Tranh luận gay gắt việc Tòa cấm Báo Giao Thông đăng tin về Công ty Thành Bưởi!

Dư luận trong giới luật sư và báo chí đang có những tranh luận sôi nổi về quyết định của Tòa án Quận 5 - TP HCM cấm Báo Giao Thông tiếp tục đăng tin đối với Cty TNHH Thành Bưởi về “xe hợp đồng trá hình, lách luật, né thuế- phí hay trốn thuế gây thất thu cho Nhà nước”.

Đây là sự việc chưa từng có tiền lệ khi Tòa án ra quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời yêu cầu một cơ quan báo chí ngừng đăng bài về một đối tượng cụ thể. 

Nhằm đưa lại các góc nhìn đa chiều về sự việc, Báo điện tử Infonet xin đăng tải quan điểm của các Luật sư về sự việc này. Chúng tôi cũng mong muốn tiếp tục nhận được chia sẻ quan điểm của các luật sư cũng như báo giới về sự việc.

Luật sư Phạm Ngọc Minh (Cty Luật Everest, Đoàn Luật sư Tp Hà Nội): Quyết định số 72/2017 của Tòa án nhân dân quận 5 vi phạm nghiêm trọng Luật Báo chí.

Thứ nhất, Quyết định số 72/2017 của Tòa án nhân dân quận 5, TPHCM  về việc áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời với Báo giao thông đã vi phạm nghiêm trọng Luật Báo chí.

Cụ thể, tại Khoản 1 Điều 4 Luật Báo chí năm 2016 quy định Báo chí là cơ quan ngôn luận của cơ quan Đảng, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp; là diễn đàn của Nhân dân. Chức năng của Báo chí là phản ánh và hướng dẫn dư luận xã hội; làm diễn đàn thực hiện quyền tự do ngôn luận của Nhân dân.

Như vậy, Báo Giao Thông có quyền thông tin theo các nguồn tài liệu của mình và chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung thông tin. TAND Quận 5 không có quyền can thiệp hoặc buộc Báo Giao Thông không được phản ánh các vụ việc tiêu cực, có dấu hiệu vi phạm pháp luật của của các tổ chức, cá nhân, trong đó có Công ty Thành Bưởi trong hoạt động vận tải hành khách bằng xe hợp đồng. Ngay trong trường hợp nội dung Bài Báo mà Công ty Thành Bưởi nêu trong đơn khởi kiện là sai thì cũng không dẫn đến việc Báo Giao thông không được quyền đăng tải các bài viết khác về Công ty Thành Bưởi trong cùng vấn đề. Việc Báo Giao thông đăng các bài tiếp theo về Công ty Thành Bưởi cũng không liên quan, ảnh hưởng gì đến việc giải quyết vụ án.

Quyết định số 72/2017 của Tòa án nhân dân quận 5, TPHCM về việc buộc Báo Giao thông không đăng tải các bài báo mới liên quan đến Công ty TNHH Thành Bưởi về các vấn đề “xe hợp đồng trá hình, lách luật, né thuế, phí hay trốn thuế gây thất thu cho Nhà nước” cho đến khi tòa án giải quyết xong vụ án đã ngăn cản hoạt động tự do báo chí và quyền tiếp cận thông tin của công dân, bảo vệ cho các sai phạm của Công ty Thành Bưởi. Quyết định này của Tòa án nhân dân quận 5 đi ngược lại chủ trương của Đảng và Nhà nước về báo chí, về phòng chống tiêu cực, về xóa bỏ “xe dù”, “bến lậu”.

Hơn nữa, theo quy định Điều 100 Bộ luật Hình sự thì tin báo trên các phương tiện thông tin đại chúng là một trong những cơ sở để xác định dấu hiệu tội. Như vậy, Bài Báo là một trong những nguồn thông tin phản ánh dấu hiệu vi phạm pháp luật để các cơ quan Nhà nước xem xét, xử lý các vi phạm pháp luật theo quy định.

Thứ hai, Quyết định số 72/2017 khá mơ hồ và không rõ ràng.

Công ty Thành Bưởi khởi kiện Báo Giao thông về Bài Báo “Nở rộ xe khách trá hình, né thuế - Muôn kiểu lách luật” đăng ngày 29/12/2016 trên Báo Giao thông.  

Tuy nhiên, Quyết định 72/2017 nêu ra:  Áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời “Cấm hoặc buộc thực hiện hành vi nhất định” quy định tại khoản 12, điều 114, điều 127 Bộ Luật Tố tụng dân sự; buộc Báo Giao thông không đăng tải trên báo mạng, báo giấy hoặc các hình thức báo khác các bài báo mới liên quan đến công ty TNHH Thành Bưởi về các vấn đề “xe hợp đồng vấn trá hình, lách luật, né thuế- phí hay trốn thuế gây thất thu cho Nhà nước” trong quá trình giải quyết vụ án cho đến khi Tòa án giải quyết xong vụ án.

Quyết định này có thể được hiểu là ngay cả khi Công ty Thành Bưởi có sai phạm, ngay cả khi có chứng cứ thì Báo Giao Thông cũng không được đăng tải gì? Hoặc  Báo Giao thông có thể đăng tải các bài báo nhưng không được sử dụng chữ “xe hợp đồng trá hình, lách luật, né thuế phí, trốn thuế gây thất thu ngân sách nhà nước” và tên “Công ty TNHH Thành Bưởi”? Hoặc TAND Quận 5 cấm Báo Giao thông không được đăng thông tin về các vụ tiêu cực có liên quan đến hoạt động vận tải hành khách núp bóng “xe hợp đồng trá hình” nhằm “né thuế, phí, trốn thuế gây thất thu cho Ngân sách Nhà nước”?

