Trung Quốc ngang ngược và sức mạnh đoàn kết của ASEAN

Thưa ông, vừa rồi, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã có bài phát biểu rất rõ ràng, thẳng thắn và chi tiết về việc Trung Quốc ngang nhiên xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam, xâm phạm tự do hàng hải, gây mất an ninh tại Biển Đông. Ông có bình luận gì về bài phát biểu này?

Thứ nhất, đây là một tuyên bố hay nói khác hơn đó là thông điệp của Nhà nước Việt Nam trước tình hình căng thẳng do phía Trung Quốc đưa giàn khoan và một lực lượng rất lớn quân sự lẫn đội ngũ chấp pháp của họ ra hạ đặt trên một vị trí nằm sâu tại Vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam.

Trong thông điệp đó, có thể nói chúng ta đã bày tỏ mạnh mẽ, một sự phản ứng trước hành vi sai trái, vi phạm đến quyền, chủ quyền của Việt Nam. Quyền tài phán của Việt Nam đến vùng đặc quyền kinh tế này đã được xác định hoàn toàn với Công ước Luật Biển 1982. Đấy là vấn đề rất rõ, không mập mờ, đồng thời nhấn mạnh việc làm của Trung Quốc bất chấp luật pháp quốc tế, coi thường dư luận quốc tế. Đặc biệt, Trung Quốc không tuân thủ cam kết, thỏa thuận đạt được giữa các nước ASEAN với Trung Quốc, giữa Việt Nam với Trung Quốc, mà hai bên có một quá trình lâu dài mới có thể đạt được.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phát biểu tại Hội nghị cấp cao ASEAN diễn ra tại Myanmar

Thứ 2, trong thông điệp đó, qua tuyến bố của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đã bày tỏ tinh thần thiện chí của Việt Nam trong việc yêu cầu Trung Quốc rút hoạt động phi pháp đó ra khỏi vùng biển của Việt Nam, đồng thời Việt Nam cũng sẵn sàng đàm phán giải quyết hòa bình tình hình căng thẳng do Trung Quốc gây ra. Đấy là một khẳng định rõ ràng, khúc triết.

Việc này không phải bây giờ Việt Nam mới đặt ra mà từ trước tới nay, Việt Nam luôn thể hiện thái độ kiềm chế, thiện chí, hòa bình, hạn chế tất cả khả năng có thể dẫn đến xung đột. Một tinh thần xây dựng, trách nhiệm của nhân dân Việt Nam trước trách nhiệm của đất nước, của khu vực và của thế giới.

Thứ ba, thông qua đó, Việt Nam kêu gọi các nước trong khu vực, các tổ chức quốc tế, dư luận quốc tế cùng Việt Nam lên án hành động phi pháp, ngang ngược của Trung Quốc.

Đồng thời, ủng hộ Việt Nam cũng như các nước trong khu vực này tiến tới giải quyết ổn thỏa những tranh chấp, cũng như những sự kiện như vừa rồi. Nó có khả năng lây lan làm ảnh hưởng đến an ninh, hòa bình của khu vực, của thế giới. Đây là một lời kêu gọi hết sức tha thiết, cũng là lời báo động cho cộng đồng thế giới sự nguy hiểm của vụ việc Trung quốc vừa gây ra.

Những nội dung trong thông điệp đó của người lãnh đạo cấp cao của Việt Nam đứng trước hội nghị cấp cao của ASEAN tại Myanmar đã đáp ứng lòng mong mỏi của người dân Việt Nam và người dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới.

Sự kiện Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan trên vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục đại Việt Nam xâm hại đến an ninh khu vực

Ông có nghĩ rằng thông điệp của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã khiến người Việt Nam và cộng đồng thế giới hiểu biết, và chia sẻ sâu sắc hơn mối lo ngại về tình hình Biển Đông không?

Sau khi Thủ Tướng phát biểu tuyên bố, gửi đi một thông điệp cho cộng đồng quốc tế biết, ngay lập tức được sự hưởng ứng kịp thời, nhanh chóng, mạnh mẽ của không những người Việt Nam trong nước mà cả đồng bào của ta ở nước ngoài, kể cả bạn bè quốc tế khắp năm châu.

