Trung Quốc: Chiến dịch "Săn Cáo" truy bắt quan tham xuyên biên giới

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tuyên bố chiến dịch chống tham nhũng mới của đất nước hồi tháng 3 năm 2013 trong buổi lễ nhậm chức Chủ tịch nước. (Ảnh minh họa)

Hồi tháng Bảy, Trung Quốc bắt đầu thực thi chiến dịch "Săn cáo 2014" nhắm mục tiêu vào quan chức tham nhũng và nghi can tội phạm kinh tế đã bỏ trốn khỏi đất nước. Chính phủ Trung Quốc đang tăng cường áp dụng những biện pháp trừng trị thẳng tay để "chặn đường lùi cuối cùng" của các quan chức này.

Tuần trước, cảnh sát Trung Quốc cho biết 288 nghi phạm đã bị bắt giữ, trong đó có 21 nghi phạm đã lẩn trốn trong hơn một thập kỷ. 84 nghi phạm trong số này “ẩn náu” tại các nước phát triển như Mỹ, Canada, Nhật Bản và Bỉ.

Chính quyền Trung Quốc ra một tối hậu thư cho tội phạm, chủ yếu là những quan chức tham nhũng, đang trốn ra nước ngoài: Ra đầu thú trước ngày 1/12/2014 để nhận được sự khoan hồng của pháp luật.

Hôm thứ Tư ((26/11), trong một cuộc họp báo, ông Xu Hong, giám đốc của Ban Hiệp ước và Luật thuộc Bộ Ngoại giao cho rằng trong những năm gần đây, đặc biệt là kể từ khi thi hành chiến dịch “Săn cáo 2014”, Trung Quốc đã đạt được những thành tựu to lớn.

Ông cũng bổ sung thêm: "Đây không chỉ là chiến dịch chống tham nhũng của Trung Quốc, mà đồng thời đây cũng là động thái hành động trước sự kêu gọi tăng cường hợp tác về vấn đề này của cộng đồng quốc tế.

Trong diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) diễn ra tại Bắc Kinh hồi đầu tháng này, Tuyên bố chống tham nhũng của Bắc Kinh đã được thông qua. Các thành viên APEC cam kết loại bỏ tham nhũng thông qua việc dẫn độ, hỗ trợ tư pháp và các biện pháp pháp lý linh hoạt hơn để truy hồi tiền tham nhũng của tội phạm.

Lại Xương Tinh, trùm buôn lậu khét tiếng Trung Quốc bị trục xuất về nước sau 12 năm lẩn trốn tại Canada

Hiện thời, các cơ chế hợp tác đã đem lại thành công bước đầu. Năm nay, Trung Quốc đã hoàn thành 10 cuộc đàm phán về việc dẫn độ và các điều ước tư pháp hành chính.

Tính đến nay, Trung Quốc đã ký kết tổng cộng 39 hiệp ước dẫn độ, trong đó có 29 hiệp ước đã có hiệu lực; và 52 Hiệp định hỗ trợ tư pháp hình sự, 46 trong số này đã có hiệu lực thi hành.

Trong khi chờ đợi quan hệ hợp tác trong dẫn độ tội phạm, thực thi pháp luật giữa Trung Quốc với Mỹ, Canada và Australia, ba quốc gia được các quan chức tham nhũng Trung Quốc “gửi gắm niềm tin” khi bỏ trốn khỏi Trung Quốc, cũng đang đạt được những bước tiến vững chắc.

Mặc dù không có hiệp ước dẫn độ giữa Trung Quốc và Mỹ nhưng quan hệ hợp tác giữa hai quốc gia về vấn đề này đã bắt đầu từ hơn một thập kỷ trước. Năm 2004, Washington đã trục xuất một quan chức ngân hàng bị nghi ngờ biển thủ hàng trăm triệu USD về Trung Quốc.
Hồi tháng Mười năm nay, hai nước đã nhất trí tăng cường hợp tác về vấn đề này.

Nhờ sự hợp tác giữa Trung Quốc và Canada mà năm 2011, Lại Xương Tinh, một trùm buôn lậu khét tiếng, đã bị dẫn độ về Trung Quốc sau khi lẩn trốn tại Canada trong 12 năm.

Hồi tháng 6 năm 2013, Trung Quốc và Canada đã hoàn tất việc đàm phán một thỏa thuận về chia sẻ và trả lại tài sản thu hồi. Đây là thỏa thuận đặc biệt đầu tiên của Trung Quốc về vấn đề này, và nó sẽ được ký kết trong tương lai gần.

Bên cạnh đó, Trung Quốc và Australia đã ký kết một hiệp ước dẫn độ, tuy nhiên, Quốc hội Úc vẫn chưa phê chuẩn. Trong chuyến thăm chính thức tới Australia, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đưa ra vấn đề trên bàn đàm phán, và phía Úc cho biết sẽ đẩy nhanh quá trình phê chuẩn.

Liên Hợp Quốc  đã ban hành Hiệp định chống tham nhũng trong đó đề cập đến việc “truy đuổi” các quan chức tham nhũng trốn chạy và thu hồi tiền của các “quan tham”, tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số trở ngại trong mối quan hệ hợp tác xuyên biên giới.

Ông Zhao Yu, một giáo sư của Đại học An ninh Nhân dân Trung Quốc cho biết rằng hệ thống chính trị, xã hội, pháp lý và tư pháp của các quốc gia là hoàn toàn khác nhau: "Trong trường hợp cụ thể, hai nước có thể có quan điểm khác nhau về quy trình bắt tội phạm hoặc nhận dạng tội phạm”.
Hệ thống và thủ tục tố tụng cũng khác nhau, vì vậy mà tại một số quốc gia, như Mỹ và Canada, nghi phạm bỏ trốn có thể lợi dụng thời gian phúc thẩm kéo dài để trì hoãn việc hồi hương. 

Một số quốc gia tỏ ra dè dặt khi ký hiệp ước dẫn độ tội phạm với Trung Quốc, trong khi đó một số thẩm phán nước ngoài hoàn toàn từ chối dẫn độ hoặc trục xuất tội phạm về Trung Quốc.

Ông Xu cũng cho biết thêm: "Trong một nỗ lực vượt qua những trở ngại, trước tiên những quốc gia này cần tăng cường ý chí chính trị và từ bỏ thành kiến. Đồng thời, Trung Quốc cần tăng cường mối liên hệ với các nước, nâng cao sự tin tưởng lẫn nhau và cùng giải quyết những trở ngại pháp lý một cách thực tế và khả thi".

Ngoài ra, ông cũng đưa ra kết luận: "Những bước đột phá sẽ được thực hiện trong tương lai. Những nỗ lực của quan chức tham nhũng nhằm tránh sự trừng phạt của công lý sẽ thất bại".

Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin từ Tân Hoa Xã, hãng thông tấn chính thức của chính phủ Trung Quốc đồng thời là trung tâm thu thập thông tin lớn nhất và cơ quan ngôn luận lớn nhất tại Trung Quốc.