Tổ quốc nhìn từ biển
“Biển có từ trong mỗi chúng ta”, có trong truyện cổ tích bà kể cháu nghe, có trong truyền thuyết con Rồng cháu Tiên đưa “năm mươi con lên rừng, năm mươi con xuống biển”, có trong trang sách tuổi thơ mở ra một chân trời hy vọng và tình yêu biển bao la.
“Sóng bắt đầu từ gió. Gió bắt đầu từ đâu?”. Bắt đầu từ đâu mà giọt mưa nguồn hành trình ra sông lại trôi về biển cả. Bắt đầu từ đâu mà giọt nước lại hóa thành đại dương, thành sức mạnh trường tồn của biển, hóa thành kho báu, hóa thành tình yêu để cậu bé nằm trong vành nôi ngủ thiếp đi trong lời ru êm ái của mẹ, cậu bé mơ về con cá lạ, mơ thấy “đại dương xanh nằm cạnh góc ao làng”. Bắt đầu từ đâu con người yêu biển, bắt đầu từ đâu biển trở thành máu thịt, biển hóa tâm hồn dào dạt nhạc và thơ.
![]() |
Việt Nam - đất nước bên bờ sóng, đất nước trải dài hơn ba ngàn cây số biển. Sự mênh mông ấy khiến suốt cuộc đời ta chưa đi hết chiều dài, chưa băng qua hết chiều rộng và chưa thể nào khám phá hết sự phong phú sâu thẳm dưới lòng đại dương...
Từ thuở hồng hoang, đại dương đã tạo nên những sinh vật lạ kỳ đủ màu đủ sắc. Động vật biển cũng phong phú như động vật rừng, có loài hiền loài dữ và trong cuộc giao tranh để sinh tồn ấy, mỗi con vật sinh ra đều có vũ khí để biết tự bảo vệ mình, bảo vệ đồng loại mình.
Từ thuở hồng hoang, biển đã tạo nên “thế giới thần tiên” với những thảm thực vật đa dạng nhiều rong rêu, cây lá. Biển kiến tạo nên những rừng san hô trắng, những rừng san hô đỏ. Biển kiến tạo nên những hang động ngầm, những hòn đảo nổi...
Không biết có bao nhiêu loài chim di trú trên những hòn đảo nổi Việt Nam, chỉ biết rằng đảo mỗi lần có cánh chim bay về, đảo như đẹp hơn lên, đầm ấm hơn lên. Tiếng gọi bạn của các loài chim, dàn hợp xướng của loài chim, muôn đời là bản tình ca du dương của biển...
Đã bao nhiêu mùa chim yến bay vào đảo làm tổ và bao nhiêu mùa dưới đáy biển loài trai lại “nhả ngọc phun châu”? Những thức ăn bổ dưỡng, những trang sức đẹp nhất biển đều dành tặng cho con người. Biển dành cho con người từ bữa ăn hàng ngày với con tôm, con cá đến cả tài nguyên lớn lao như mỏ dầu, mỏ sắt, mỏ nhôm, mỏ thiếc và bao nhiêu nguồn quặng khác nữa. Khi công nghệ khoa học càng hiện đại, con người Việt Nam càng tận dụng tốt tiềm năng biển. Biển làm dịch vụ gần, biển làm dịch vụ xa. Thành ngữ “Kinh tế biển” được xuất phát từ lợi ích biển.
Một thông tin khi nói về trữ lượng dầu khí Việt Nam, khiến ai cũng sững sờ: “Trữ lượng dầu khí ngoài khơi miền Nam Việt Nam chiếm tới 25% trữ lượng dầu dưới đáy Biển Đông, có thể khai thác từ 30 ngàn – 40 ngàn thùng/ngày (mỗi thùng 159 lít) và đạt khoảng 20 triệu tấn/năm. Trữ lượng dầu khí của toàn thềm lục địa Việt Nam khoảng 10 tỷ tấn quy dầu. Ngoài dầu, Việt Nam còn có khí đốt với trữ lượng khoảng 3000 tỷ m3/năm”. Một vài con số ấy cũng cắt nghĩa được, đất nước ta trong kỷ nguyên đổi mới, dầu khí là mũi nhọn chủ lực bền vững nhất của nước nhà, đóng góp cho nước nhà hơn 30% ngân sách. Vinh quang ấy đang dành cho những người lính thợ trên giàn khoan, ngày đêm thầm lặng làm giàu cho Tổ quốc.
Bạn bè ở phía bên kia bờ đại dương biết Việt Nam, thân Việt Nam và trở thành những đối tác tin cậy với Việt Nam, không chỉ bằng con đường hàng không mà bằng cả con đường biển. Con đường biển mênh mông, con đường biển rộng dài hàng trăm hàng ngàn hải lý nhưng trên những chuyến tàu vượt trùng dương ấy biển đã xích lại rất gần, gần cả khoảng cách, gần cả thời gian, để Việt Nam mạnh lên từ sự giao thương trên biển.
Ở đâu trên dải đất hình chữ S này có biển thì ở đấy có bờ, “bờ cát dài phẳng lặng soi ánh nắng pha lê”. Bờ cát ấy sớm sớm lại con tiễn đưa cha, vợ tiễn đưa chồng cưỡi thuyền lướt sóng ra khơi. Họ cầu mong cho trời yên biển lặng, họ cầu mong cho cá bạc đầy khoang... Làng biển bốn mùa vui, làng biển bốn mùa thơm phức mùi cá nướng. Ai đã từng được nếm nước mắm Phan Thiết, ai đã từng được thưởng thức tôm hùm Nha Trang, mực một nắng Côn Đảo mới biết được đặc sản biển, dư vị biển ngon đến nhường nào?
![]() |
Càng thiết tha yêu biển, con người Việt Nam càng dũng cảm đứng lên chiến đấu để bảo vệ vùng biển, vùng trời của Tổ quốc thân yêu. Bao kẻ thù từ thế kỷ này tới thế kỷ khác, chúng muốn nuốt chửng Biển của Việt Nam. Nhưng chúng làm sao nuốt nổi? Bay qua không gian, vượt suốt thời gian, hàng triệu trái tim vẫn đồng vọng tiếng nói Bác Hồ: “Ngày trước ta chỉ có đêm và rừng. Ngày nay ta có trời có biển, bờ biển ta dài tươi đẹp ta phải biết giữ gìn lấy nó”. Vâng, dân tộc này, non nước này đã cảm nhận thiêng liêng lời Bác.
Người lính cũ hôm nay trở lại đảo Bạch Long Vĩ, ngồi chụm lại với đồng đội cũ để hát đồng ca “Bạch Long Vĩ đảo quê hương”. Người lính hát mà giàn giụa nước mắt, anh không thể ngờ rằng trong những ngày ngồi trên mâm pháo bảo vệ biển trời đảo Bạch Long Vĩ, anh còn may mắn được trở về, để được tận hưởng sức sống mãnh liệt của sự đổi mới từng giờ, từng ngày ở hòn đảo thiêng này. Anh ngậm ngùi với quá khứ bởi không ít người hồn đã phiêu diêu cùng sóng bạc. Người lính hát và nhờ “gió mang đi ngàn phương” để “cô dân quân” ngày xưa gặp lại bóng hình mình trong đó, gặp lại khí phách kiêu hãnh của dân tộc mình trong đó. Đảo Bạch Long Vĩ hôm nay đẹp lắm rồi. Đảo Bạch Long Vĩ đang nở nụ cười trước mênh mông sóng trắng và giơ bàn tay vẫy chào: Cô Tô, Cát Bà , Côn Đảo, Phú Quốc, Cù Lao Chàm... Chào cả bốn ngàn hòn đảo lớn nhỏ ghi danh trên bản đồ nước Việt, đang mở rộng tầm nhìn chiến lược cho những người dân lập nên xóm, nên làng...
Sức mạnh của người giữ biển được hun đúc từ lịch sử cha ông bốn ngàn năm dựng nước và giữ nước. Sức mạnh của biển được nhân lên từ tiếng thét của những người cộng sản tại nhà tù Côn Đảo, tại nhà lao Phú Quốc... Phú Quốc và Côn Đảo hôm nay đã trở thành chứng tích lịch sử, phơi bày nhân chứng, phơi bày tội ác “đất không dung, trời không tha” của những tên đế quốc cướp nước, cướp biển. Chúng không thể ngờ rằng làn sóng bão táp cách mạng Việt Nam còn cao hơn cả sóng thần lúc biển giận.
Người trai biển ra đi để chiến đấu vì khát vọng tự do độc lập, giữa chiến trường bom gào đạn réo, vẫn xem cái chết của mình nhẹ như lông hồng. Anh nhắn gửi vợ anh: “Cô gái biển đẹp xinh người vợ trẻ/ Ngày trở về không có bóng hình anh/ Em hãy nhìn lên sắc cờ kiêu hãnh/ Có anh về ôm ấp rặng dừa xanh” (Bài ca chim Chơ rao – Thu Bồn).
Để thực hiện cuộc hành trình Bắc - Nam Thống nhất, cả nước sum họp một nhà, chiến lược quân sự tài tình của Việt Nam là mở đường mòn Hồ Chí Minh xuyên suốt Trường Sơn và đường Hồ Chí Minh trên biển. Với hơn 2000 lần tàu thuyền vượt biển, vận chuyển 160 ngàn tấn vũ khí, tập kết 19 bến bãi, có ai tính được rằng “học phí” của cuộc chiến tranh chống Mỹ vì nền tự do, độc lập có một phần không nhỏ “học phí máu” của những đoàn tàu không số...
Mỗi lần nhắc tới biển, ta sờ lên ngực mình thấy Tổ quốc thiêng liêng và không ai không nhớ tới Trường Sa, nhớ tới những người lính đang ngày đêm canh giữ quần đảo này.
Giữ lấy Trường Sa chính là giữ lấy “xã tắc tổ tông” cha ông đã từng răn dạy. Rằng Trường Sa của chúng ta, quyết không một phút dung tha cho bất cứ kẻ thù nào. Mùa xuân đang đến, ta mừng cho người lính Trường Sa thêm một tuổi quân, thêm một tuổi biển, thêm một niềm hy vọng mới. Anh hãy tin phía ấy quê nhà, dầu mưa chan bão tố vẫn vững vàng đứng dậy tất cả vì Trường Sa.
Mỗi hòn đá của tuổi trẻ góp sức xây thành lũy đều là biểu tượng của một dân tộc không khuất phục. Người lính Trường Sa khi ăn hạt gạo quê nhà gửi tới hẳn sẽ cứng cáp hơn, dẻo dai hơn, vững lòng tin hơn. Xin chào anh, những người lính Trường Sa như cây phong ba đứng trên đầu sóng. Tổ quốc nhìn từ biển, biển đang nhìn anh, mẹ hiền đang nhìn anh. Biển - Tổ quốc - Mẹ hiền hóa thành nguồn sáng trong tim anh, trong đồng đội anh bất diệt.