Truyền thông Đức lạc quan về chuyến thăm của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng
Nhất là trong bối cảnh một trong những mục tiêu quan trọng của chuyến công du là thúc đẩy việc đàm phán Hiệp định Thương mại Tự do giữa EU và Việt Nam (EVFTA). Theo phân tích của hãng thông tấn Presseportal, EVFTA nếu được ký kết sẽ thúc đẩy quan hệ thương mại giữa hai bên.
![]() |
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Thủ tướng Đức Angela Merkel ký kết “Tuyên bố chung Hà Nội: Việt Nam và Đức – Đối tác chiến lược vì tương lai”. Ảnh VGP/Nhật Bắc |
Việt Nam có thể có những lợi ích cụ thể như tạo cơ chế thuận lợi cho hàng xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường EU, cũng như thúc đẩy đầu tư của EU vào Việt Nam. Ngoài ra, việc ký kết EVFTA sẽ giúp Việt Nam hoàn tất chuỗi FTA với các đối tác kinh tế, thương mại lớn, củng cố trạng thái cân bằng trong quan hệ kinh tế với các đối tác then chốt, giảm sự phụ thuộc vào các nền kinh tế Đông Á.
Về phía EU, EVFTA sẽ tạo cơ hội cho các doanh nghiệp trong khối này thâm nhập, đầu tư vào thị trường Việt Nam cũng như thông qua Việt Nam để tiếp cận thị trường ASEAN. Ngoài ra, việc thông qua EVFTA sẽ là tiền đề thúc đẩy đàm phán FTA với các nước ASEAN cũng như FTA giữa EU-ASEAN. Quá trình đàm phán cho đến nay vẫn diễn ra thuận lợi. Khả năng kết thúc đàm phán hiện phụ thuộc vào nỗ lực và ý chí chính trị của lãnh đạo EU.
Hãng thông tấn Deutsche Welle (DW) cho biết, theo số liệu của Uỷ ban châu Âu, EU là đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam. Thặng dư thương mại của Việt Nam trong những năm qua vẫn duy trì ở mức đáng kể. Kim ngạch thương mại song phương tăng từ 5 lên 26 tỷ Euro trong mười năm qua. DW cũng dẫn lời của ông Gerhard Will thuộc Viện Khoa học và Chính trị Đức cho rằng "Đức có vai trò chủ chốt trong chuyến thăm này của Thủ tướng Việt Nam bởi Việt Nam hiểu rằng tiếng nói của Đức rất có trọng lượng tại Liên minh châu Âu".
Về phần mình, trang tin tiếng Đức Aseantoday có hẳn bài phân tích khá dài về Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và EU. Theo trang tin này, tình hình kinh tế thế giới năm 2014 tiếp tục có xu hướng hồi phục song quá trình tăng trưởng vẫn bấp bênh, thiếu bền vững, nhiều nước tiếp tục áp đặt các biện pháp bảo hộ thị trường khiến thương mại toàn cầu có biểu hiện chững lại. Trong bối cảnh đó, các nền kinh tế lớn tích cực thúc đẩy đàm phán các hiệp định thương mại tự do (FTA) với các nước và khu vực khác nhằm mở rộng thị trường, thúc đẩy quan hệ kinh tế và tạo động lực cho quá trình phục hồi bền vững nền kinh tế thế giới.
Để thúc đẩy thị trường xuất nhập khẩu, từ năm 2011 đến nay, Việt Nam đã ký 6 FTA với các nền kinh tế lớn trên thế giới. Dự kiến, đến năm 2015, Việt Nam sẽ hoàn thiện 6 FTA với 55 nước và vùng lãnh thổ, trong đó có EVFTA.
Là một hiệp định thương mại tự do toàn diện, EVFTA phù hợp với các nguyên tắc của WTO với các nội dung gồm: thương mại hàng hóa, các điều lệ hải quan, thuận lợi thương mại, các biện pháp kiểm dịch động thực vật (SPS), rào cản kỹ thuật thương mại (TBT), thương mại dịch vụ, đầu tư, chính sách cạnh tranh, sở hữu trí tuệ, mua sắm chính phủ, phát triển bền vững, phòng vệ thương mại, giải quyết tranh chấp và minh bạch hóa.