“Các vấn đề” “xe hợp đồng trá hình, lách luật, né thuế - phí hay trốn thuê gây thất thu cho Nhà nước” “có liên quan đến Công ty Thành Bưởi” được đề cập trong Quyết định số 72/2017 là gì? Được hiểu như thế nào?

Việc Báo Giao thông có hay không tiếp tục đăng tải các bài báo mới liên quan đến “xe hợp đồng trá hình, lách luật, né thuế, phí hay trốn thuế gây thất thu cho ngân sách Nhà nước” trong đó có phản ánh thông tin thực tế liên quan đến hoạt động của Công ty Thành Bưởi không thuộc phạm vi khởi kiện, không thuộc phạm vi giải quyết của vụ án này và cũng không ảnh hưởng đến việc giải quyết vụ án.

Nếu Tòa án nhân dân Quận 5 muốn áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời là “cấm hoặc buộc thực hiện hành vi nhất định” theo của Khoản 12 Điều 114, Điều 127 Bộ luật tố tụng dân sự thì bắt buộc phải chi tiết cụ thể hành vi đó là gì, không thể nói chung chung, mơ hồ và không rõ ràng như vậy.

Luật sư Lê Văn Luân (đoàn Luật sư TP Hà Nội ): Quyết định của Tòa án Quận 5 là đúng luật

Bởi đây là vụ án dân sự, chứ không phải vụ án hình sự nên không có quá trình điều tra. Nhưng rõ ràng, là toà có quyền áp dụng yêu cầu một bên chấm dứt hành vi nếu cho rằng ảnh hưởng đến quá trình giải quyết vụ án.

Do báo đăng tiếp các hành vi cùng loại đối với hành vi bị kiện bởi nguyên đơn, nên có thể áp dụng biện pháp khẩn cấp được. Nhưng hành vi này chỉ được áp dụng nếu có quyết định của toà án hoặc của cơ quan có thẩm quyền vì vậy áp dụng biện pháp đối với hành vi cùng loại với hành vi đang bị nguyên đơn kiện nên hoàn toàn có căn cứ để áp dụng.

Trả lời câu hỏi của phóng viên, vậy với quyết định của tòa án quận 5 có xâm phạm quyền tiếp cận thông tin của báo chí, của người dân không?, luật sư Lê Văn Luân cho rằng, không vi phạm. Vì thông tin đang bị kiện và bị áp dụng biện pháp đối với hành vi cùng loại với hành vi đang bị nguyên đơn kiện.

Tuy nhiên, Luật sư Luân Lê cũng nhấn mạnh, quyết định này  chỉ cấm hành vi “tiếp tục đăng tin” với báo Giao thông vận tải còn các báo khác vẫn đúng luật nếu tiếp tục đăng về tiêu cực của Thành Bưởi.

Trước đó, vào ngày 23/3/2017, Tòa án Nhân dân Quận 5 – TP Hồ Chí Minh vừa ra quyết định “Áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời” đối với việc đăng tải thông tin của Cty TNHH Thành Bưởi trên báo Giao Thông  do Thẩm phán Đỗ Thị Ngọc Bích ký.

Quyết định nêu ra, căn cứ vào Điều 111, khoản 1; Điều 112, khoản 12; Điều 114; Điều 127 điểm a khoản 2 Điều 133, Điều 139 và Điều 140 của Bộ Luật Tố tụng Dân sự.

Sau khi xem xét đơn yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời “cấm hoặc buộc thực hiện hành vi nhất định” của Cty TNHH Thành Bưởi, địa chỉ 226- 268 Lê Hồng Phong, Phường 4, Quận 5, TP Hồ Chí Minh là nguyên đơn trong vụ án “Tranh chấp về bồi thường thiệt hại về danh dự, uy tín” đối với Báo Giao Thông (địa chỉ 18 Phạm Hùng, Cầu Giấy, Hà Nội) là bị đơn trong vụ án nói trên.

Sau khi xem xét các chứng cứ lên quan đến việc áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời; xét thấy việc áp dụng biện pháo khẩn cấp tạm thời “cấm hoặc buộc thực hiện hành vi nhất định” là cần thiết để không làm ảnh hưởng đến việc giải quyết vụ án, quyền và lợi ích hợp pháp của người khác có liên quan trong  vụ án đang được Tòa án giải quyết.

Quyết định nêu ra:  Áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời “Cấm hoặc buộc thực hiện hành vi nhất định” quy định tại khoản 12, điều 114, điều 127 Bộ Luật Tố tụng dân sự; buộc Báo Giao thông không đăng tải trên báo mạng, báo giấy hoặc các hình thức báo khác các bài báo mới liên quan đến công ty TNHH Thành Bưởi về các vấn đề “xe hợp đồng vấn trá hình, lách luật, né thuế- phí hay trốn thuế gây thất thu cho Nhà nước” trong quá trình giải quyết vụ án cho đến khi Tòa án giải quyết xong vụ án. Quyết định cũng ghi rõ, có hiệu lực thi hành ngay và được thi hành theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự.