TP.HCM: Chủ đầu tư BOT nổi cáu vì bị nói "muốn làm gì thì làm"
![]() |
Hiện quỹ đất của TP.HCM dành cho các dự án BT không còn nhiều. |
Chủ đầu tư đang "hưởng lợi kép"?
Sáng 7/11, UBND TP.HCM đã tổ chức buổi hội thảo về quy trình thực hiện các dự án theo hình thức xây dựng – chuyển giao (BT). Tham gia buổi làm việc này có Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thành Phong cùng giám đốc các sở ngành liên quan và nhiều chuyên gia trong lĩnh vực phát triển đô thị, bất động sản.
Nêu ý kiến tại đây, ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch hiệp hội Bất động sản TP cho rằng, phương thức chỉ định thầu, nhà đầu tư các khu “đất vàng”, theo các hình thức BT, BOT, PPP thời gian qua “đang bộc lộ những mặt hạn chế".
“Nhà đầu tư thường chỉ có khoảng 10%, còn 90% vốn xây lắp là do vay ngân hàng nên tiềm ẩn rủi ro, có thể ảnh hưởng đến tiến độ toàn công trình và phát sinh tiêu cực, lợi ích nhóm, trong lúc thiếu cơ chế phản biện, giám sát” – ông Châu nói.
Ông cho rằng “các nhà đầu tư đã được hưởng lợi kép – 2 lần như mong muốn”.
“Khi nhận thầu thi công công trình, dự toán thường do các nhà đầu tư đề xuất. Các khu đất ở vị trí đắc địa đã được tăng cường hệ thống giao thông để đầu tư kinh doanh bất động sản thường cũng do nhà đầu tư đề xuất để thanh toán bù trừ” – theo ông Châu.
Ngoài ra, nhà đầu tư còn “tránh” được thủ tục kép trong lựa chọn nhà thầu xây lắp công trình và lựa chọn chủ đầu tư dự án bất động sản.
“Khi được chỉ định làm nhà thầu xây lắp, các nhà thầu không phải qua thủ tục đấu thầu công khai. Đồng thời cũng được chỉ định đầu tư dự án bất động sản trên các khu đất vàng mà không phải đấu thấu công khai. Việc này triệt tiêu sự cạnh tranh” – ông Châu cho hay.
Chủ tịch hiệp hội nhấn mạnh rằng: “Việc phổ biến hình thức chỉ định thầu kiêm nhà đầu tư các dự án BT, BOT, PPP đang làm giảm đi tính minh bạch, bình đẳng, công khai, cạnh tranh lành mạnh của môi trường kinh doanh, tác động đến niềm tin của nhà đầu tư, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước”.
Từ đó ông Châu kiến nghị cần đấu thầu công khai trong nước, thậm chí là quốc tế để lựa chọn nhà thầu đối với các dự án hạ tầng giao thông, chỉnh trang đô thị theo phương thức PPP, BT, BOT. Đồng thời hạn chế tối đa việc chỉ định thầu đối với các trường hợp trên.
Không có chuyện nhà đầu tư muốn làm gì thì làm
Đề cập đến phát biểu của ông Lê Hoàng Châu, bà Nguyễn Mai Bảo Trâm – Phó tổng giám đốc công ty cổ phần Đầu tư hạ tầng kỹ thuật TP.HCM (CII) tỏ ra không đồng tình.
“Như anh Châu đã nói hiện xã hội rất bất bình còn các nhà đầu tư BOT chúng tôi lại rất bức xúc, rất nổi điên. Nói thật như thế, vì hiện nay dư luận xã hội cho rằng các dự án BT, BOT, các nhà đầu tư muốn làm gì thì làm, chủ đầu tư gây thất thoát, rồi mất tiền nhà nước.
Nhưng thực chất các bộ ngành quản lý rất chặt, từ công tác thẩm tra dự án, thẩm định, phê duyệt và giám sát trong đầu tư và quyết toán như đầu tư công” – bà cho hay.
“Chúng tôi cùng theo tư vấn và cùng góp ý để hoàn thiện dự án trình các đơn vị thẩm định chứ không phải nhà đầu tư muốn làm gì thì làm, muốn định mức dự án là mấy đồng thì mấy đồng. Dự án là tư vấn lập, thẩm tra là đơn vị của nhà nước chỉ định, thiết kế kỹ thuật cũng là tư vấn lập và nhà nước phê duyệt, thanh quyết toán qua Sở Tài chính.
Chúng tôi rất mong muốn làm rõ khái niệm “nhà đầu tư muốn làm gì thì làm” gây bức xúc, không thể nói như vậy được” – bà tiếp tục.
Cũng theo bà, khi thi công, Sở Giao thông vận tải TP yêu cầu nếu chủ đầu tư chỉ định thầu hay đấu thầu hạn chế thì giá đấu thầu phải thấp hơn giá dự toán ít nhất 2%.
“TP.HCM quy định luật bất thành văn, nếu không có trong hợp đồng, không ký” – bà nhấn mạnh.
Đồng quan điểm này, Giám đốc Sở Giao thông vận tải Bùi Xuân Cường cũng chia sẻ: “Anh Châu lo vậy nhưng thực ra không đáng lo. Lý do là bởi dù nhà đầu tư lập nhưng nhà nước kiểm soát vì có thanh tra, kiểm toán rồi quyết toán chứ không phải tự ý của nhà đầu tư”.
Tổng kết tại buổi làm việc này, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong cho biết nhu cầu đầu tư của TP giai đoạn 2016 – 2020 rất lớn, khoảng 850.000 tỷ đồng, trong đó khả năng cân đối của ngân sách TP chỉ giải quyết được 20%, nên việc huy động nguồn lực phải tính toán rất cẩn trọng, chặt chẽ.
"Cần phải có một khung pháp lý đầy đủ và minh bạch, bởi đây là điều kiện tiên quyết cho sự thành công của các dự án BT. Điều đó gia tăng niềm tin của nhà đầu tư và đảm bảo dự án được triển khai có hiệu quả, phân chia rủi ro phù hợp” – ông cho hay.
Hiện nay chúng ta đang xem nhẹ việc đàm phán xây dựng hợp đồng BT, thậm chí trong quá trình điều hành trước đây có những dự án khi làm mà không có địa chỉ quỹ đất để thanh toán. Đúng ra quỹ đất đó phải được phê duyệt 1/2.000, xác định ranh giới pháp lý để đàm phán thanh toán… chúng ta phải làm rõ những vấn đề này để xác định rõ trách nhiệm của từng ngành, từng cấp.
Xác định quỹ đất để thanh toán phải là trách nhiệm của Sở Xây dựng, còn giải phóng mặt bằng phải là chính quyền địa phương chứ không phải chung chung như hiện nay. UB sẽ làm việc với các sở ngành để xây dựng quy trình này.
Phó chủ tịch UBND TP Trần Vĩnh Tuyến