Trung Quốc "trốn" lễ tưởng niệm nạn nhân sóng thần Nhật Bản

Buổi lễ tưởng niệm nạn nhân xấu số trong thảm họa động đất sóng thần 11/3 tại Nhật Bản năm nay vắng mặt đại sứ ngoại giao của Trung Quốc và Hàn Quốc

Thái độ thất thường của Bắc Kinh diễn ra sau khi Nhật Bản mời các đại diện của Đài Loan tham dự buổi lễ tưởng niệm cấp quốc gia những nạn nhân thiệt mạng trong thảm họa động đất sóng thần năm 2011 với tư cách ngang bằng các nhà ngoại giao khác.

Sự vắng mặt của đại sứ ngoại giao Trung Quốc xuất hiện trong bối cảnh căng thẳng giữa Tokyo và Bắc Kinh ngày càng sôi sục trong vấn đề tranh chấp chủ quyền lãnh thổ. Trong đó, những chiếc tàu của chính phủ Trung Quốc đã xuất hiện vào hôm nay (12/3) quanh khu vực quần đảo tranh chấp mà Nhật Bản gọi là Senkaku còn Trung Quốc gọi là Điếu Ngư thuộc biển Hoa Đông.

“Chính phủ Nhật đã giải thích với Trung Quốc rằng chúng tôi sẽ thực hiện đối xử phù hợp với Đài Loan trong buổi lễ kỷ niệm nạn nhân sóng thần khi xem xét tới sự ủng hộ to lớn của họ đối với chúng tôi”, chánh văn phòng Nội các Nhật Bản - Yoshihide Suga nói.

Trước đó, Tokyo thông báo với Bắc Kinh rằng “hành động này sẽ không ảnh hưởng tới quan điểm của Nhật Bản về vị trí của Đài Loan như đã được nêu trong Thông cáo chung Nhật – Trung. Nhưng Trung Quốc đã không hiểu và vắng mặt trong buổi lễ. Điều đó thật đáng thất vọng và đáng tiếc”, ông Suga nói.

Trong khi đó, Trung Quốc chỉ coi Đài Loan như một tỉnh tự trị và muốn hợp nhất vào đại lục để kiểm soát thậm chí sẵn sàng dùng vũ lực để ép buộc. Trong Thông cáo chung năm 1972, Nhật Bản công nhận Trung Quốc “là chính phủ hợp pháp duy nhất”.

Theo tuyên bố của Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 11/3, Bắc Kinh đã phản đối hành động của Nhật Bản vì "coi đại diện của Đài Loan ngang bằng đại sứ ngoại giao và thành viên của các tổ chức quốc tế khác".

Trong buổi lễ tưởng niệm 1 năm thảm họa sóng thần, chính phủ Nhật Bản lúc bấy giờ nắm dưới quyền lãnh đạo của thủ tướng Yoshihiko Noda đã loại bỏ đại diện của Đài Loan khỏi danh sách các quốc gia và lãnh thổ được đọc tên trong buổi lễ. Tuy nhiên, văn phòng đại diện của Nhật Bản tại Đài Bắc đã chi tiền mua nửa trang quảng cáo đăng trên hầu hết các tờ báo lớn của Đài Loan để bày tỏ "lời cảm ơn" tới khoản tiền ủng hộ các nạn nhân sóng thần với trị giá 224 triệu USD.

Mối quan hệ giữa Bắc Kinh và Tokyo ngày càng diễn biến theo chiều hướng tiêu cực trong hơn 1 năm qua khi 2 quốc gia đối đầu trong cuộc chiến giành quyền kiểm soát lãnh thổ trên chuỗi đảo Senkaku/Điếu Ngư thuộc vùng biển Hoa Đông. Điển hình cảnh sát biển Nhật Bản thông báo trong ngày hôm nay (12/3), 3 chiếc tàu của chính phủ Trung Quốc đã tiến vào vùng biển 12 hải lý quanh khu vực Senkaku/Điếu Ngư lúc 10 giờ sáng theo giờ địa phương (tức 1 giờ sáng GMT).

Trong buổi họp báo sáng nay, chánh văn phòng Nội các Nhật Bản thông báo không có đại diện ngoại giao nào của Hàn Quốc tới tham dự buổi lễ tưởng niệm 11/3, trong đó có 1 phút mặc niệm tưởng nhớ hơn 18.000 nạn nhân xấu số. Ông Suga cho biết Seoul đã thông báo với Tokyo vào hôm thứ Hai rằng sự vắng mặt của đại sứ ngoại giao nước này chỉ là do sai sót.