nội tạng…
Lực lượng công an, biên phòng toàn quốc đã điều tra, khám phá gần 2.000 vụ, bắt trên 3.000 đối tượng phạm tội mua bán người. Gần 8.000 nạn nhân được giải cứu, tiếp nhận, hỗ trợ trở về tái hòa nhập cộng đồng.
Trước thực trạng này, Đại diện của Liên Hiệp Quốc tại Việt Nam đề nghị trong thời gian tới, Việt Nam cần có cách tiếp cận mới đối với nạn nhân của hoạt động buôn bán người vì thực tế cho thấy nạn nhân của loại tội phạm này ở VN có xu hướng tăng về số lượng nhưng tuổi đời trẻ hơn.