Việc ký kết một FTA với EU trước Trung Quốc và các nước ASEAN khác sẽ giúp Việt Nam có lợi thế ngắn hạn và trung hạn trong việc tiếp cận thị trường EU. Ngoài ra, Việt Nam có cơ hội trở thành địa bàn trung chuyển, kết nối các hoạt động thương mại và đầu tư của EU tại khu vực ASEAN, nâng cao vị thế, vai trò của Việt Nam trong quá trình đàm phán FTA giữa EU và ASEAN.
Về phía EU, EVFTA cũng mang lại những lợi ích cho các nước thành viên. Một là, kinh tế EU đã vượt qua giai đoạn khó khăn nhất của khủng hoảng nợ công song vẫn tiềm ẩn nguy cơ suy thoái, nhất là khi các biện pháp trừng phạt lẫn nhau giữa EU và Nga đã bắt đầu tác động tiêu cực đến quá trình phục hồi kinh tế EU. Bên cạnh các biện pháp thúc đẩy kinh tế, EU cần tích cực thúc đẩy các FTA để mở rộng thị trường, tạo động lực phát triển kinh tế. Hai là, EVFTA là một trong những FTA mà EU đang theo đuổi mà có khả năng thông qua sớm nhất. Nếu EVFTA được thông qua, EU sẽ giành được lợi thế trong việc thâm nhập thị trường Việt Nam.
Quan hệ Việt Nam - EU tiến triển tốt đẹp trong những năm qua. Việt Nam đã thiết lập quan hệ đối tác chiến lược với 6 nước thành viên chủ chốt của EU (Đức, Pháp, Italia, Tây Ban Nha và Hà Lan) và hiện là điều phối viên quan hệ EU - ASEAN (nhiệm kỳ 2012 - 2015). Trong các chuyến thăm, tiếp xúc cấp cao, lãnh đạo Việt Nam và EU đều khẳng định quyết tâm kết thúc đàm phán EVFTA trong năm 2014.
Trong bối cảnh thuận lợi đó, ngay từ khi khởi động vào tháng 06/2012, đàm phán EVFTA được hai bên triển khai nhanh, chất lượng và tiến xa nhất trong các FTA Việt Nam đang tham gia đàm phán hiện nay. Đối với EU, EVFTA cũng là hiệp định có tính khả thi nhất và khả năng ký kết sớm nhất hiện nay, mặc dù EU cũng đang tham gia đàm phán các FTA với Mỹ (TTIP), Nhật Bản, Thái Lan, Malaysia và Singapore. Sau 9 vòng đàm phán, quan điểm hai bên về EVFTA đã tiến tới gần nhau hơn khi tìm được điểm cân bằng lợi ích trong các vấn đề còn vướng mắc như:
- Trong lĩnh vực thương mại hàng hóa: Việt Nam đã đáp ứng được yêu cầu của EU trong việc mở cửa thị trường các mặt hàng công nghiệp (đặc biệt là thị trường xe hơi). Ngược lại, EU cũng đã có những tín hiệu đáp ứng yêu cầu của Việt Nam trong việc mở cửa thị trường hàng nông sản, thủy sản.
- Trong lĩnh vực thương mại dịch vụ: Việt Nam đã có những nhượng bộ nhất định, đáp ứng đòi hỏi của EU về việc mở cửa thị trường dịch vụ viễn thông, bưu chính, tài chính và vận tải (nhất là vận tải biển).
- Đối với yêu cầu của EU trong việc mở rộng lĩnh vực mua sắm công đến cấp tỉnh, Việt Nam và EU đã đạt được nhất trí về nguyên tắc chung cũng như cách thức thực hiện linh hoạt.
- Về khác biệt trong áp dụng chỉ dẫn địa lý, Việt Nam đã đề ra phương án dung hòa giữa hệ thống của EU và hệ thống của Mỹ, đảm bảo không bị xung đột giữa TPP và EVFTA và đã nhận được sự nhất trí của EU.
Tóm lại, EVFTA hiện đang là hiệp định triển vọng, khả thi nhất trong các FTA mà EU đang triển khai đàm phán tại khu vực Đông Nam Á. Việc thông qua EVFTA sẽ mang lại nhiều lợi ích kinh tế cho cả hai bên.