Tôi thiết nghĩ rằng, tại sao lại có thể có đáp ứng nhanh như vậy? Bởi thông điệp đó đã đáp ứng được mong mỏi, ý nguyện, quan tâm của người Việt Nam và cộng đồng quốc tế. Cộng đồng trong và ngoài nước hưởng ứng, chia sẻ, hoan nghênh là vì Việt Nam đã phát đi một thông điệp mạnh mẽ. Nhưng đồng thời, thông điệp đó cũng thể hiện một thiện chí, kìm chế vì hòa bình. Thiện chí và sự kiềm chế đó không chỉ giải quyết vấn đề của Việt Nam mà còn vì nền hòa bình, an ninh khu vực và thế giới đang đứng trước nguy cơ bị đe dọa, bị phá hoại.

Bởi thế cho nên, thông điệp của Thủ tướng đã đạt được sử hưởng ứng mạnh mẽ, nhanh chóng trong cộng đồng và trên thế giới.

TS Trần Công Trục, Nguyên Trưởng ban Biên giới Chính phủ

Trong thông điệp của Thủ tướng nhấn mạnh vai trò của ASEAN, đặc biệt, trong đó có câu “Trung quốc đang xâm phạm đến 1 nước thuộc ASEAN”, vậy ông nghĩ thế nào về vai trò của ASEAN đối với việc giải quyết tranh chấp trên Biển Đông, đặc biệt giải quyết tranh chấp với Trung Quốc?

Đứng trước tình hình căng thẳng phức tạp đã và đang diễn ra tại Biển Đông, đây là một lần nữa chứ không phải là lần đầu tiên Nhà nước chúng ta nhắc đến vai trò quan trọng của khối đoàn kết ASEAN. Ta thấy rõ, ta luôn luôn cố gắng phát huy vai trò đó, và cố gắng bằng mọi cách có thể được để gắn kết cộng động ấy thành một khối thống nhất về ý chí về tư tưởng cũng như hành động. Đó là một sức mạnh cực kỳ to lớn và chúng ta đã nhận thấy rõ vai trò của nó cũng như sự khó khăn mà cộng đồng này đã gặp phải bởi sự chia rẽ, chưa thống nhất.

Qua bước thăng trầm đó, chúng ta cũng đã cố gắng rất nhiều, cũng như một số bạn bè như lãnh đạo của các nước khác như Thái lan, Philippines... để cố gắng phấn đấu tạo ra một ASEAN thống nhất. Vừa rồi chúng ta cũng đã thấy được sự cố gắng của các nước ASEAN qua việc các nước ASEAN đã thông qua được dự thảo “Bộ quy tắc ứng xử Biển Đông”. Dự thảo này làm cơ sở để ta có thể ngồi đàm phán với Trung Quốc.

Vừa rồi các hội nghị cấp cao diễn ra tại Myanmar: Hội nghị các Bộ trưởng lần đầu tiên sau 20 năm có một tuyên bố riêng về vấn đề Biển Đông, đây cũng là một sự kiện rất đáng ghi nhận của cộng đồng ASEAN. Đấy là điều thành công thể hiện sự thống nhất tiến tới trở thành cộng đồng ASEAN vào năm 2015. Tôi rất vui mừng trước thông tin đó, các bạn bè quốc tế cũng vui mừng trước sự đoàn kết của cộng đồng và cùng chia sẻ với chúng ta trước hành động mà Trung Quốc vô cớ xâm lấn vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam.

Thưa ông, ông có nhận định gì về quan điểm: Qua đây có thể thấy rằng, Việt Nam đề cao vai trò của ASEAN trong việc giải quyết các vấn đề về Biển Đông và việc đoàn kết ASEAN sẽ là yếu tố vô cùng quan trọng?

Đúng như vậy, việc đoàn kết của ASEAN là một yếu tố quan trọng để giải quyết vấn đề trên Biển Đông. Sự đoàn kết về ý chí, sức mạnh của toàn khối ASEAN là yếu tố quan trọng, nếu không muốn nói quyết định trong việc giải quyết hòa bình trên Biển Đông. Do đó, Việt Nam và các nước trong khu vực cần duy trì sự đoàn kết, tăng cường sức mạnh của cộng đồng ASEAN để có một nền hòa bình và ổn định.

Xin cảm ơn ông!