Trump sẽ làm gì với khoản nợ công khổng lồ thừa hưởng từ người tiền nhiệm?

Washington Times trích lời của ông chủ Nhà Trắng cho biết: “Nền tài chính của đất nước chúng ta thật sự là một mớ hỗn độn nhưng chúng ta sẽ làm sạch nó. Chúng ta sẽ không để cho tiền của mọi người bị lãng phí thêm nữa. Chúng ta cần phải làm nhiều hơn và tiêu ít hơn”.

Chuẩn bị cho bài phát biểu đầu tiên trước Quốc hội vào tuần tới, ông Trump đã có cuộc gặp gỡ các quan chức ngân sách và khẳng định ông sẽ công bố khoản ngân sách đề xuất đầu tiên, một kế hoạch thay thế Obamacare và gói cải cách thuế trong vòng hai tháng tới.

Khung ngân sách dự kiến sẽ được đưa ra vào giữa tháng 3 tới. Sau một tháng nhậm chức, Tổng thống Trump cho rằng bức tranh tài chính của Hoa Kỳ không mấy sáng sủa.

“Chúng ta có một khối công việc đồ sộ cần phải làm khi số nợ quốc gia đã gấp đôi trong 8 năm qua. Tôi mới chỉ ở đây 4 tuần vì vậy không thể đổ lỗi cho tôi vì những gì đã xảy ra. Và nó hoàn toàn đã ngoài tầm kiểm soát”, ông Trump nói.

Ông Trump có cuộc họp với các quan chức ngân sách. Nguồn: AP

Các quan chức trong chính quyền Donald Trump chưa tiết lộ chi tiết số tiền ngân sách trong năm tới, được dự đoán là sẽ gia tăng chi tiêu cho Lầu Năm Góc và Bộ An ninh nội địa để thuê thêm các đặc vụ biên giới hay các sĩ quan kiểm soát người nhập cư. Tuy nhiên, tân Tổng thống cho rằng “nghĩa vụ đạo đức đối với những người nộp thuế đòi hỏi chính phủ phải chi tiêu chắc chắn và có trách nhiệm hơn” và điều đó có nghĩa là sẽ cắt giảm ngân sách ở một số lĩnh vực nội địa.

Trong số các lĩnh vực sẽ bị cắt giảm ngân sách đang được xem xét gồm có quỹ đầu tư cho tài năng nghệ thuật, truyền thông công cộng, giảm mạnh đối với các cơ quan tài chính và năng lượng. Song, ông Trump cũng nhấn mạnh ông muốn đầu tư một khoản lớn cho các dịch vụ như cơ sở hạ tầng và giao thông.

Nhà Trắng chưa nêu bất kỳ chi tiết cụ thể nào trong kế hoạch ngân sách đầu tiên của chính quyền mới, trong khi vị trí Giám đốc Ngân sách và Văn phòng Quản lý mới được Thượng viện thông qua tuần trước, đó là ông Mick Mulvaney.

Các nghị sĩ đảng Cộng hòa đang thúc đẩy kế hoạch cắt giảm chi tiêu ngân sách xuống còn 8,6 nghìn tỷ USD trong một thập kỷ tới. Các quan chức của chính quyền Trump cũng đang cân nhắc một khung ngân sách mới có thể giảm bớt chi tiêu xuống còn 10,5 nghìn tỷ USD trong 10 năm tới.

Thư ký báo chí Nhà Trắng, ông Sean Spicer cũng cho hay chính quyền đang làm việc tập trung vào ba kế hoạch chính cùng một lúc là ngân sách, thay thế Obamacare và cải cách thuế. “Khoảng thời gian tháng 3 và tháng 4 sẽ là lúc cực kỳ bận rộn đối với chúng tôi”, ông Spicer nói và cho biết thêm dự luật thay thế Obamacare sẽ được công bố trước luật cải cách thuế.

Chính quyền của ông Trump và các nhà lập pháp đang đối mặt với hạn chót là ngày 28/4 để mở rộng các hoạt động của chính phủ cho đến cuối năm tài chính hiện tại. Một số nhà phân tích ngân sách nhận định chính quyền mới có thể tận dụng hạn cuối này để bổ sung chi tiêu khẩn cấp cho hoạt động trục xuất người nhập cư và một số chính sách khác trong kế hoạch an ninh quốc gia của ông Trump.

Romina Boccia, chuyên gia ngân sách của quỹ Heritage, phân tích: “Tôi nghĩ rằng đó là một viễn cảnh khả năng cao sẽ xảy ra. Hiện tại đang có thảo luận về việc tăng thêm chi tiêu quốc phòng liên quan đến ngân sách biên giới, ngân sách cho an ninh nội địa và những ưu tiên trong chính sách nhập cư mà Tổng thống đã đề ra. Tôi nghĩ rằng đó là một việc làm thiếu trách nhiệm nhưng đó đang là xu thế tất yếu và đã được đem ra thảo luận”.

Ông chủ mới của Nhà Trắng là người ủng hộ tăng chi tiêu cho quốc phòng và hôm qua chính ông cũng khẳng định rằng chính quyền của mình cần thúc đẩy lĩnh vực này. “Chúng ta phải chăm sóc quân đội của mình, chúng ta không có  lựa chọn nào khác. Quân đội cần phải hoạt động, lực lượng này đã kiệt quệ lắm rồi”, ông Trump cho biết.

Tuy vậy, tân Tổng thống vẫn cam kết sẽ giảm thiểu những chi tiêu lãng phí. “Chúng ta sẽ điều hành chính phủ một cách êm ái, hiệu quả, thay mặt cho tất cả những người đóng thuế chăm chỉ, một điều mà người dân Mỹ đã không thấy được từ lâu”, ông nói.